Turistlər üçün cəlbedici məkan
Oktyabrın
2-də Prezident İlham Əliyev və birinci
xanım Mehriban Əliyeva yeni yaradılan Şamaxı Safari Parkı ilə tanış olublar.
Müasir
dövrdə ekoturizmin geniş yayılmış növlərindən biri də safari turizmidir. Bu gün
safari turizmi ovçuluq və ya fotoovçuluq, balıq tutmaq, açıq məkanda təbii
halda heyvanları müşahidə etmək məqsədilə təşkil olunan turizm növü kimi
məşhurdur. Ənənəvi safarilər heyvanları nəsli kəsilmək təhlükəsi ilə üz-üzə
qoyduğu üçün son dövrlərdə təşkilatçılar ov məqsədli turlardan imtina edərək
sırf fotosafarilərə istiqamətləniblər. Fotosafariləri bədii dillə "sakit ov” da
adlandırırlar. Azərbaycanda da fotosafari turlarının həyata keçirilməsi üçün
geniş imkanlar var. Ölkəmizin müxtəlif guşələrində xüsusi mühafizə olunan
təbiət əraziləri - milli parklar, qoruqlar xarici turistlərin belə turlara cəlb
edilməsində mühüm rol oynaya bilər.
Prezident İlham Əliyevin 2016-cı
il 6 dekabr tarixli Fərmanı ilə təsdiq edilmiş "Azərbaycanda ixtisaslaşmış
turizm sənayesinin inkişafına dair Strateji Yol Xəritəsi”ndə də bununla bağlı
məsələlər yer alıb. Strateji Yol Xəritəsində qeyd edilib ki, Mədəniyyət və
Turizm Nazirliyi Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi ilə birlikdə
Azərbaycanın ekoloji turizm imkanlarının tədqiqini həyata keçirərək, bunun
əsasında milli parklarda müxtəlif turizm fəaliyyətlərinin təşkili ilə bağlı
tədbirlər planı hazırlayacaq. Yaradılacaq marşrutlar üzrə əlverişli fəaliyyət
cədvəli tərtib ediləcək. Buraya milli parklarda potensial turizm kampinq
yerlərinin müəyyən edilməsi və işlənib hazırlanması üzrə də təkliflərin irəli
sürülməsi daxildir. Təhlil nəticəsində məqsədəuyğun hesab edilərsə, bu kampinq
yerlərinin işlədilməsi özəl operatorlara da həvalə oluna bilər. Qeyd edək ki,
sənəddə Şamaxı Safari Parkının yaradılacağı da qeyd olunmuşdu. Artıq Şamaxı
Safari Parkı hazırdır
Azərbaycanda elmi əsaslarla ov
ekologiyasının yaranması, vəhşi populyasiyada olan heyvan növlərinin Azərbaycan
təbiətinə adaptasiyası məqsədilə 2014-cü ildə yaradılan "Azər Ekov” MMC qısa
müddətdə bu istiqamətdə zəruri olan işləri görməyə başlayıb. "Azər Ekov” MMC
ilk olaraq vəhşi dırnaqlılar və maral fermerlərinin Beynəlxalq Assosiasiyasına
- IDUBA-ya üzv olub. Bununla da "Azər Ekov” MMC bu assosiasiyanın Cənubi
Qafqazda təmsilçilik hüququnu əldə edib və bu quruma Ermənistanın üzv olmasının
qarşısını alıb. IDUBA-nın təşkil etdiyi görüşlər sayəsində üzvlər müəyyən vaxt
ərzində yığıncaqlar təşkil edib heyvan yetişdirilməsi, ovların təşkili, buynuz
ticarəti, yem və yem əlavələrinin istehsalı və s. ilə bağlı fikirlərini
bölüşürlər. Bu assosiasiyanın tədbirlərində bərabərhüquqlu üzv kimi iştirak
edərkən "Azər Ekov” MMC qarşısına beynəlxalq təcrübəni mənimsəmək, xarici
mütəxəssislərin Azərbaycan təbiətinə marağını cəlb etmək kimi hədəflər qoyub.
"Azərbaycanda ixtisaslaşmış turizm
sənayesinin inkişafına dair Strateji Yol Xəritəsi”dəki tapşırıqlara uyğun
olaraq vəhşi heyvanlar üçün ekoloji qoruğun yaradılması məqsədilə Şamaxı
rayonunun ərazisində olan Pirqulu adlanan dağ-meşə sahəsində 620 hektar
ərazinin hüdudları içərisində 480 hektar ərazi beynəlxalq standartlara uyğun
formada çəpərlənib. Latviya, Polşa, Slovakiya, Çexiya və Macarıstan
təsərrüfatlarından üç növdən ibarət 420 baş nəcib maral, lan və muflon adlı
genetik qiymətli heyvanın gətirilərək xüsusi mühafizə olunan əraziyə
buraxılması təmin edilib. Görülən seleksiya və baytarlıq tədbirləri nəticəsində
bu heyvanların sayı iki dəfəyə yaxın artıb. Belə ki, hazırda pakda 790 heyvan,
o cümlədən 260 baş nəcib maral, 250 baş muflon və maral cinsinə daxil olan 280
baş lan var.
