Yerevanla Moskva arasında “telekanal” qalmaqalı böyüyür
Rusiya ekspertləri rusdilli
kanallara qoyulacaq qadağaları tənqid
edirlər
Yeri gəlmişkən, Ermənistanda dərc olunan "Politik.am” nəşrində dərc olunan məqalədə də bu məsələyə toxunulub. Qeyd olunur ki, illərdir rus və ya rusdilli televiziya kanallarına qarşı antirus təbliğatı aparılması məlum idi. "İndi hökumətdə pay sahibi olan "Soros qanadı” tərəfindən bu anti-Rusiya təbliğatı daha geniş həyata keçirilir. Tanınmış "sorosçular” (Daniel İoannisyan, Aşot Melikyan, Artur Sakunts və başqaları) bu məsələyə özləri üçün əlçatan media mənbələrində və ya sosial şəbəkə platformasında toxunublar. Onlar hesab edir ki, Ermənistanda Rusiya kanallarının yayımlanması milli təhlükəsizlik məsələsidir. Bu qanunun qəbulunun onsuz da mürəkkəb olan Ermənistan-Rusiya münasibətlərinə nə dərəcədə zərbə vuracağını söyləmək çətindir, ancaq zərbə olacağı aydındır, çünki rusdilli kanallar ilk növbədə rusdilli və ya rus dili ilə bağlı cəmiyyət üçündür. Bu isə ilk növbədə rus dilinin yayılması və qorunmasına xidmət edir və Moskva bu məsələdə çox həssasdır”, -deyə məqalədə vurğulanır.
Azər
Ermənistan parlamentində ölkə ərazisində əcnəbi, xüsusən də, Rusiya
telekanallarının yayımının dayandırılması barədə qanun layihəsinin birinci
oxunuşdan keçməsi ciddi rezonans doğurub. "Audiovizual media” haqqında qanun
layihəsinin ilk oxunuşda qəbul edilməsi, təkcə Ermənistan-Rusiya
münasibətlərində deyil, həm də Ermənistanın ictimai-siyasi mühitində olduqca
maraqlı bir atmosfer yaradıb. Qanun layihəsi təsdiq olunarsa, onda bu
kanalların Ermənistan ərazisində sərbəst yayımı dayanacaq. Rusiya səfirliyinin
sərt bəyanatının ardınca bu ölkənin ziyalıları, ekspertləri də baş verənlərə
ciddi təpki göstərməkdədir. Məsələn, A.C.Puşkin adına Rus dili İnstitutunun
rektoru, Prezident yanında Şuranın üzvü, Moskva şəhər Dumasının deputatı
Marqarita Rusiçkaya "Moskva-Baku” portalına müsahibəsində bildirib ki, Rusiya
telekanalları ətrafında yaşanan bu cür tendensiya təəssüf doğurur: "Əlbəttə ki,
bu çox təəssüf doğurur, çünki rus dili haqqında ancaq rus xalqının dili kimi
danışmaq mümkün deyil. Rus dili böyük, dünya dilləri qrupuna daxildir. Rus dili
internetdə informasiya əldə etmək baxımından ikinci dil hesab edilir. İngilis
dili kimi tək ingilislərin, ispan dili kimi tək ispanların dili deyil - bu
dillər qlobal informasiya məkanını dolduran dillərdir. Rus dili də sözsüz ki,
bu dillər qrupuna daxildir. Bu dillərin öyrənilməsi üçün şəraitlərin
yaradılması, bu dildə informasiya əldə etmək – zamanımızın düzgün bir
əlamətidir və hər bir insanın maraqlarına uyğun olmalıdır. Rus dili postsovet
məkanını birləşdirir və əsas bağlayıcı həlqədir. Bu, Ermənistana da aiddir.
Dərsliklərdə bir çox nizam-intizam qaydaları rus dilində tədris olunur və buna
alternativ yoxdur. Rus dilində yayımlanan kanallar, sözsüz ki, bu dildən
istifadə edənlər üçün dəstək vasitəsidir və biz Ermənistanın rusdilli əhalisi
barədə danışanda bu kontent təmin olunmalıdır”. O bildirib ki, rus dili üçün
baryer yaradılması narahatlıq doğurur: "Sözsüz ki, bu problemlə bağlı Rusiya və
Ermənistan tərəfi kompromis əldə etməlidir. Bir çox məsələlər dövlətlərarası
komissiyalarla həllini tapır. Biz Puşkin İnstitutu olaraq MDB ölkələrində baza
təşkilatı kimi çıxış edirik”. Ekspertin sözlərinə görə, postsovet məkanında
milli və rus dilinin mövcudluğu ilə bağlı gözəl nümunələr var: "Məsələn, Özbəkistanın
bu gün siyasəti ondan ibarətdir ki, bütün məktəblərdə rus dili keçirilməlidir.
