Vətəndaş, sahibkar, həm də dövlət üçün faydalı
Prezident İlham Əliyev
ölkəmizdə istehsal olunan malların vahid məlumat bazasının yaradılması haqqında
sərəncam imzalayıb. Sərəncama əsasən, istehsal olunan mallar və həmin malların
istehsalçıları barədə məlumatları əks etdirən, ən azı üç dildə (Azərbaycan,
ingilis və rus dillərində) fəaliyyət göstərən internet portalının yaradılması nəzərdə
tutulur.
Həmin portalda
istehsal fəaliyyəti üzrə (hər bir mal növü, onun istehsalçısı, hüquqi ünvanı, əlaqə
vasitələri, habelə istehsalçı qrupları, istehsal imkanları, tərəfdaşlar və s.)
istifadəsi sadə olan axtarış sistemi yaradılacaq. Eyni zamandainformasiya-kommunikasiya
texnologiyalarının imkanlarından istifadə etməklə istehsalçılarla informasiya
mübadiləsinin elektron şəkildə və daha operativ qaydada təşkil olunması, habelə
istehsalçılar tərəfindən məlumatların portala daxil edilməsi və yenilənməsi məqsədi
ilə portalda "elektron kabinet” bölməsi də olacaq. Malların istehsalçıları tərəfindən
məlumatların portalda yerləşdirilməsi üçün mütəmadi olaraq təbliğat-təşviqat tədbirləri
də həyata keçiriləcək.
Millət vəkili Vahid Əhmədov "Kaspi”yə açıqlamasında bildirdi ki, malların vahid məlumat bazasının
yaradılması həm adi vətəndaşlar, həm sahibkarlar, həm də dövlət üçün önəmlidir:
"Bazaya daxil olmaqla ölkəmizdə hansı məhsulların istehsal edildiyini, daxili
bazarda hansı məhsulların istifadə edildiyini, hansıların ixrac olunduğunu öyrənə
biləcəyik. Sahibkarlar üçün bu məlumatlar çox vacibdir. Onlar ölkədə hansı məhsulların
istehsal edildiyi haqda məlumatlı olmaqla, biznes planlarını, gələcək fəaliyyətlərini
quracaqlar. Bu bazanın yaradılmasında biz hələ gecikmişik. Əhali elektron
bazaya daxil olmaqla ölkəmizdə istehsal olunan məhsulların qiyməti ilə də tanış
olacaq, xarici istehsalla müqayisə edəcək”.
V.Əhmədov deyir
ki, bu baza investisiyanın cəlb edilməsinə, ən əsası, doğru istiqamətə yönəldilməsinə
kömək edəcək: "Həm daxili sahibkarlar, həm xarici şirkətlər artıq ölkəmizlə
istehsalla bağlı məlumatlı olacaqlar. İnvestisiya yatırılacaq sahələri seçərkən
bu məlumat bazasından yararlanacaqlar. Elə sahələrə investisiya yatıracaqlar
ki, orda məhsul istehsalına ehtiyac olsun”.
İqtisadçı alim Vüqar
Bayramovun sözlərinə görə,
vahid məlumat bazasının yaradılması iki prioritet istiqamətdə dəstək olacaq.
Onlardan biri yerli istehsalın təşviq edilməsi və yerli istehsal edilən məhsulların
satılmasına yardım edilməsidir: "Bir müddət öncə ölkə başçısının digər sərəncamı
ilə dövlət müəssisə və təşkilatları tərəfindən idxalın 2018-ci il yanvarın 1-dək
dayandırılması ilə bağlı sənəd imzalandı. Sənədin imzalanmasında məqsəd yerli
istehsalı təşviq etmək və valyutanın ölkədə qalmasına nail olmaqdan ibarət idi.
Məlumat bazasının yaradılması dövlət müəssisə və təşkilatları tərəfindən yerli
istehsal olunan məhsulların alınmasına imkan yaradacaq. Məsələn, dövlət müəssisə
və təşkilatı sifariş vermək istəyirsə, artıq sifariş verəcəyi məhsul üzrə məlumatları
bazadan ala biləcək. Hansı şirkətin nə qədər istehsal etməsi, hansı qiymətə təklif
etməsi, hansı keyfiyyət standartlarına malik olması və s. Bu, imkan verəcək ki,
artıq dövlət müəssisə və təşkilatları, eləcə də özəl şirkətlər sifarişlərini
yerli istehsalçılara versinlər. Çünki aparılan tədqiqatlar da göstərirdi ki,
bir sıra hallarda, xüsusən sifarişlərin verilməsi və yerli məhsul istehsal edən
şirkətlərin tapılması ilə bağlı çətinliklər var idi, məlumatlar vahid bazada
deyildi, sistemsiz şəkildə paylaşılırdı, internet portalı yox idi. Amma bu yeni
portal problemi tamamən aradan qaldıracaq. Bu yerli istehsalın
stimullaşdırılması baxımından olduqca vacibdir. Güman olunur ki, bu birbaşa
yerli məhsulların realizasiyasına, yəni satılmasına imkan yaradacaq”.
V.Bayramov bildirdi ki, vahid bazanın
yaradılmasının digər üstünlüyü ixracın stimullaşdırılmasıdır: "Çünki ixracla məşğul
olan sahibkarlar məlumat bazasının əldə edilməsi, işlənməsində çətinlik çəkirdilər.
Nəticədə, istehsal olunan, bəzi hallarda daxili bazarda bol olan məhsulları
tapıb ixrac etməkdə çətinliklə üzləşirdilər. Yeni sistem ixracın
stimullaşdırılmasına imkan verəcək. Məlumatların əldə edilməsi sahibkarlar tərəfindən
müəssisələrin tapılması və ixracın təşkil edilməsinə nail olmağa imkan verəcək”.
İqtisadçının sözlərinə görə, əksər sahələr üzrə ölkəmizdə
məhsul istehsal edilir. Bəzi sahələr üzrə səbətdən artıq məhsul istehsal edilir,
bəzilərində az. Amma hansı sahədə nə qədər məhsul istehsal edilməsindən asılı
olmayaraq, bütün məlumatların vahid sistemdə toplanması işi aparılacaq.
V.Bayramov deyir ki, vahid portal təcrübəsi inkişaf
etmiş ölkələrdə var. İqtisadçı vahid portalla yanaşı, xüsusilə aqrar məhsulların
ixrac səhifəsinin yaradılmasını təklif edir: "İxrac edən sahibkarlar, fermerlər
üçün xarici ixrac portalının yaradılması məqsədəuyğundur. Məhsul istehsal edib
xaricə göndərmək istəyən sahibkar da həmin məhsulun bazarının hara olmasını, hansı
ölkələrə məhsul göndərilməsinin rentabelli olduğunu biləcək”.
Aygün Asimqızı