Xəstəliyə öz dərmanımızla çarə qılacağıq
Ekspertlər
hesab edirlər ki, dərman tələbatının yerli istehsal gücünə ödənilməsi, bazarda
qiymətlərin optimallaşdırılması aspektindən də önəmlidir
Dekabrın 9-da Pirallahı Sənaye
Parkının daha bir rezidenti - dərman vasitələrinin istehsalı üzrə ixtisaslaşmış
Azərbaycan-Rusiya birgə müəssisəsi "R-Pharm”ın açılışı olub. Bununla bağlı
keçirilən mərasimdə Azərbaycan Respublikasının Baş nazirinin müavini Şahin
Mustafayev, İqtisadiyyat naziri Mikayıl Cabbarov, Rusiyanın İqtisadi inkişaf
naziri Maksim Oreşkin və "R-Pharm” Direktorlar Şurasının sədri Aleksey Repik
iştirak ediblər. Məlumat verilib ki, innovativ və yüksək texnologiyalara
əsaslanan rəqabətqabiliyyətli sənayenin davamlı inkişafının təmin edilməsi,
istehsal sahəsində məşğulluğun artırılması məqsədilə ölkədə sənaye parkları
yaradılır. Hazırda Azərbaycanda kimya sənayesi, təkrar emal, yüngül sənaye,
gəmiqayırma, əczaçılıq sahələrində ixtisaslaşmış 5 sənaye parkı fəaliyyət
göstərir. Sənaye parklarında sahibkarlar üçün bütün zəruri şərait yaradılıb.
Bundan əlavə, sənaye parklarının rezidentləri 7 il müddətinə mənfəət, əmlak,
torpaq vergisindən, habelə texnika, texnoloji avadanlıq və qurğuların idxalı
üzrə ƏDV-dən və gömrük rüsumundan azad edilirlər. 4,6 hektar ərazidə yerləşən
zavodun tikintisinə 2018-ci ildə başlanılıb. Müəssisə Avropa ölkələrinin
aparıcı şirkətlərinin istehsalı olan müasir avadanlıq və texnologiyalarla
təchiz olunub. İnvestisiya dəyəri 74 milyon ABŞ dolları olan müəssisənin illik
istehsal gücü 250 milyon ədəd həb və kapsul təşkil edəcək. Zavod laboratoriya,
istehsal və logistika bölmələri də daxil olmaqla ölkədə ilk əczaçılıq kompleksi
olacaq. İstehsal olunan məhsulların daxili bazarla yanaşı, xarici ölkələrə
ixracı da nəzərdə tutulur. Pirallahı Sənaye Parkı Azərbaycan Respublikası
Prezidentinin 2016-cı il 14 sentyabr tarixli Sərəncamına əsasən, ölkədə
əczaçılıq sənayesinin inkişafı və dəstəklənməsi, əczaçılıq məhsullarının
idxalından asılılığın azaldılması, əhalinin dərman vasitələrinə tələbatının ödənilməsində
yerli istehsalın təşviqi və istehsal sahəsində məşğulluğun artırılması
məqsədilə Pirallahı rayonunun ərazisində təşkil edilib və müvafiq infrastruktur
yaradılıb. Hazırda Pirallahı Sənaye Parkında 5 rezident qeydiyyata alınıb və
layihələr üzrə 650-dək daimi iş yerinin açılması nəzərdə tutulur. Sənaye
parkında artıq bir müəssisə - "Diamed Co” MMC fəaliyyət göstərir.
Ölkəmizdə belə bir dərman zavodun
açılmasının növbəti mərhələdə dərman bazarına necə təsir edəcəyini öyrənməyə
çalışdıq.
Tibb üzrə ekspert Adil Qeybulla dünyanın
aparıcı ölkələri ilə birlikdə ölkəmizdə əczaçılıq zavodlarının açılmasının çox
mühüm hadisə olduğunu bildirdi: "Azərbaycanda yerli dərman istehsalı zavodunun
fəaliyyəti olduqca vacibdir. Sovet dönəmində ölkəmizin əczaçılıq müəssisələri
olub, amma orada mürəkkəb kimyəvi strukturlu dərmanlar istehsal edilmirdi.
