25 yaşında Gürcüstanda direktor təyin olunan azərbaycanlı
Müəllim
olmaq arzusunda olmayıb, hətta qəbul imtahanında özünün seçdiyi ixtisaslar
başqa istiqamətdə olub. Ancaq müəllimlərinin məsləhəti ilə ingilis dilini də
seçimlər sırasına yazıb. Tale elə gətirib ki, elə müəllimliyə qəbul olub. Qısa
müddət müəllim kimi çalışandan sonra isə 25 yaşında direktor təyin edilib.
Müsahibimiz Gürcüstanın Qardabani rayonu, Qaracalar kənd orta məktəbinin 27
yaşlı direktoru Məhəmməd Xəlilovdur.
- İlk olaraq müəllimliyi özünüz üçün bir sahə kimi
seçməyinizlə bağlı danışaq. Müəllim olmaq arzunuz var idi?
- Uşaq
vaxtı gələcəkdə müəllim olmaq düşüncəsində olmasam da, daim öyrəndiyim şeyləri ətrafımdakılara,
yaxınlarımda da çatdırmaq istəyirdim. Üzərimdə ərki olan çox sevdiyim iki müəllimim
var idi, orta məktəbi bitirib universitetə qəbul üçün imtahan verəndə,
qeydiyyat zamanı tövsiyə etdilər ki, ingilis dili müəllimliyi fakültəsini də
yazım. Beləliklə, digər fakültələr arasına ingilis dili müəllimliyini də
yazdıq. İmtahanların nəticəsi açıqlananda, elə o fakültəni qazanmışdım.
- Başqa fakültələr dediniz. Onlar hansılar idi?
- Beynəlxalq
münasibətlər, iqtisadiyyat və s. Ancaq tale elə gətirdi ki, müəllimliyə qəbul
oldum.
- Nə qədər müddət müəllim kimi çalışdınız?
- 2015-ci il sentyabrın 15-də ilk dəfə Qardabani rayonunun 3 sayılı məktəbində
1-ci siniflərə ingilis dili keçməyə başladım. Onlara ingilis dilinin əlifbasını
öyrədirdim. Həmin il eyni zamanda başqa siniflərdə də tədris apardım. Təxminən
iki il yarım müəllim kimi çalışdıqdan sonra, 2017-ci ilin dekabr ayında
direktor təyin edildim.
- 25 yaşınızda direktor təyin edilibsiniz.
Gürcüstanda direktor olmaq üçün hansı prosesdən keçdiniz?
- Mən müəllimlik
vəzifəmi 3 saylı məktəbdə yerinə yetirdiyim müddətdə, doğulub, böyüdüyüm
Qardabani rayonu Qaracalar kənd məktəbinin direktor vəzifəsində heç kim yox
idi. Mənə təklif gəldi, bildirdilər ki, bu məktəbdə bizə gələcək nəsillərin
inkişafına, təhsil almasına dayaq olacaq gənc direktor axtarırıq. Məsuliyyətin
böyüklüyünə baxmayaraq, boyun qaçırmadım, bu balaca cüssəmlə yükün altına girdim,
Təhsil Nazirliyinin keçirdiyi müsahibə əsasında direktor təyin edildim. Bu gün əlimdən
gəldiyi qədər məktəbin inkişafı üç çalışıram.
- Əvvəllər direktor olmaq arzunuz, istəyiniz var
idi?
- Müəllimliyə
gəlmək kimi uzunmüddətli bir arzum, istəyim olmadığı kimi, direktorluqla bağlı
da xüsusi iddiam yox idi. Sadəcə tale elə gətirdi ki, müəllim oldum, sonra da
direktor.
- Sizcə, direktor olmaq istəyən müəllimdə hansı
xüsusiyyətlər olmalıdır?
-
Direktor olmaq istəyən müəllim vəzifəpərəst olmamalıdır. Bu, mənə, görə ilk şərtdir.
Bu, həmin şəxslərin ən güclü tərəfləri olacaq, vəzifəyə maddi tərəfdən
baxmayacaqlar. Şagirdlərin inkişafı və gələcəkləri üçün əlindən gələni edə biləcək
liderlik xüsusiyyətlərinə sahib olmalıdırlar. Çünki idarəetmədə bu, önəmli paya
malikdir.
- 2 ildir direktorsunuz. Bu müddətdə məktəbdə idarəetmə
ilə bağlı nələri təkmilləşdiribsiniz?
- Məktəbin
idarəetməsi ilə bağlı məktəb-şagird-valideyn üçlüyünün birliyi mənim üçün əsas
məqamdır. Günümüzdə şagirdlərə yönəlik tələbatlar fərqlidir. Sovet dövründəki
kimi uşağı vurmaq və s. kimi metodlar bu gün tətbiq olunmur. O yanaşmanı doğru
da hesab etmirəm. Döyməklə problem həll olunmur. Lakin şagirdi, onun
psixologiyasını ələ almaq, onları düzgün yönləndirmədə üçlüyün əlaqəsini daha
çox inkişaf etdirməyə çalışıram. Məktəb-şagird-valideyn əməkdaşlığı şagirdin
inkişafına daha çox təsir edir.
- Müəllimlik daha çox zövqlüdür, yoxsa direktorluq?
