Xarici ticarətin artırılmasını hədəfləyən strateji yol
Millət vəkilinin fikrincə, qonşu ölkələrlə ticarət əlaqələrinin
möhkəmləndirilməsi həm iqtisadi cəhətdən, həm də münasibətlərin
yaxşılaşdırılması baxımından çox vacibdir
Azərbaycan müstəqillik qazandıqdan sonra qonşu ölkələrlə əlaqələrin
genişləndirilməsi üçün hər zaman addımlar atıb. İşğalçı Ermənistan istisna
olmaqla ölkəmizin qonşu və digər region ölkələri ilə siyasi, iqtisadi əlaqələri
günbəgün artmaqdadır. Prezident İlham Əliyevin sədrliyi ilə 2019-cu ilin
yekunlarına həsr edilən müşavirdə bu məsələyə bir daha toxunulub. Dövlət
başçısı bildirib ki, Azərbaycanın xarici ticarət əlaqələri artır: "Ticarət
dövriyyəsində qeyri-neft ixracının 14 faiz artması bilavasitə bu fəaliyyətlə
bağlıdır. Bir çox ölkələrdə bizim ikitərəfli hökumətlərarası komissiyalarımız
fəaliyyət göstərir. Biz bir neçə ölkədə Azərbaycan ticarət evlərini yaratdıq.
Baş Nazirin müavini Şahin Mustafayev bir çox ikitərəfli komissiyalara rəhbərlik
edir, o cümlədən qonşu ölkələrlə - Rusiya ilə, İranla, həmçinin bizim əsas
ticarət tərəfdaşımız Çin ilə. Mən hökumətə tapşırıq vermişdim, hökumətlərarası
komissiyaların bizim üçün əsas məqsədi ondan ibarətdir ki, Azərbaycan
məhsullarını o ölkələrə ixrac etmək məqsədilə yerli şirkətlərin xarici
ölkələrdə fəaliyyəti, tenderlərdə iştirakı üçün yeni imkanlar araşdırılsın,
eyni zamanda, bir çox ölkələrdə biz bu istiqamətdə kontraktları da icra edə
bilək”.
Baş nazirin müavini Şahin Mustafayev görülən işlər barədə məlumat
verib. O qeyd edib ki, əsas ticarət tərəfdaşlarımızla aparılan işlər
nəticəsində keçən il uğurlu göstəricilər əldə edilib: "İlk növbədə, bu iş yaxın
qonşu ölkələrlə çox sıx əlaqədə həyata keçirilmişdir. Qeyd etdiyiniz kimi,
qeyri-neft ixracında 14 faizlik artım məhz bu işlərin nəticəsində əldə
olunmuşdur. İlk növbədə, Rusiya Federasiyası bizim qeyri-neft ixracı üzrə əsas
ticarət tərəfdaşımızdır. Azərbaycan qeyri-neft ixracı üçün ən iri bazar məhsulu
sertifikasiyasıdır. Sizin göstərişiniz əsasında Rusiyada Azərbaycanın ilk
ticarət nümayəndəliyi yaradılıb və artıq iki ildən çoxdur fəaliyyət göstərir.
Rusiyada ticarət və şərab evlərinin açılması baş tutmuşdur. Eyni zamanda,
hökumətlərarası komissiya çərçivəsində ölkələr arasında əlaqələrin inkişafını
əks etdirən yol xəritəsi təsdiq olunub. Yol xəritəsində də və yol xəritəsinin
əlavəsi olan tədbirlər planında da ölkələr arasında əsasən ticarət
dövriyyəsinin artırılması istiqamətində atılan addımlar da bir-bir qeyd
olunmuşdur. Rusiya Federasiyası ilə ticarət dövriyyəsi keçən ilin 11 ayının nəticələrinə
görə 20 faizə qədər idi, əminəm ki, illik nəticələr elan olunanda təxminən o
səviyyədə də qalacaqdır”.
