Xəzərdən Böyük Çin səddinə uzanan yol
Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev Çin Respublikası sədrinin dəvəti
ilə 2-ci "Bir kəmər, bir yol” beynəlxalq forumunda iştirak edib. İşgüzar səfər
çərçivəsində dövlət başçısı Azərbaycanın potensial imkanlarını bəyan edib və
ölkəmizin "Bir kəmər, bir yol” layihəsinə verəcəyi töhfədən danışıb. Qeyd edək
ki, səfər çərçivəsində Azərbaycanla Çin şirkətləri arasında 821 milyon dollar
həcmində müxtəlif sahələri əhatə edən müqavilələr imzalanıb və razılaşmalar
əldə edilib.
Bütövlükdə "Bir kəmər, bir yol” layihəsinin Azərbaycana faydası nədən ibarət ola bilər?
BƏXTİYAR
Bütövlükdə "Bir kəmər, bir yol” layihəsinin Azərbaycana faydası nədən ibarət ola bilər?
Mövzu ilə bağlı "Kaspi” qəzetinə açıqlamasında Milli Məclisin deputatı, politoloq Elman Nəsirov bildirdi ki, "Bir
kəmər, bir yol” layihəsi Çinin bugünkü iqtisadi gücünün ifadəsidir: "Əlbəttə,
bu, təsadüfi deyil və Çininin ümumdaxili məhsulu 12 trilyon dollar civarındadır,
bu ölkə ixrac potensialına görə dünyada birinci yerdə dayanır. Son 40 ildə Çin
iqtisadiyyatına 2 trilyondan çox investisiya qoyulub. Belə bir nəhəng dövlətin
atdığı addım nəticə etibarı ilə qitələri birləşdirir. O cümlədən nəqliyyat,
logistika sahəsi ilə yekunlaşmır, bu həm də iqtisadiyyatdır, infrastrukturdur
və bütövlükdə əməkdaşlıq mühitinin formalaşması, qarşılıqlı asılılıqdır. Bu
məntiqlə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev beynəlxalq əməkdaşlıq forumuna
qatıldı. Çin dövləti tərəfindən Azərbaycana və şəxsən dövlət başçısına
ünvanlanan xoş sözlər heç də təsadüfi deyildi. Çin Azərbaycanda sosial-iqtisadi
sahədə, eləcə də məhkəmə-hüquq sistemində həyata keçirilən islahatları diqqətlə
izləyir. Onlar islahatları yüksək qiymətləndirir və hesab edirlər ki, Azərbaycanla
əməkdaşlıq etməyə dəyər. Hər zaman olduğu kimi, Prezident İlham Əliyev bu
səfərdən maksimum faydalandı və çox nəhəng şirkət rəhbərləri ilə görüşlər
keçirdi. O cümlədən dövlət başçısının rusiyalı həmkarı Putinlə iki dəfə görüşü də
oldu”.
E.Nəsirov vurğuladı ki, Prezident İlham Əliyevin forumda proqram
xarakterli çıxışı oldu: "O, Azərbaycanın həm daxili, həm xarici siyasətindəki
nailiyyətləri tezislər şəklində ifadə etdi. Həqiqətən də Azərbaycan son 15-16
il ərzində çox böyük inkişaf tempinə malik olub. Ərazisi işğal altında, 1
milyondan çox məcburi köçkünü olan bir dövlətdə son 15 il ərzində 3,2 dəfə
iqtisadi artım, o cümlədən qeyri-neft sektorunda 2,8 dəfə, sənayedə 2,6 dəfə,
ixracatda 4,1 dəfə, kənd təsərrüfatında 1,7 dəfə artım əldə edilib. Dünyada
bütün bunları görürlər və qiymətləndirirlər”.