Ancaq bəzi mazlar, ekstratlar, cövhərlər və s. istehsal olunurdu. Dünyanın
aparıcı ölkələri ilə birlikdə ölkəmizdə əczaçılıq zavodlarının açılması çox
mühüm hadisədir. Hazırda Pirallahıda açılan bu zavod başlanğıc üçün yaxşıdır.
Təbii ki, həmin zavodun birdən-birə bu sahədə olan bütün problemləri həll
edəcəyini demək olmaz. Problemləri həll etmək üçün ilk növbədə ölkə ərazisində
istifadəsinə icazə verilən dərmanların dövlət reyestri olmalıdır. Yəni məlum
olmalıdır ki, hansı dərman istehsal, hansı idxal edilə bilər. Məsələn, elə
dərmanlar var ki, onlar molekulyar biologiyanın ən son nailiyyətləri ilə
hazırlanır və ilkin mərhələdə bizim onları istehsal etməyimiz real deyil. Bu
sahə mərhələli şəkildə inkişaf edəcək”.
İqtisadçı Pərviz Heydərov bu
addımı idxaldan asılılığın azaldılması üçün atılmış ən gözəl addım kimi
qiymətləndirir: "Azərbaycanın dərman ləvazimatları ilə bağlı daxili bazarı
idxaldan çox ciddi şəkildə asılı vəziyyətdədir. Bu da bizim üçün elə də müsbət hal
deyil. Sovet dönəmində ölkəmizin dərman istehsal edən müəssisələri vardı. Hətta
bəzi dərmanlarla SSRİ-ni də təmin edirdi. Amma müəyyən səbəblərdən həmin
zavodlar öz fəaliyyətini dayandırdı. İndi bu sahəyə xüsusi diqqətin ayrılması
çox əhəmiyyətli və lazımlıdır. Xüsusilə də qonşu Rusiya ilə bu ənənənin yenidən
yaradılması daha çox alqışlanmalıdır. Bu,
həm keçmiş ənənələrin bərpası, həm də bu sahədə kifayət qədər təcrübəyə sahib
olan bir dövlətin köməyindən faydalanmaq baxımından çox önəmlidir. Belə bir
müəssisənin yaradılması ölkəmizin dərman bazarının idxaldan asılılığının
azaldılması üçün atılmış ən gözəl addımdır. Düşünürəm ki, bu, sadəcə Rusiya ilə
deyil, həmçinin dünyanın bir çox ölkələri ilə birgə həyata keçirilməli
layihədir. Tələbatın yerli istehsalın gücünə ödənilməsi, qiymətlərin də münasib
olmasına müsbət təsir edəcək”.
İqtisadçı Vüqar Bayramov sözlərinə
görə, belə bir zavodun istifadəyə verilməsi, dərman istehsalının təşkil edilməsi
idxaldan asılılığın aradan qaldırılması və valyutanın ölkədə qalması baxımından
vacibdir: "Nəzərə alaq ki, ölkəmiz dərmana olan tələbatının böyük hissəsini
idxal hesabına ödəyir. İdxaldan asılılığın aradan qalxması valyutaya qənaət
edilməsi kimi də qiymətləndirilə bilər. Tələbatın yerli istehsal gücünə
ödənilməsi, bazarda qiymətlərin optimallaşdırılması aspektindən də önəmlidir.
Çünki yerli istehsal daha ucuz qiymətə məhsul istehsalı deməkdir. Bundan başqa
bazardakı qiymətlərin xarici faktorlardan asılılığının aradan qalxmasına kömək
edəcək. Ona görə ki, xarici ölkədə dərmanın qiyməti qalxan zaman bizim bazarda
da artım müşahidə edilir. Yerli istehsal keyfiyyət baxımından da
əhəmiyyətlidir. Çünki monitorinqlər göstərir ki, bəzi halallarda idxal edilən
preparatların keyfiyyəti standartlara uyğun deyil. Amma yerli istehsal
keyfiyyətə nəzarət etməyə imkan verəcək”.
Günel
Azadə