Üzeyir musiqisi əsl bayramdır
Musiqi həyatımızın ayrılmaz hissəsidir və biz ona
çox bağlıyıq. Bu bağlılıq insan ömrünün ilk anlarından başlayır. Beşikdə yatan
körpə anasının şirin laylasına qulaq asdıqca rahatlaşır. Həyatımızın sevincli,
qürurlu, eləcə də kədərli anları müxtəlif xarakterli musiqilərlə müşayiət
olunur. Göründüyü kimi, musiqi insanın bütün həyatını müşahidə edir.
Maestro Niyazi tərəfindən elan olunan musiqi günü
Dünyada elə bir xalq yoxdur ki, onun özünəməxsus musiqi mədəniyyəti olmasın.
Musiqi millətləri birləşdirən, onların qarşılıqlı anlaşmasını təmin edən
universal bir dildir. Bu gün mədəniyyətin ən kamil təbliğatçısı olan musiqinin
günüdür. Bu günün musiqi günü elan edilməsi də təsadüfən seçilməyib. Məhz 18
sentyabrda dahi Azərbaycan bəstəkarı Üzeyir Hacıbəyli dünyaya göz açıb. Məhz bu
günü Azərbaycanda Milli Musiqi Günü kimi qeyd edirik. Böyük bəstəkarın ad
gününün bayram kimi qeyd edilməsi ənənəsinin əsası maestro Niyazi tərəfindən qoyulub.
Görkəmli bəstəkar və dirijor Niyazi Üzeyir bəyin vəfatından sonra hər il bu
günü qeyd edərmiş. Maestro Niyazinin təşəbbüsü ilə XX əsrdə hər il sentyabrın
18-i böyük bəstəkarımız Üzeyir bəy Hacıbəylinin anadan olduğu gün kimi respublikamızda
xüsusi təntənə və mərasimlərlə qeyd edilirdi. Elə bu gün də qeyd edilməkdədir.
Heydər
Əliyevin sərəncamı və Üzeyir Musiqi Günü
Böyük bəstəkarın özfəaliyyət səviyyəsində
xatırlanması isə narahatlıq doğururdu. Mədəniyyətimizin böyük hamisi, ümummilli
lider Heydər Əliyev məhz bu günü də unutmadı. Unudulmaz Niyazinin təşəbbüsü ilə
keçirilən Üzeyir Musiqi Günü 1995-ci ildə dövlət statusu aldı. Ulu öndərin
sərəncamı ilə hər il 18 sentyabr – Üzeyir Musiqi Günü kimi qeyd olunmağa
başlandı. Bu nəcib qərar bütün insanların, xüsusilə də musiqisevərlərin
ürəyincə oldu.
Bu gün Azərbaycan musiqisi əsl çiçəklənmə dövrünü yaşayır. Ölkəmizdə davamlı
olaraq keçirilən beynəlxalq musiqi festivalları, müxtəlif müsabiqələr
bütövlükdə Azərbaycan mədəniyyətinin, Azərbaycan musiqisinin daha geniş
miqyasda təbliğinə xidmət edir. Dünya musiqi xəzinəsinə parlaq incilər bəxş
edən Üzeyir Hacıbəyli Azərbaycanda peşəkar musiqinin banisidir, bəstəkarlıq
məktəbinin, musiqili komediya janrının yaradıcısıdır, Şərqdə operanın, operettanın
əsasını qoyub, dövlət xorunu, simfonik orkestri yaradıb, dünya musiqi
xəzinəsini ölümsüz əsərləri ilə zənginləşdirib.Və ən əsası, Azərbaycan
musiqisinin fəxridir. Bəzən ona Azərbaycan musiqisinin atası da deyirlər.
Hər ilin sentyabrın 18-də keçirilən Üzeyir Hacıbəyli Beynəlxalq Musiqi
Festivalı ənənə halını alıb. Bu il artıq X Beynəlxalq Musiqi Festivalı ilə
musiqi gününü qeyd edəcəyik. Hər il məhz musiqi günündə ölkəmizin hər yerində
bu münasibətlə müxtəlif tədbirlər keçirilir, bu tədbirlərə dünyanın məşhur
sənət adamları qatılır.
Bu musiqi günündə biz də Azərbaycanın
sayılıb-seçilən musiqiçiləri danışdırdıq. Musiqi ilə yoğurulan sənət
adamlarının bu bayram günündə fikirlərini xəbər aldıq.
