“Yaxşı aktyorun kaprizi olmalıdır”
Məktəb illərində qatıldığı KVN yarışları ona, seçəcəyi istiqaməti
müəyyənləşdirməkdə kömək edib. Müsahibim rejissor Əziz Şahbazov ilk olaraq operator
kimi işə başlayıb. Hesab edir ki, yaxşı rejissor olmaq üçün bu sənətin bütün
incəliklərinə yiyələnmək lazımdır - aktyor oyunundan tutmuş operator işinə
qədər. Daha sonra rejissor assistenti, ikinci rejissor və layihənin əsas rejissoru
olaraq istəyinə doğru yol alıb."Toydan sonra nağara” filminin
rejissoru, "Aramızda qalsın”, "Həyat sən nə qəribəsən” serialının ikinci
rejissoru, "Niyə?” serialının quruluşçu
rejissoru kimi özünü tanıtmağa bacarıb. Hazırda isə ARB telekanalında
yayımlanan "Baldız” serialının rejissorudur.
- Aktyor olaraq daha çox tanınmaq,
sevilmək imkanınız olduğu halda, nə üçün rejissor olmağa üstünlük verdiniz?
- Əslində hədəfim rejissor olmaq idi. Rejissor istədiyi nəticəni əldə
etmək üçün aktyor qabiliyyətinə malik
olmalıdır, əks təqdirdə aktyorla işləyə bilməz. Əbəs yerə türklər rejissora "yönətmən”
- yəni idarə edən demirlər.Mən heç zaman məşhur olmaq həvəsində olmamışam. "Həyat sən nə qəribəsən”
serialında ikinci rejissor olaraq çalışanda aktyor kimi bir obraz
canlandırmağımı təklif etmişdilər. Yəni tanınmaq üçün bir neçə dəfə fürsətim
olub. Ancaq kamera arxasında özümü daha rahat hiss edirəm. Hesab edirəm ki,
aktyor kimi özümü bu qədər rahat hiss edə bilmərəm.
- "Aramızda qalsın” serialı
ilə hədəflərinizə doğru yol aldınız. Bəs sonra?
- Bəli, arzularıma doğru gedən
yolda ilk işim "Aramızda qalsın”
serialında rejissor assistenti oldu. Növbəti
ildə serialın ikinci rejissoru olaraq çalışdım. Daha sonra "Həyat sən nə qəribəsən”
serialında ikinci rejissor oldum. Beləliklə, layihələr biri birini əvəzlədi.
-
Bəs ilk filminiz?
- İlk filmim Ramiz Hüseynzadənin baş prodüser olduğu "Toydan sonra nağara”
layihəsi idi. Bu filmdən sonra mən tanınmağa başladım. Daha geniş imkanlara sahib
oldum. Çox keçmədi ki, "Niyə” serialının çəkilişlərinə başladıq. Bu serialda mənə
kimi iki rejissor dəyişmişdi və 5 seriyası çəkilmişdi, 25 seriyanı isə mən çəkdim.
30-cu seriyada bitirdik.
- Qardaşınız Rüfət Şahbazov
da tanınmış rejissordur. Ancaq ikinizi bir layihədə görməmişik.
- Rüfət Şahbazov çox istedadlı, işinin peşəkarıdır. İndiyə qədər
onunla bir layihədə yer almamışam. Yəqin ki, bunu ikimiz də istəməmişik.
-
Səbəb?
- İstəmirəm kimsə desin ki, qardaşı
ilə bir yerdə işləyir, qardaşı ona kömək
edir və yaxud da ki, onun işini qardaşı
görür və s. Çalışmışam ki, özüm nələrsə əldə edim. Düzdür, mənim bu sənətə gəlməyimdə
qardaşımın çox böyük əməyi var. İndi də hər hansı bir iş görəndə bir böyük,
peşəkar insan kimi ondan məsləhət alıram. Rüfət də elə bir xüsusiyyətə malikdir
ki, işlərimə müdaxilə etmir, ondan məsləhət almasam, işimə qarışmır.
- Əziz Şahbazov məşhurdur,
yoxsa Rüfət Şahbazov?
- Əlbəttə ki, Rüfət Şahbazov.
- Axı siz bir çox prodakşnlarla,
telekanallarda çalışıbsınız və çevrəniz daha genişdir.
- Onun gördüyü işlər daha çox uğur qazanıb, hər zaman öndə olub.
Çəkdiyi filmlər uğur qazanıb, serialları reytinq toplayıb. Onun məşhur olması
peşəkarlığının və bəlkə də uzun
müddətdir ki, eyni komanda ilə işləməsinin nəticəsidir.