Ş.Mustafayev vurğulayıb ki, Çinlə əlaqələr baxımından keçən il uğurlu
il olub: "Çinlə 800 milyon dollar həcmində bağlanmış kontraktların icrasına
başlanılıb. Azərbaycanın Çinə ixracında artıq əvvəlki illərə nisbətən artımın
müsbət dinamikası müşahidə olunur. Biz düşünürük ki, Çin bazarı Azərbaycanın
emal olunmuş kənd təsərrüfatı məhsulları üçün müsbət rol oynaya bilər və Çinlə
ticarət əlaqələrinin inkişafı baxımından bu işlərin davam etdirilməsi zəruri
hesab olunur və tərəfinizdən lazımi göstərişlər verilmişdir. Çinlə əməkdaşlıqda
nəqliyyat, logistika sektorunda uğurlar əldə olunur. Artıq Çindən konteyner
qatarların Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu vasitəsilə Azərbaycan ərazisindən
Türkiyə ərazisinə keçidi təmin olunur. Əminəm ki, bu istiqamətdə görülən işlər
gələcəkdə böyük uğurlara gətirib çıxaracaqdır”.
Baş nazirin müavini Azərbaycan-İran iqtisadi münasibətlərinə
toxunaraq qeyd edib ki, İranla ticarət dövriyyəsində və digər sahələrdə önəmli
nəticələr əldə olunub: "İranla ticarət dövriyyəsində 30 faizdən yuxarı artım olunub.
Ümumilikdə, dünyada gedən proseslər, bölgədə olan mürəkkəb vəziyyət və digər
problemlər fonunda bu nəticələrin əldə olunması, doğrudan da Azərbaycan üçün
böyük nailiyyətdir və aparılan siyasətin bariz göstəricisidir. Eyni zamanda,
Azərbaycan Rusiya və İran vasitəsilə Şimal-Cənub nəqliyyat dəhlizinin inkişaf
etdirilməsi istiqamətində önəmli işlər həyata keçirir. Artıq avtomagistral
yollar inşa olunur, dəmir yolu təmir olunur. Azərbaycan öz ərazisində işlərin
böyük hissəsini artıq başa çatdırıb və yaxud başa çatdırmaq üzrədir. Bu il
Azərbaycan-İran sərhədində yeni avtomobil körpüsünün inşasına başlamaq
planlaşdırılıb. Düşünürəm ki, gələn il o körpünün də tikintisi başa çatacaq.
Bakıdan Rusiya Federasiyası sərhədinə qədər olan magistral yolun tikintisi
gələn il başa çatdıqda, bu, Azərbaycan ərazisindən yük avtomobillərinin keçidi
baxımından təxminən iki dəfəyədək vaxt itkisinin azalmasına gətirib çıxaracaqdır.
Beləliklə, Azərbaycan bölgədə Şimal-Cənub, Şimal-Qərb, Cənub-Qərb istiqamətində
yük avtomobillərinin hərəkəti üçün ən əlverişli şərait yaratmış olacaqdır”.
Prezident İlham Əliyev çıxışı zamanı vurğulayıb ki, qonşu ölkələrlə
ticarət dövriyyəsinin artırılması çox müsbət haldır: "Bütün qonşu ölkələrlə
ticarət dövriyyəsi artıb. Türkiyə ilə bizim ticarət dövriyyəmiz keçən il 4
milyard dollara çatıbdır. Bu, böyük artımdır. Ticarət dövriyyəmiz Rusiya ilə
20-25 faiz, İranla 30 faiz artıbdır. Gürcüstanla da ticarət dövriyyəsi artıb.
Həm ikitərəfli formatda, həm çoxtərəfli formatda biz uğurla fəaliyyət
göstəririk. O cümlədən energetika və nəqliyyat sahələrində. Mən dəfələrlə
demişəm ki, heç bir ölkə qonşularla əməkdaşlıq olmadan tranzit ölkəyə çevrilə
bilməz. Biz açıq dənizə çıxışı olmayan ölkə kimi bu gün beynəlxalq nəqliyyat
mərkəzlərindən birinə çevrilmişik. Nəyə görə? Düşünülmüş siyasətə, qonşularla
yaxın münasibətlərimizə görə. Ona görə qonşularla bağlı həm ikitərəfli, həm
üçtərəfli formatda bu il də aparılacaq əməkdaşlıq diqqət mərkəzində olmalıdır,
bütün infrastruktur layihələri icra edilməlidir.
Rusiya sərhədinə gedən yolun böyük hissəsi bu il tamamlanmalıdır.