Azərbaycanla bağlı nümunə gətirmək olar. Multikultural ölkə olan Azərbaycanda
multidil xüsusi yer alır. Azərbaycanda Bakı prosesi çərçivəsində ümumdünya mədəniyyətlərarası
dialoq keçirilir. Onun məqsədi dünya ictimaiyyətinin diqqətinə
multikulturalizmi çatdırmaqdır. Hazırda Azərbaycanda rus dilində olan
məktəblərdə təhsil almağa böyük tələbat var. Və biz imkan daxilində bu məsələdə
azərbaycanlı həmkarlarımızı örnək göstərməyə çalışırıq”.
Politoloq Vitali Arkov da Ermənistanda rus dilinə münasibətdə hiss
olunan tendensiyanın bir çox suallar doğurduğunu vurğulayıb: "Burada söhbət
erməni dilinin dövlət dili kimi boğulmasından deyil, rusdilli əhalinin
nümayəndələrinin kənarda qalmasından gedir. Rus dili ölkədə ikinci və az qala
gündəlik danışıq vasitəsində birinci yerdə qərarlaşıb. Düzdür, postsovet
məkanında mütəmadi olaraq rus dilindən imtina edilməsi tendensiyalarına rast
gəlirik. Hazırda baş nazir Nikol Paşinyanın timsalında da bu siyasət yürüdülür.
İndiki hakimiyyətin siyasəti antirus olmasa da, anti-Rusiyadır”. Onun
qənaətincə, Paşinyan onu hakimiyyətə gətirən qüvvələrin sifarişinə oynayır.
"İndiki hakimiyyət orqanları Aİİ və KTMT-nin dağılmasını qarşıya məqsəd
qoyublar, onun ətrafında münaqişə dairəsi, Cənubi Qafqazda gərginlik yaratmağa
çalışırlar. Böyük ehtimalla, erməni hakimiyyət orqanları Rusiya kanallarının
ölkə daxilinə təsirindən ehtiyat edirlər. Lakin Rusiya kanallarında biz
antierməni bəyanatlarına rast gəlmirik. Düzdür, "məxməri inqilab”dan sonra
Ermənistanda baş verənlərin obyektiv işıqlandırılması tendensiyası var. Ola
bilsin, Rusiya KİV-lərinin türkyönümlü ritorikası da xoş gəlmir. Mənə elə gəlir
ki, rəsmi Yerevanın belə yanaşması kökündən səhvdir. Yerevan Rusiyadan ayrılmaq
siyasəti aparır. Ermənistan qonşu ölkələrdə olduğu kimi, hamını qane edə
biləcək addım ata bilərdi. Məsələn, Azərbaycandakı kimi. Orada tam rus dilində
yayımlanan rusdilli kanallar var. Rusdilli əhalinin hüquqları pozulmur. Rus
dili postsovet məkanında Rusiyanın hegemonluğu deyil, bağlayıcı bir həlqə,
millətlərarası ünsiyyət vasitəsidir”, - deyə fikrini tamamlayıb.Yeri gəlmişkən, Ermənistanda dərc olunan "Politik.am” nəşrində dərc olunan məqalədə də bu məsələyə toxunulub. Qeyd olunur ki, illərdir rus və ya rusdilli televiziya kanallarına qarşı antirus təbliğatı aparılması məlum idi. "İndi hökumətdə pay sahibi olan "Soros qanadı” tərəfindən bu anti-Rusiya təbliğatı daha geniş həyata keçirilir. Tanınmış "sorosçular” (Daniel İoannisyan, Aşot Melikyan, Artur Sakunts və başqaları) bu məsələyə özləri üçün əlçatan media mənbələrində və ya sosial şəbəkə platformasında toxunublar. Onlar hesab edir ki, Ermənistanda Rusiya kanallarının yayımlanması milli təhlükəsizlik məsələsidir. Bu qanunun qəbulunun onsuz da mürəkkəb olan Ermənistan-Rusiya münasibətlərinə nə dərəcədə zərbə vuracağını söyləmək çətindir, ancaq zərbə olacağı aydındır, çünki rusdilli kanallar ilk növbədə rusdilli və ya rus dili ilə bağlı cəmiyyət üçündür. Bu isə ilk növbədə rus dilinin yayılması və qorunmasına xidmət edir və Moskva bu məsələdə çox həssasdır”, -deyə məqalədə vurğulanır.
Azər