Ekoloji parkın daxili
infrastrukturunun yaradılması istiqamətində də işlər görülüb. Belə ki, 36
kilometr uzunluğunda enli yol çəkilib. Bundan başqa, heyvanlar üçün çox sayda
təbii daldalanacaqlar düzəldilib. Maral, lan və muflonları kənar təsirlərdən və
yoluxucu xəstəliklərdən qorumaq üçün beynəlxalq standartlara uyğun dəmir-beton
dayaqlara hörülmüş 52 kilometr uzunluğunda çəpər çəkilib. Bundan başqa, parkın
ərazisində inzibati bina və qonaq evi də inşa olunub. İnzibati bina və qonaq
evinin ərazisində geniş abadlıq işləri aparılıb.
Yaradılan Şamaxı Safari Parkının həm turizm,
həm də ekologiya sahəsinə necə təsir edəcəyini öyrənməyə çalışdıq.
Azərbaycan Turizm Assosiasiyası (AzTA) sədrinin müşaviri Müzəffər Ağakərimovbu parkın yaradılmasının turizm sahəsinə əhəmiyyətli təsir edəcəyini bildirir:
"Safari dünyanın bir çox ölkələrində kifayət qədər inkişaf etmiş turizm
sahələrindəndir. Belə bir parkın yaradılması bizim üçün müsbət haldır. Xüsusilə
də, paytaxta yaxın bir bölgədə yaradılması onun əlçatan olmasına şərait
yaradır. Turizm şirkətlərinin safari parka
turlar təşkil etməsi həmin yeri daha çox insanın tanımasına səbəb
olacaq. Bilirsiniz, hazırda Azərbaycan turistlərin diqqət mərkəzindədir. Ölkədə
keçirilən beynəlxalq səviyyəli yarışlar turistlərin marağını cəlb edib. Və biz
elə etməliyik ki, turistlər Azərbaycana gəldikləri zaman təsəvvür etdiklərindən
də gözəl mənzərə ilə qarşılaşsınlar. Uzun müddətdir ki, turistlər gəlib-gedir.
Onlar üçün artıq yeni məkanlar, maraq dairəsi yaratmaq lazımdır. Və onu da qeyd
edim ki, turistlərin flora və fauna aləminə də marağı böyük olur. Turizmi bir
istiqamətdə inkişaf etdirmək olmaz. Müxtəlif sahələrdə turistlərin diqqətini
cəlb edəcək işlər görmək lazımdır”.
Rüzgar Ekoloji İctimai birliyin sədri İslam
Mustafayev deyir ki, əgər heyvanlarda bir xəstəlik
yoxdursa, bu iş müsbət nəticələr verəcək: "Biomüxtəlifliyin zənginliyi
baxımından bu kimi işlərin görülməsi təqdirə layiqdir. Sadəcə olaraq, xüsusi
fikir vermək lazımdır ki, həmin heyvanlarla birlikdə müxtəlif ölkələrdən
xəstəliklər gətirilməsin. Ümid edirəm ki, gətirilən heyvanlar yoxlanılıbdır.
Yəni həmin heyvanlar sağlamdırlarsa niyə də gətirilməsin. Bu iş xüsusilə də,
biomüxtəlifliyin inkişafı üçün müsbət addımdır. Heyvanat və bitki aləmi nə
qədər zəngin və müxtəlif olarsa, ətraf mühiti qorumaq o qədər asan olar. Təbii
ki, əgər əlverişli şərait olarsa, bunu digər bölgələrdə də etmək olar”.
AMEA-nın nəzdindəki Təbiət Tarixi Muzeyinin direktoru Tariyel
Heybətov safari parkın açılışını təbiət üçün müsbət hal kimi qeyd edir: "Azərbaycanda
maralların müxtəlif növləri olub. Amma onların əksəriyyətinin nəsli kəsilib.
Qalan nəsillərin sayı isə azdı. Xaricdən bu heyvanların gətirilməsi onların
sayının artmasına əhəmiyyətli təsir göstərəcək. Bu, maarifçilik və estetik
cəhətdən də müsbət haldır”.
Günel Azadə