Millət vəkili, politoloq
Hikmət Məmmədov bildirdi ki, Pekində keçirilən 2-ci "Bir kəmər,
bir yol” Forumunda 37 dövlət və hökumət başçısı iştirak edirdi: "Əslində
Forumda dünyanın gələcək iqtisadi perspektivləri, eyni zamanda "Bir kəmər, bir
yol” layihəsi ətrafında yaranan yeni tərəfdaşlıq məsələləri və onların
perspektivləri, bu nəqliyyat dəhlizinin daha da inkişaf etdirilməsi üçün
müəyyən addımların atılması məsələləri müzakirə olundu. Bu layihə 150-dən çox
ölkə tərəfindən dəstəklənir və təqribən bir o qədər də bu layihə ətrafında
iştirakçı dövlətin olması proqnozlaşdırılır. Bu isə o deməkdir ki, bu yol
gələcəkdə yükdaşıma sahəsində dünya iqtisadiyyatının əsas arterial qan
damarlarından biri olacaqdır. Şübhəsiz ki, eyni zamanda bu yol öz ətrafında
özünəməxsus bir iqtisadiyyat formalaşacaq, ayrı-ayrı məntəqələrdə yeni
mərkəzlər yaranacaq. Bu isə Asiyadan Avropaya uzanan ən qısa və ən səmərəli yol
olmaqla, yükdaşımalarda və iqtisadi inteqrasiyada XXI əsrin ən böyük
layihələrindən birinə çevriləcəkdir”.
H.Məmmədov qeyd etdi ki, Prezident İlham Əliyev bu görüşdə ölkəmizin
mövqeyindən, eyni zamanda Azərbaycanın bu nəqliyyat qovşağının gerçəkləşməsində
oynadığı roldan danışdı: "Bununla belə, dövlət başçısı bu proses çərçivəsində
Azərbaycanda həyata keçirilən işləri də vurğuladı. Əvvəlcədən qeyd etmək
lazımdır ki, "Bir kəmər, bir yol” layihəsinə Azərbaycan çox böyük töhfələr
verib. Çünki Bakı-Tbilisi-Qars dəmiryolunun çəkilməsi və burada yüklərin
fasiləsiz olaraq daşınmasının təmin olunması Böyük İpək Yolunun bərpa
olunmasında yeni bir tarixi hadisədir. Yüklərin dəniz yolu ilə daşınması,
gəmilərdən qatarlara, eləcə də qatarlardan gəmilərə yüklənməsi böyük vaxt
itkisinə səbəb olurdu. Ancaq Azərbaycanın həyata keçirdiyi nəqliyyat
kommunikasiya vasitəsi fasiləsiz olaraq yüklərin daşınmasını təmin edəcək. Yəni
yükləri bir nəqliyyat vasitəsindən digərinə boşaldıb-doldurmadan birbaşa
təyinat nöqtəsinə yönləndirəcəklər ki, bu da mühüm bir keyfiyyət
dəyişikliyidir.
Ölkə başçısı ötən illər ərzində həm yol-nəqliyyat kommunikasiyası
sahəsində, həm də bütövlükdə ölkəmizdə ən müxtəlif sahələrdə həyata keçirilən
islahatlardan danışdı. Cənab Prezident qeyd etdi ki, beynəlxalq təşkilatların
hesablamalarına görə, Azərbaycan on ən islahatçı ölkədən birinə çevrilib. Biz
bilirik ki, bura daxili siyasətlə bağlı həyata keçirilən sosial, idarəetmə,
hüquq və digər sahələrdəki islahatlar daxildir. Amma təbii ki, bunun beynəlxalq
tərəfləri də var. Bu islahatlar nədən ibarətdir? Məsələn, Azərbaycanın həyata
keçirdiyi islahatlar nəticəsində "Bir kəmər, bir yol” layihəsi çərçivəsində
daşınan yüklərin yükdaşıma tariflərinin birgə müəyyənləşdirilməsi də var. Eyni
zamanda biz bura Ələt azad ticarət zonasının yaranmasını da əlavə edə bilərik.
Bütövlükdə düşünürəm ki, dövlət başçısı tərəfindən qeyd olunan bu fikir əslində
həm də xarici sərmayədarlar üçün bir çağırış idi. Çünki viza rejiminin
sadələşdirilməsi, iqtisadi qanunların optimallaşdırılması, Azərbaycanın sərmayə
qoyuluşu üçün ən münbit ölkələrdən birinə çevrilməsi islahatlar paketinə daxil
olan məsələlərdir və məqsəd çoxsaylı investorlar üçün Azərbaycanın cəlbedici
bir məkana çevrilməsidir”.
BƏXTİYAR