Onlar Üzeyir Hacıbəylinin davamçılarıdır
Musiqişünas
pedaqoq, Sәnәtşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru, Azərbaycan Bəstəkarlar İttifaqının
katibi, Bakı Musiqi Akademiyasının professoru Zemfira Qafarova deyir ki, musiqi onun həyatıdır: "Musiqisiz
yaşamaq mümkün deyil. Uşaqlıqdan musiqi mənimlədir. O vaxtdan bu aləmdə
yaşamışam. Düzdür, valideynlərim rəssam olublar. Buna baxmayaraq, anam fortepianoda,
atam isə tarda ifa edirdi. Mən İçərişəhərdə böyümüşəm. Ətrafımızda Azərbaycan
mədəniyyət tarixinə öz adını qızıl hərflərlə yazdıran bir çox yaradıcı insanlar
yaşayıblar. Onların da mənim musiqi sevgimə böyük təsiri olub. Musiqi insanın
həyatda təsəvvür edə bilməyəcəyi gözəl duyğulardan ibarətdir. Musiqilər fərqli
olurlar. Var irihəcmli əsərlər, simfoniyalar, operalar, baletlər, bir də var
demokratik, xalqa daha yaxın janrda olan mahnılar. Çox arzulayıram ki, milli
musiqilərimizin tarixində gözəl musiqilər yaddaşda qalsın”.
Z.Qafarova Ü.Hacıbəylinin
Azərbaycan musiqi mədəniyyəti tarixində yeni istiqamət və milli bəstəkarlıq
məktəbinin özülünü qoyduğunu qeyd edir: "Azərbaycan musiqisi tarixində ilk
opera, ilk musiqili komediya və bir sıra digər janrlarda ilk nümunələrin
yaradıcısı kimi tanınmış dahi bəstəkarımızın bu gün doğum günüdür. O, ilk
azərbaycanlı folklorçu-bəstəkar və Azərbaycan musiqisinin dərinliklərini və istiqamətlərini
araşdırıb üzə çıxarmış və əsaslandırmış ilk azərbaycanlı musiqişünas alimdir. 50-ci
illərdə Qara Qarayevin təşəbbüsü ilə kvarteti yaratdılar. Bunlar çox önəmli
hadisələrdir. Bu günkü bayramımız məhz Ü.Hacıbəylinin adı ilə bağlıdır. Çox istərdim
ki, festivallarda, konsertlərdə onun yaratdığı kollektivlər iştirak etsin. Bilirsiniz
ki, Xalq Çalğı Alətləri Ansamblını, Xor kollektivini o yaradıb. Onlar
Ü.Hacıbəylinin davamçılarıdırlar. Ü.Hacıbəyli həmişə deyirdi ki, "xalq musiqisi
də lazımdır, Avropa musiqisi də. Milli musiqimizdə istəyərdik ki, dünya musiqi
incilərimiz olsun”. Təbii ki, bu, Ü.Hacıbəylinin bizə miras qoyduğu tövsiyə idi
və hansı ki, biz bu gün o tövsiyəyə əməl edirik”.
Üzeyir bəyin Azərbaycan musiqisi üçün etdiklərini unutmuruq
Üzeyir Hacıbəylinin Ev Muzeyinindirektoru, Əməkdar incəsənət
xadimi, fəxri mədəniyyət işçisiSərdar Fərəcovdeyir ki, musiqi bütün dünyada xalqların mədəniyyətinin göstəricisidir: "Dünyada
elə bir xalq yoxdur ki, onun musiqisi olmasın. Onların içərisində Azərbaycan
musiqisi ən mükəmməlidir. Bizim xalq mahnılarımız, aşıq musiqimiz, muğamlarımız,
daha sonra peşəkar bəstəkarlarımızın yaratdığı musiqilərin hamısı bizim
mədəniyyətin ən gözəl incilərindəndir. Azərbaycan xalqı da bu musiqilərlə öz
mədəniyyətini qoruyur, gözəlləşdirir, saflaşdırır. Mənim üçün musiqi həyatın ən
gözəl, mənalı məfhumudur. Günümün çoxu musiqi ilə keçir. Məhz bu günkü musiqi
bayramı dahi bəstəkar Üzeyir Hacıbəylinin adı ilə bağlıdır. Ü.Hacıbəylinin
Azərbaycan musiqisi üçün etdiklərini unutmuruq. Bu gün də onlar Azərbaycan xalqının
mənəviyyatını saflaşdırır, gözəlləşdirir. Üzeyir musiqisi əsl bayramdır.
