Vətəndaşları bezdirən “sığorta zəngləri”
Bu
yaxınlarda "Facebook” sosial şəbəkəsində sığorta şirkətlərindən gələn zənglərlə
bağlı şikayət dolu paylaşımlara rast gəldik. Belə ki, vətəndaşlar sığorta
şirkətlərindən edilən zənglərdən "boğaza yığıldıqlarını” qeyd edirlər. Gün
ərzində eyni şirkətdən bir neçə dəfə zəng gəldiyini bildirirlər. Maraqlıdır,
sığorta işinin təşkilində olan bu problem nədən qaynaqlanır, bunun qarşısını
necə almaq olar?
Sığorta üzrə ekspert İlkin İbrahimov bildirdi
ki, problem yaradan məqam, zəng
edilən müştərinin qeydə alınmamağı ilə bağlıdır:
"Bu məsələ ilə bağlı əvvəllər problem daha böyük idi. Belə ki, icbari
sığortalara nəzarət edən İcbari Sığorta Bürosu deyilən qurum var. Bu qurumun
saytında vətəndaşlarla bağlı yerləşdirilən bütün məlumatları hər kəs görə
bilirdi. Sığorta şirkətləri də həmin informasiyaları götürüb, müştərilərə zəng
edirdilər. Təsəvvür edin ki, bir adama hər sığorta şirkəti zəng vurub öz xidmətləri
haqqında məlumat verirdi. Bu da təbii ki, narazılıqlara səbəb oldu. Nəticə
etibarı ilə 3 il əvvəl, təxminən 2016-cı ildə bu informasiyaların hər kəsə açıq
olma funksiyasını bağladılar. Yəni müştəri haqqında məlumatı yalnız
istifadəçisi olduğu sığorta şirkəti bilirdi. İndiki problem isə sığorta
şirkətlərinin daxilində yaranıb. Məsələ belədir ki, sığorta şirkətləri sığorta
müddətinin bitməsinə müəyyən müddət qalmış müştərilərinə zəng vurub xatırlatma
edirlər. Bu da təbii haldır. Problem yaradan məqam, zəng edilən müştərinin qeydə
alınmamağıdır. Yəni qeydiyyat yalnız vətəndaş sığortadan keçdikdən sonra
aparılır. Sual oluna bilər ki, bəs, nə üçün bir adama eyni şirkətdən bir neçə
dəfə zəng gəlir? Bunun səbəbini isə belə izah etmək olar ki, bir sığorta şirkətinin
müxtəlif yerlərdə filialları var. Həmin filiallardakı işçilərin hamısı üçün
müştərilərin informasiyası açıqdır. Yəni bütün filiallardan müştəriyə zəng gələ
bilər. Görünən odur ki, elə belə də olur. Səhər bir filialdan, axşam isə eyni
sığorta şirkətinin başqa filialından zəng gəlir. Zəng etməkdə məqsəd isə odur
ki, hər bir filial müştərini özünə cəlb etmək istəyir. Yəni bu zənglər
bir-birindən xəbərsiz gəlir. Digər bir problem isə müxtəlif sığorta
şirkətlərindən gələn zənglərdir. Bunun səbəbi isə sığorta şirkətləri ilə
işləyən agentliklərdir. Tutaq ki, bir "x” adlı agentlik var və o, bu gün bir
sığorta şirkəti ilə əməkdaşlıq edir. Sabah bu agentlik həmin sığorta şirkəti
ilə əməkdaşlığına son qoyub başqası ilə işləməyə başlayanda, özündə olan
informasiyaları da yeni sığorta şirkətinə təqdim edir. Beləcə, müştərinin
informasiyaları iki sığorta şirkətində - həm köhnədə, həm də yenidə olur.
Nəticə olaraq, vətəndaşa iki ayrı şirkətdən sığorta ilə bağlı zəng edilir”.
