Bakı 13°C
Analoq, yoxsa rəqəmsal yayım?
Məlumdur ki, artıq ölkədə, daha doğrusu, hələ ki Bakı və Abşeron
yarımadasında televizorları əvvəlki qaydada izləmək mümkün deyil. Yəni evində
köhnə model televizor olanlar əvvəlki kimi divana uzanıb, pultu şəstlə əlinə alaraq
kanalları çevirə bilmirlər. Bu vəziyyətdən çıxış yolu isə televizorlara dekoderlərin
quraşdırılmasıdır. Bu qərar, yəni rəqəmsal yayıma keçid Milli Televiziya və
Radio Şurasının sentyabrın 27-də keçirilən iclası zamanı qəbul olunub.
Belə ki, iclasda Prezidentin 20 sentyabr 2016-cı il tarixli Sərəncamı
ilə təsdiq edilmiş "Azərbaycan Respublikasında informasiya cəmiyyətinin
inkişafına dair Milli Strategiyanın həyata keçirilməsi üzrə 2016-2020-ci illər
üçün Dövlət Proqramı"nın həyata keçirilməsi üzrə Tədbirlər Planının
5.1.7-ci bəndinə uyğun olaraq Bakı və Abşeron yarımadasında yerüstü yayımlanan
ümumölkə TV proqramlarının analoq yayımının 01 noyabr 2016-cı il tarixdən,
respublikanın digər bölgələrində yayımlanan TV proqramlarının yerüstü analoq
yayımının 01 dekabr 2016-cı il tarixdən etibarən dayandırılması barədə qərar
qəbul edilib.
Rəqəmli TV yayımının bir sıra üstünlükləri var. Məsələn, veriliş
traktında və TV siqnallarının yazılışı zamanı maneədayanıqlığının yüksək
olması, TV vericisinin gücünün azaldılması imkanı, eyni bir tezlik zolağında
veriləcək TV proqramlarının sayının kəskin artması, təsvirin və səsin
canlandırılma keyfiyyətinin artması, yeni açılış standartı (yüksək aydınlıqlı
televiziya) üzrə TV sisteminin yaradılması bura daxildir. Bundan əlavə, studiya
aparatlarının funksional imkanlarının genişləndirilməsi, TV yayım siqnalının
tərkibində müxtəlif əlavə məlumatların verilməsi imkanı, interaktiv TV yayım
sisteminin yaradılması (bu zaman tamaşaçı veriləcək TV proqramlarına müdaxilə
etmək imkanı qazanır), verilişlərin arxivləşdirilməsi və yazılması imkanı, verilişin
dilinin və subtitrlərin seçilməsi imkanı və s. əsas üstünlüklər hesab olunur.
Mövzu ilə bağlı fikirlərini bölüşən ekspertlər düşünürlər ki,
narahatlığa heç bir əsas yoxdur. Çünki rəqəmli yayıma keçmək günün tələbidir. Rəqəmli
televiziya yayımının keyfiyyət göstəriciləri yüksək olur və dünyanın əksər
ölkələrində bu yayıma keçiblər. Çünki analoq yayımda keyfiyyətsiz təsvir ola
bilər, rəqəmli televiziya yayımında isə təsvir ya olmur, ya da normal olur. Rəqəmli
TV bütün göstəricilərə görə analoq televiziya yayımını üstələyir. Bu üstünlük
rəqəmli televiziyaya keçməyə imkan verir.
Milli Televiziya və Radio Şurasının Texniki şöbəsinin müdiri İsa
Məmmədov"Kaspi”yə müsahibəsində deyib ki, yalnız bir göstərici var
ki, onu rəqəmli televiziya üçün nöqsan saymaq olar: harada siqnal çox
zəifdirsə, orada rəqəmli yayım olmayacaq. Çünki pis təsvir olmaqdansa,
ümumiyyətlə, təsvir olmur. Amma analoq yayımda təsvir də olur. Belə çıxır ki,
həmin ərazidə analoq televizoru pis təsvirlə göstərəcək, rəqəmli televizor isə
heç nə canlandırmayacaq. Rəqəmli televiziya yayımının digər bir üstünlüyü avtomobildə
gedərkən, xüsusən sürət yüksək olanda təsvirin itməməsidir. Analoq yayımında
isə avtomobillərdə təsvir itir. Lazım olan dekoderlər şəhərdə çox yerdə
satılır. Xüsusən, Sədərək Ticarət Mərkəzindəki mağazalarda. Bundan əlavə,
Rabitə və Yüksək Texnologiyaları Nazirliyinin beş min ədəd dekoderi var ki,
onları rayonların poçt şöbələrinə verəcəklər. İnsanlar dekoderi həmin
şöbələrdən də əldə edə biləcəklər. Qiyməti də təxminən 30 AZN-dir.
Dekoderlərin quraşdırılması isə çox sadə prosesdir. Belə ki,
dekoderin biri təsvir, digəri stereosəs olmaqla iki çıxışı var ki, onları
televizorda eyni təsvir (sarı rəng) və səs dəlikləri ilə (ağ və qırmızı) əlaqələndirmək
lazımdır. Onu da nəzərə çatdıraq ki, "Plazma” və ya "LSD”
televizorlar həm analoq yayımı, həm də rəqəmli yayımı canlandıra bilir.Milli
Televiziya və Radio Şurasından bildirilir ki, iki ildir, Milli Teleradio
İstehsalat Birliyi həm analoq yayımı, həm də rəqəmsal yayım aparır. Hər
stansiyada hər proqram üçün ayrıca vericilər işləyir. Analoq vericiləri xarab olur,
onu təmir etmək, ehtiyat hissələri tapmaq çətindir. Bundan başqa, hər birinin
işıq pulu, xidmət pulu var. Yəni analoq yayım Teleradio İstehsalat Birliyi üçün
böyük xərcdir, yükdür. Ona görə belə qəti qərar qəbul olunub.
Onu da qeyd edək ki, Rabitə və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyi
tərəfindən "Qaynar xətt” yaradılıb və yaranan problemlərlə bağlı ora müraciət
etmək olar. Bu günə qədər daxil olan müraciətlər əsasən, dekoderlərin alınması
və istifadəsi ilə bağlıdır. Bir çox ailələr dekoderlə işləyə bilmir. Bunlar
əsasən, yaşlı insanlardır. Dekoderləri quraşdırmaq üçün telefonla kömək olunur.
Alınarkən qurğunun HD formatını dəstəkləməsinə diqqət yetirilməlidir. Çünki bir
sıra kanallarda HD formatında verilişlər yayımlanır. İstifadəçilər özləri də
aparatı qoşa bilərlər. Rəqəmsal yayımın üç - stasionar, daşınan və mobil
formaları var. Bunların hər üçündən istifadə etmək olar.
H.Əsgər