- Qardaşınızdan fərqli olaraq
siz daha çox komediya janrında film və seriallarda çalışıbsınız. Sizcə,
komediyaya olan bu tələbat hardan qaynaqlanır?
- Kommersiya baxımından komediya filmləri daha çox uğur gətirir. Tamaşaçıya
nəyi təqdim etsən, onu qəbul edəcək. Bu gün zamanın tələbi komediya filmləridir.
Hazırda hər şey tələb üzərində qurulub.
- Özünüzü dram janrında
sınamaq istəyərsinizmi?
- Əlbəttə, bundan sonra çox gözəl dram çəkmək istəyərəm. Ən böyük
arzum isə detektiv janrlı film çəkməkdir. Dram janrında kinoteatra təqdim
olunan filmlərimiz gəlir gətirmir. Bəzən deyirlər ki, bizdə dram yoxdur.
- Qeyd etdiniz ki, detektiv janrında film çəkmək istəyirsiniz. Sizcə,
nə üçün bizdə bu janrda filmlər yaxşı effekt vermir?
- Rejissor xarici filmlərə baxır və elə film çəkmək istəyir. Prodüser
isə deyir ki, sizə lazım olan filan məhsullar bizdə yoxdur. Məhz çəkəcəyimiz
filmin və serialın ssenarisi əlimizdə olan imkanlar çərçivəsində yazılır. Bizim
isə elə böyük imkanlarımız olmur. Bir film çəkəndə imkanlarımız çərçivəsində
hərəkət etməyə məcbur oluruq. Olub ki, filmi çəkmişəm, montajda baxmışam ki,
istədiyim nəticəni ala bilməmişəm və kadrları kəsmişəm. İnanmıram ki,
Azərbaycanda hansısa rejissor filmini arzuladığı kimi çəkə bilsin. Heç bir
rejissor deyə bilməz ki, mən bu filmi istədiyim və arzuladığım kimi çəkmişəm. "
O filmdən bizdə niyə yoxdur” sualına cavab olaraq deyim ki, o filmlərdə istifadə olunan avadanlıqlar bizdə
yoxdur. Ancaq mənim rejissor olaraq o effekti, həyəcanı göstərməyə potensialım
var. İmkanlara uyğun film çəkirik. Misal üçün,
filmdə polis, təcili yardım, post-patrul maşını lazım olur. Məcbursan
ki, hansısa klinikaya, polis bölməsinə zəng vurasan. Onlar maşın vermirlər və
yaxud da deyirlər ki, filan vaxtda bir neçə dəqiqəlik istifadə edə bilərsiniz.
Heç çox zaman da razılaşmırlar. Yəni deməyim odur ki, film çəkmək üçün
əlverişli şərait, sistem olmalıdır. Prodakşnların icarəyə vermək üçün polis,
təcili yardım maşınları və başqa alternativləri
olmalıdır ki, gedib heç bir
idarəyə girib rəislə görüşüb deməyəsən ki, bizə çəkilişə maşın lazımdır. Bunun
üçün Türkiyədə prodakşnların hazır klinika, polis bölməsi, həbsxanaları var və
onlar bu baxımdan heç də korluq çəkmirlər.
- Sizə daha çox "Niyə?” serialı məşhurluq
gətirdi. Sizcə, "Niyə?” filmi çox tutarlı olduğu üçün serial versiyası da hazırlandı?
- Açığını desəm, bundan əvvəlki "Niyə?” filmi heç tutmamışdı.
Tamaşaçılara bunun serialı təqdim olundu və göründü ki, tamaşaçı bunu qəbul
edir. Ancaq onu qeyd edim ki, "Niyə?” serialının çəkilməyi doğru qərar idi. Çox
qısa zamanda serial böyük reytinqlər topladı, tamaşaçılar tərəfindən sevildi. "Niyə?”
serialında səmimiyyət olduğu üçün tamaşaçı burda özünü gördü.
- Hər rejissorun aktyor və aktrisalardan
ibarət bir çevrəsi var. Belə ki, onlar davamlı olaraq eyni simalarla
çalışırlar. Bəs sizin aktyorlarınız kimlərdir?
- Mən hər potensiala malik aktyorlarla işləmişəm. Xalq artistindən tutmuş
yeni başlayan gənclərə qədər. Ancaq deyim ki, hər layihədə fərqli aktyor heyəti
ilə çalışmışıq. Yəni "rejissorun aktyoru” anlayışını qəbul etmirəm. Obraza
hansı aktyorun potensialı, tipajı uyğun gəlirsə, onunla da çalışırıq.
-
Bəs aktyorların kaprizləri ilə necə mübarizə aparırsınız?