Ekspert
qeyd edilən problemim günümüzdə minimum səviyyədə olduğunu bildirdi: "Hazırkı
dövrdə, təxminən 5-6 aydır ki, bu zənglərin sayında kəskin azalmalar var. Yəni
əvvəllər vəziyyət indikindən də pis idi. Bunun qarşısını almaq üçün isə hələ ki,
konkret bir mexanizm yoxdur. Güman edilir ki, bu vəziyyət də bir müddət sonra
səngiyəcək və müştərilərin narazılığı ilə sığorta şirkətləri bu zəngləri
dayandıracaq. Həm də digər tərəfdən, müştəri bir şirkətlə işləməyə davam
edərsə, növbəti mərhələlərdə ona digər şirkətlərdən zəng gəlməyəcək”.
Sığorta bazarı üzrə mütəxəssis Hikmət Allahverdi qeyd
etdi ki, bəzən sığorta şirkətinin adından istifadə edilir: "Bu məsələ hər kəsi
narahat edir. Hətta, deyərdim ki, sığorta şirkətində işləyənlər belə, bu
problemlə üzləşir. Təsəvvür edin, bir sığorta şirkətində çalışan şəxsə başqa
bir şirkət zəng vurub xidmət təklif edir. Yəni kimliyindən asılı olmayaraq, bu
zənglər hamıya edilə bilər. Bildirmək istəyirəm ki, bu zənglərin mənbəyi birbaşa
olaraq sığorta şirkətləri deyil. Bu zənglərin əsas səbəbkarı agentliklərdir.
Bəlkə də həmin agentliklərin bir çoxunun lisenziyası belə yoxdur. Yəni normalda
özünə və müştərilərinə hörmət edən şirkət bu cür addım atmaz, imicinin bu
formada zədələnməsinə razı olmaz. Bəzi işbazlar var ki, müştərilər haqqında
informasiya əldə edirlər və onların əvvəlki dövrdə hansı sığorta şirkəti ilə
işlədiyinə baxırlar. Beləcə, müştəriyə həmin şirkətin adından zəng
vururlar. Bunlar bir-birinə bağlı
olmayan, vahid bazadan idarə edilməyən ofislərdir. Bu, əslində ən üst səviyyədə
həll olunacaq bir məsələdir. Digər bir məqam vətəndaşların məlumatlarının təhlükəsizliyinin
təmin edilməsidir. Bunun qarşısını almaq üçün insanlar şikayətlərini açıq
şəkildə bildirməlidirlər ki, cəzalanma halları olsun. Bəlkə bundan sonra həmin
şəxslər bu yoldan əl çəkərlər. Bu hadisə bir növ mobil operatorların göndərdiyi
hadisəyə oxşayır. Yaxşı olar ki, vətəndaşlar məsələyə bir az ciddi yanaşsınlar.
Şikayətlər kütləvi xarakter alarsa, hətta, iş məhkəməyə qədər gedərsə,
istənilən nəticəni əldə etmək olar”.
Məhkəmədən,
şikayətdən danışmışkən, mövzu ilə bağlı Vəkillər Kollegiyasının
üzvü Xəyal Bəşirovun da fikirlərini öyrəndik. Xəyal bəy qeyd etdi ki, bu mövzu ilə bağlı
Konstitusiyada hər hansı bir müddəa yoxdur: "Qanunla qadağan edilməmiş hərəkətləri
etmək olar. Bu mövzu ilə bağlı da hər hansı bir qadağa, hüququ tənzimləmə
yoxdur. Onlar da bunu yaxşı bildikləri üçün bundan istifadə edirlər. Əslində,
mənim özümə də belə zənglər gəlir. Nə qədər irad bildirilsə də, bir faydası
yoxdur. Şikayət məsələsinə gəlincə isə əlbəttə, vətəndaşların belə bir hüququ
var. Amma şikayət üçün də tutarlı səbəb olmalıdır. Yəni həmin zənglə vətəndaşa
nə isə zərər və ziyan dəydiyi sübuta yetirilməlidir. Əks təqdirdə, şikayətin
qeydə alınması çətin olur”.
Günel Azadə