Tokioya lisenziya qazanan ilk azərbaycanlı - Portret
Azərbaycan Milli Paralimpiya Komitəsinin prezidenti İlqar Rəhimov:
"Azərbaycanda pauerliftinqin inkişafında, regionlarda yaşayan fiziki
məhdudiyyətli insanların bu idman növünə cəlb olunmasında yığmanın baş məşqçisi
İlqar İbişovla yanaşı, Elşənin də böyük xidmətləri var. Bu gün o, öz çəki
dərəcəsində dünyanın ən yaxşılarındandır. Dünya rekordçusu, dəfələrlə qitə və
dünya miqyaslı yarışların qalibidir. Lakin təəssüf ki, hələ də ali mükafata
qovuşmayıb. Ümidvaram ki, Tokioda keçiriləcək Yay Paralimpiya Oyunlarında bu
intizarımıza son qoyacaq.
Burası da var ki, olimpiya və paralimpiya çempionluğunda idman şansı
deyilən amil də önəmlidir. Həmin gün fortuna sənin tərəfində olmalıdır.
Dünyanın ən yaxşı idmançısı olmaq, bəzən paralimpiya çempionluğu üçün kifayət
etmir".
Maraqlı həyat hekayəsi, olduqca keşməkeşli karyerası olan idmançıdan
- para-pauerliftinq üzrə yığmamızın kapitanı Elşən Hüseynovdan söhbət açırıq.
Sağlamlarda üçqat çempion
Hüseynov Elşən Əliqara oğlu 1977-ci ildə Sumqayıtda dünyaya göz açıb.
Çoxuşaqlı və aztəminatlı ailədə böyüyən Elşən, orta təhsilinə 23 saylı orta
məktəbdə başlayıb. Dərslərində fəal olmasa da, fiziki göstəriciləri ilə
yaşıdlarından seçilib. Halbuki yoldaşlarından fərqli olaraq, idman dərslərinə
belə, buraxılmayıb. Belə ki, ayağındakı məhdudiyyəti əsas gətirən məktəbin
rəhbərliyi, onu bədən tərbiyəsi fənnindən azad edib. Lakin böyük qardaşı
güləşlə məşğul olan, üstəlik, Arnold Şvartseneggerin filmlərini izləməyi sevən
Elşənin, idmana qarşı həvəsi o qədər güclü olub ki, qarşısında heç bir maneə
duruş gətirə bilməyib. Nəticədə, altıncı sinifdə oxuyarkən, məktəbin
yaxınlığında fəaliyyət göstərən idman zalına üz tutaraq, ağır atletika ilə
məşğul olmağa başlayıb. Bir müddət həvəskar şəkildə məşq edən Elşən, 1994-cü
ildən etibarən ölkə miqyaslı yarışlarda qüvvəsini sınayıb. Maraqlıdır ki, o,
uzun müddət sağlamlar arasında çıxış edib. Bu arada dəfələrlə respublika çempionatlarında
fərqlənib. 1997-ci ildən 2003-cü ilə qədər, üç dəfə ölkə çempionu olan
Hüseynov, iki dəfə də gümüş mükafata sahib çıxıb.
Paralimpiya hərəkatına
qoşulma
"Həvəsdir-bəsdir" deyib, 2004-cü ildə idmanla vidalaşmaq
qərarına gəlir. Ona qədər paralimpiya hərəkatına qoşulmaq istəsə də, komitədən
bildirilir ki, onun məhdudiyyətinə uyğun idman növü yoxdur.
Üç ildən çox ştanqdan ayrı düşən Elşən, bir gün dostunun vasitəsi ilə
ağırlıqqaldırma üzrə mütəxəssis İlqar İbişovla tanış olur. Bu ərəfədə
para-pauerliftinqçilərin axtarışına çıxan İbişov, ona, yenidən komitəyə üz
tutmağı tövsiyə edir. Tərəddüd etdiyini gördükdə isə əmin edir ki,
pauerliftinqlə məşğul olmağına heç nə əngəl ola bilməz.
Birbaşa İlqar Rəhimovun qəbuluna düşən Hüseynov, gözlənildiyi kimi,
"hə" cavabı alır.
Təcrübəsizlik və taktiki
səhv
Bu, 2007-ci ilə təsadüf edir. Pekin Yay Paralimpiya Oyunlarına isə
bir ildən bir qədər artıq vaxt qalırdı. Müddət həddən artıq az olsa da, o,
İbişovun aşıladığı inam sayəsində qarşısına lisenziya qazanmaq məqsədi qoyur.