- Aktyorun kaprizi ilə məşğul olmaq rejissorun işi deyil, bu işlə prodüser
məşğul olur. Məncə, yaxşı aktyorun kaprizi olmalıdır. Təbii ki, aktyorun rahatlığı
təmin olunmalıdır. Bizim aktyorlarımız o qədər də kaprizli deyillər, xarici aktyorlar
elə kaprizlər edirlər ki, onları görəndə adam dəhşətə gəlir. Əgər aktyor istedadlıdırsa,
kaprizi də qəbul olunmalıdır.
- Olubmu ki, gənc olduğunuza
görə yaşlı aktyorlar sizinlə çalışmaqda tərəddüd etsinlər?
- Açığını desəm, olub. Sənətə yeni gələndə sözünü demiş sənətkarların
bir az tərəddüd etdiyinin şahidi olurdum. Əslində onları da başa düşürdüm, çünki
məni tanımırdılar. Ancaq işləyəndən sonra görmüşəm ki, mənə və işimə qarşı fikr, münasibət dəyişib. Ancaq indi mənə qarşı
o fikir yoxdur. Demirəm ki, tanınmış rejissoram, məndən də yaxşı sənətkarlar, rejissorlar
var.
- Baxanda xəcalət çəkdiyiniz
işləriniz varmı?
- Şükür Allaha ki, elə bir işim olmayıb. Çalışdığım layihələr tutarlı
olub. Sonra işinə baxıb, xəcalət çəkməmək üçün rejissor əvvəlcədən düşünməlidir.
Ancaq demirəm ki, səhvlərim olmayıb. Misal üçün ilk işimdə montajda oturanda gördüm
ki, bəzi boşluqlar var. Çalışırdım ki, hər işimi özüm edim və səhvlərimi görüm.
İkinci filmdə daha təcrübəli idim, birinci filmdəki səhvlərimi etməməyə çalışırdım.
Səhvsiz rejissor yoxdur. Əsas odur ki, səhvlərindən nəticə çıxarmağa bacarasan.
- Hansı həmkarınızın çəkdiyi
seriala baxırsınız?
- Bu sahədə olduğum üçün istər-istəməz, digər rejissorların işinə də baxmalısan
ki, bu sahədə nə baş verir. Digər həmkarlarımın da işlərini izləyirəm. Əgər bazara
bir məhsul çıxarırsansa, bazarda olan digər məhsullara da baxmalısan.
-
Ən çox hansı rejissorun işini bəyənirsiniz?
- Daha çox Emil Quliyevin "Pərdə 2” filmini çox bəyəndim. Emil Abdullayevin çəkdiyi
filmlər də, mənə görə, uğurludur.
- Bizim rejissorlarda bir
az tənbəllik var. Belə ki, komediya janrında sözünü demiş aktyorları dram
janrında yoxlamaq istəmirlər. Bu baxımdan rejissorlar rahatlığa qaçırlar.
- Mən dana bilmərəm ki, bizdə belə şeylər yoxdur. Bizdə tam o sistem
yoxdur ki, hər hansı bir aktyoru götürüb, onu dəfələrlə məşq etdirərsən. Hər
şeyin arxasında maddi durum dayanır. Dünya kino sistemində dəfələrlə şahid
oluruq ki, modellər baş qəhrəmanları canlandırır. Bunun üçün siması uyğun olan
modellər seçilir və onlarla 5-6 ay məşq keçirlər. Büt ün bunlar isə puldur.
- Sizin həyat yoldaşınız
aktrisadır. Bir ailədə rejissor və aktrisa necə yola gedir?
- Sənət baxımından çox mübahisələrimiz olur. Bəzən izlədiyimiz film,
serial barədə fikirlərimiz toqquşur. Biz onunla "Həyat sən nə qəribəsən”
serialının çəkiliş prosesində tanış olmuşuq, ancaq ondan sonra heç bir layihədə
olmamışıq.
- Hazırda hansı serial
üzərində çalışırsınız?
- ARB telekanalında üçüncü mövsümdə yayımlanan "Baldız” serialı
üzərində çalışıram. Serial sentyabrın 22-dən nümayiş olunacaq. "Baldız” öz dəsti-xətti olan
serialdır. Bu mövsüm serialın strukturu tamamilə dəyişib. Belə ki, başqa
məkanda əlavə aktyorlar olacaq. Üstəlik, sitkom sisteminə keçdik, məkanı
sıfırdan seçdik. Adını dəyişsək, tamaşaçılar inanar ki, bu "Baldız” yox, başqa
bir serialdır.
Xəyalə Rəis