Dövlətimiz də bizim musiqilərimizə çox böyük əhəmiyyət verir, dəyərləndirir.
Keçirilən musiqi festivalları buna əyani sübutdur. Məhz bu gün start götürən Üzeyir
Hacıbəyli X Beynəlxalq Musiqi Festivalı buna bariz misaldır. Bu festivala
dünyanın hər yerindən musiqiçilər, orkestrlər, ifaçılar təşrif buyurub. Bütün
bunların çıxışları, xalqa bəxş etdiyi ifalar əslində böyük bayramın bir
hissəsidir. Güman edirəm ki, Üzeyir Festivalında bizim də töhfəmiz olacaq”.
Musiqi ilə yaşamaq bir bağlılıqdır
Xalq artisti,
"Şöhrət” ordenli Faiq Sücəddinov bizimlə
söhbətində bildirdi ki, ömrünü musiqiyə həsr edib və musiqisiz özünü təsəvvür
edə bilmir: "Hər gün musiqi ifa edirəm və mən
musiqi ilə nəfəs alıram. 4 il Asəf
Zeynallı adına Musiqi Texnikumunda, 5 il də Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasında təhsil almışam. Bu enerji
ilə yaşayıb, çalışmışam. 7 yaşımdan musiqi ilə məşğulam. Musiqi həyatımın bir
parçası olub. Musiqi mənim balamdır, nəvəmdir, ailəmdir. Hər zaman məni musiqi
əhatə edir. Mənim musiqisiz bir günüm də olmur. Getdiyim hər yerdə Azərbaycan
musiqisi mənimlə olub. Bu gün biz musiqiçilərin bayramıdır. Azərbaycan musiqisi çoxəsrlik inkişaf yolu keçib. Onun
kökləri əsrlərin dərinliklərinə gedib çıxır. Onunla yaşamaq, işləmək,
əhatə olunmaq o deməkdir ki, sən gözəllik içərisində yaşayırsan. Hər zaman da
demişəm ki, musiqi ilə yaşamaq bir bağlılıqdır”.
F.Sücəddionov Azərbaycanın
zəngin musiqi sənətinin çoxəsrlik inkişaf tarixinə malik olduğunu qeyd edərək Ü.Hacıbəylinin
yaradıcılıq yolundan danışdı: "Ü.Hacıbəyli bizə öz gözəl musiqisini ərməğan
qoyub gedib. O, Şərq dünyasında ilk opera yazıb. Üzeyir
bəy Azərbaycan musiqisində köklü dönüş yaratmış dahi bəstəkardır. O, 20-ci
əsrin əvvəllərinədək şifahi xalq musiqi sənəti şəklində mövcud olan Azərbaycan
milli musiqisini Qərbi Avropa bəstəkarlıq məktəblərinin nailiyyətləri, forma və
janrları ilə zənginləşdirib. Azərbaycan və ümumiyyətlə Şərq musiqisinin gələcək
inkişaf perspektivlərini, estetik prinsiplərini müəyyənləşdirib. Müsəlman Şərqində
ilk operetta da Üzeyir Hacıbəylinin adı ilə bağlıdır. Bu gün onun doğum
günü, bizim isə bayramımızdır. Bayramımız mübarək!”
Ekspertlərin də dediyi kimi, Üzeyir Hacıbəyli kimi
dahilərin sənət dünyası ilə daha da zənginləşən Azərbaycan musiqisi bu gün
çiçəklənmə dövrünü yaşayır. Üzeyir bəyin heç vaxt təravətini itirməyən irsi
misilsiz sərvətdir. O, bu sərvəti bütün bəşəriyyət üçün qoyub gedib. Bizə də bu
sərvəti qorumaq və gələcək nəsillərə səviyyəli şəkildə ötürmək qalır.
Musiqi hisslərin uğultusudur. Musiqi göylə yer
arasında bir ahəngdir. Bayramınız mübarək, əziz musiqisevərlər! Musiqi Günü ilə
başlayan Üzeyir Hacıbəyli X Beynəlxalq Musiqi Festivalında görüşmək ümidi ilə.
Xəyalə Rəis