Astara şəhərindən İran sərhədinə qədər yeni avtomagistral yolun tikintisi
əminəm ki, tam başa çatacaqdır. Həmçinin Gəncə-Gürcüstan sərhədi avtomobil
yolunun dörd zolağa genişləndirilməsi layihəsi də. Bu layihənin böyük hissəsi
bu il başa çatmalıdır. Eyni zamanda, onu da bildirmək istəyirəm ki, keçən ilin
sonunda Rusiya-Azərbaycan sərhədində açılmış yeni körpü təkcə Rusiya-Azərbaycan
ticarət əlaqələrini möhkəmləndirməyəcək, eyni zamanda, bu, Şimal-Cənub
nəqliyyat dəhlizinin bir parçasıdır. Astara-Rəşt dəmir yolunun tikintisinə
Azərbaycan öz marağını bildirmişdir, müvafiq sənədlər də imzalanmışdır. Əminəm ki,
bu istiqamətdə bizim fəaliyyətimiz bu il təsirli olacaqdır. Bütövlükdə, deyə
bilərəm ki, beynəlxalq ticarət əlaqələri bizim üçün çox önəmlidir, həm
əməkdaşlıq, eyni zamanda, ticarət dövriyyəsinin artırılması və investisiya
qoyuluşu baxımından. Biz həm qonşu dövlətlərdən investisiya alırıq, həm də
investisiya qoyuruq. Qoyulan investisiyalar da nəticə etibarilə bizə böyük
gəlirlər gətirir”.Mövzu ilə bağlı "Kaspi” qəzetinə açıqlamasında Milli Məclisin deputatı Tahir Rzayev bildirdi ki, Azərbaycanın
qonşu və digər ölkələrlə ticarət dövriyyəsinin artması ölkəyə əlavə maliyyə
vəsaitinin gətirilməsi deməkdir: "Bu da çox vacib məsələdir. Ona görə də ölkə
Prezidenti daimi olaraq balanslaşdırılmış siyasət yürüdür. Bu siyasətin də
əsasında ölkələrlə ticari, mədəni, iqtisadi əməkdaşlıq dayanır. Həqiqətən də
qonşu ölkələrlə münasibətlər yaxşı olarsa, ticarət və digər sahələrdə müəyyən
uğurlara nail olmaq mümkündür. Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin son illər
ərzində İrana, Rusiyaya, Türkiyəyə və Gürcüstana səfərləri məhz bu məqsədə
xidmət edir. Təbii ki, burada Ermənistan istisnadır və bu ölkə bizə düşməndir.
Amma Azərbaycan regionda olan digər qonşu ölkələrlə tam qarşılıqlı şəkildə
əməkdaşlıq edir və bu da ölkə Prezidentinin qarşıya qoyduğu əsas vəzifələrdən
biridir”.
T.Rzayev qeyd etdi ki, Azərbaycanın istər qonşu ölkələrlə, istərsə də
Çin və bu kimi dövlətlərlə siyasi-iqtisadi münasibətlər xeyli yaxşılaşıb:
"Artıq elə məhsullarımız var ki, onlar Yaponiyaya, Çinə ixrac olunur. Həmçinin
rəsmi Pekinlə Bakı arasında əlaqələr genişlənib. Bundan başqa, Azərbaycanın
Avropa ölkələri ilə ticari-iqtisadi münasibətlərinin yaxşılaşması sözsüz ki,
gələcəkdə ölkəmizə xeyli əlavə maliyyənin gəlməsini təmin edəcəkdir. 2019-cu
ilin yekunları ilə bağlı müşavirədə Prezident İlham Əliyev bir daha vurğuladı
ki, bizim qonşu və digər ölkələrlə ticarət əlaqələrimiz möhkəmlənməlidir. Bu da
ölkə üçün həm iqtisadi cəhətdən, həm də münasibətlərin yaxşılaşdırılması
baxımından çox vacibdir. Ayrı-ayrı ölkələrlə ticarət əlaqələri yaxşılaşdığı halda
həm də dostluq münasibətləri möhkəmlənir. Onu da qeyd edək ki, ölkə Prezidenti
bu məsələdə turizmin çox böyük imkanlara malik olduğunu vurğuladı. Əgər
Azərbaycana turistlərin axını olursa, onların ölkəmiz haqqında məlumatları öz
dövlətlərində yayması imkanları və ticarət əlaqələri artır”
BƏXTİYAR