- Mən
ilk olaraq hər sahənin özünə görə məsuliyyəti məsələsini vurğulayardım. Lakin məsələ
zövqə gələndə, hansı sahə olursa-olsun, çəkdiyin əməyin bəhrəsini görməkdən
böyük zövq yoxdur. Gördüyüm iş insanlığa töhfə verirsə, onun mənəvi zövqü mənim
üçün daha çox olur.
- Bəzən gənc yaşlarında birinə bu cür məsuliyyətli
vəzifə tapşırılanda, bacarmayacağını, təcrübəsiz olduğunu deyənlərə də rast gəlinir.
Sizinlə bağlı belə fikirlər səsləndirənlər oldumu?
- Xeyr,
şəxs olaraq heç kim mənə bacara bilməyəcəyim barədə bir fikir səsləndirməyib.
Ancaq mən özüm məsuliyyətin ağırlığını görürdüm və onu üzərimdə hiss edirdim.
- Şəhər deyil, kənd məktəbində direktor olmaq, məncə,
bir az fərqlidir. O mənada ki, kənd əhli, valideynlərlə çox yaxın ünsiyyətdə
olursan. Sizdə vəziyyət bu cürdür?
- Bəli,
qeyd etdiyiniz kimi, kənd şəhərə nisbətən balacadır və hər kəs bir-birini
tanıyır, istər-istəməz, ünsiyyət daha asan olur. Bu mənada şəhər məktəblərinə
nisbətən, kənddə valideynlərlə daha asan əlaqə saxlaya bilirik. Ünsiyyətin bu
forması şagirdin güclü və zəif tərəfləri ilə bağlı valideynləri daim məlumatlandırmağımız
üçün çox yaxşı təsir edir. Bu da ümumi işin keyfiyyətinə təsir göstərmiş olur.
- Hər müəllimin özünəməxsus bir öyrətmə üsulu ola
bilir. Bəs direktorlarla bağlı bunu deyə bilirikmi?
- Bəli,
müəllimin özünəməxsus öyrətmə üsulu olduğu kimi, hər direktorun da özünəməxsus
bir idarəetmə tərzi, üsulu var. Yəni ümumi qanunlar altında hər məktəbin tərtib
etdiyi öz daxili qanun və idarəetməsi olur. Bunu formalaşdırmaq da direktordan
asılıdır.
- Rektorla ünsiyyət əlçatan olanda, bu, universitet
tələbələrinə daha xoş gəlir. Məktəbdə necədir, şagirdlərlə direktor olaraq
münasibəti necə qurursunuz?
- Qeyd
etdiyiniz kimi, tələbənin rektorla ünsiyyətində, bu, onlara daha xoş gəlir. Həmin
mövzu məktəbdə də elədir. Lakin burda yaş amili də nəzərə alınmalıdır. Məktəb
şagirdləri, universitet tələbələrinə nisbətən azyaşlı olduqlarına görə, onlara
ölçülü yanaşmaq, bəlli çərçivə daxilində ünsiyyətdə olmaqda fayda var. Eyni
zamanda mən daim şagirdlərin fikirlərini dinləyir, aldığımız qərarlara onların
düşüncələrini daxil etməyə çalışıram. Şagirdlər istədikləri zaman öz sinif rəhbərlərinin
məlumatı əsasında mənimlə görüşüb fikirlərini, istəklərini bildirirlər. Bu, həm
də onlara fikirlərinin, atdıqları addımların bizim nəzərimizdə böyük olduğunu
göstərir və stimul verir.
- Özünüzdən yaşca böyük müəllimlərlə işləməklə
bağlı hər hansı bir problemlə üzləşibsiniz?
-
Düşünürəm ki, ünsiyyət qurmaq məsələsi yaşa, vəzifəyə deyil, şəxsiyyətə, onun
xarakterinə bağlı olan mövzudur. Bununla bağlı kollektivimizə dərin təşəkkürümü
bildirirəm. Mənim yaşımdan çox təcrübəsi olan müəllimlər, yaş fərqinə
baxmayaraq, daim mənə dəstək olmağa çalışırlar, məktəbdə inkişaf olması üçün əllərindən
gələni edirlər. Ümumiyyətlə, bizim məktəbdə yaşlı müəllimlərlə gənc kadrların həmrəyliyi
var. Yaşlı müəllimlərimiz öz təcrübələrini gənclərlə paylaşırlar, gənc müəllimlərimiz
də müasir elmi texnologiyalardan istifadədə qarşı tərəfə əllərindən gələn köməkliyi
göstərirlər, bir-birlərinə dəstək olurlar.
- Məktəbdə ümumi nəticə haqqında da məlumat verərdiniz.
Məktəbi bitirənlərin neçə faizi bu il universitetə qəbul oldu?
-
2018-2019-cu tədris ilində məktəbimizdə 17 şagird məzun oldu. Onlardan biri
xaricdə təhsil haqqı qazandı. Digər 16 nəfərdən 15-i paytaxt Tbilisi şəhərindəki
ali məktəblərə qəbul oldu. Həmin şagirdlərdən biri qız, digəri oğlan olmaqla,
ikisi məktəbi qızıl medalla bitirdi. 4 nəfər isə ödənişsiz təhsil haqqı qazandılar.
Aygün
Asimqızı