Təxminən dörd ay çəkən məşqlərdən sonra Avropa çempionatında iştirak
edərək, 90 kiloqram çəki dərəcəsində bürünc mükafata sahib çıxır. Ardınca açıq
Asiya çempionatından da vətənə bürünc medalla dönən Elşən, bununla da,
paralimpiadaya lisenziyanı təmin edir.
Oyunlardakı nəticəsi də kifayət qədər qənaətbəxş alınır. Hüseynov,
yekun nəticədə 190 kiloqramın öhdəsindən gəlməklə, beşinci yeri tutur.
London Yay Paralimpiya Oyunlarına qədər dəfələrlə dünya kuboku
yarışlarında fərqlənən, dünya çempionatının isə bürünc medalını boynundan asan
Elşəni, Britaniya paytaxtında arzulanan mükafatdan sadəcə, bir pillə, başqa
sözlə, beş kiloqram ayırır.
İlqar İbişov deyir ki, bu uğursuzluqda taktiki səhv həlledici rol
oynadı.
Ürəyi sözünə baxmır...
2013-cü ildə Avropa çempionu, növbəti il dünya üçüncüsü, ardınca isə
açıq Asiya çempionatının qalibi, Avropa çempionatının gümüş mükafatçısı olan
Hüseynov, bu müddətdə dünya kuboklarında da daim fəxri kürsülərdə yer alır. Bu
arada o, 107 kiloqram çəki dərəcəsində bir neçə dəfə dünya rekordunu da
yeniləyir. Bir sözlə, Rio Yay Paralimpiya Oyunlarına çəkisinin favoriti kimi
yola düşür. Rekord sayda - 25 nəfərlik heyətlə təmsil olunduğumuz sözügedən
oyunlarda yığmamızın əsas "qızıl" ümidlərindən biri Elşən idi desək,
yanılmarıq. Lakin zirvə yarışına hazırlıq üçün Antalyada təşkil olunan son
təlim-məşq toplanışında, ürəyində kəskin ritm pozğunluğu aşkarlanır. Bir müddət
məşqlərinə ara verən Hüseynov, özünü toparlayıb, Braziliyaya yollanır. Son
günədək vəziyyəti nəzarətdə saxlamaq mümkün olsa da, yarışın ab-havası
səhhətindəki problemi daha da şiddətləndirir. Dəqiqədə 200 dəfə ürək vurğusu
ilə, bütün ehtimalları gözə alaraq, mübarizəyə qoşulan Elşənin, 232 kiloqram
üçün etdiyi hər üç cəhd uğursuz alınır. Yunanıstan təmsilçisi Pavlos Mamalos
isə onun dünya rekordundan 5 kq az - 238 kiloqram çəkini sinəsi üzərində
saxlamaqla, paralimpiya çempionu adına yiyələnir.
İbişov deyir ki, Elşən, nəinki 243, o ərəfədə məşq zamanı 250
kiloqramı da rahatlıqla ram edirdi.
İlk lisenziya
Talesiz olaydan sonra karyerasını başa vurmaq fikrinə düşür. Lakin
başda Milli Paralimpiya Komitəsinin prezidenti İlqar Rəhimov olmaqla,
paralimpiya camiəsi onu ruhlandıraraq, bu fikirdən daşındırır. Tokio üçün ilk
imtahanını Macarıstanın Eger şəhərində təşkil olunan dünya kubokunda verən
Elşən, 225 kiloqram göstərici ilə bütün rəqiblərini geridə qoyub. Ardınca
Meksikada baş tutan dünya çempionatında üçüncü nəticə göstərən Hüseynov,
2018-ci ilin may ayında Fransada təşkil olunan açıq Avropa çempionatında 227
kiloqramı ram etməklə, "qızıl dubl"a imza atıb. Bu nəticələrlə artıq
Tokio oyunlarına lisenziya məsələsini də həll edib. Yeri gəlmişkən, qeyd edək
ki, o, fiziki məhdudiyyətli idmançıların on altıncı zirvə yarışına vəsiqə
qazanan ilk Azərbaycan təmsilçisidir.
"Kart"ları açmaq
istəmirəm"
Ötən ilin noyabrında ürəyindəki problemi aradan qaldırmaq üçün
əməliyyat keçirib. Həkimin göstərişinə əsasən, iki aya yaxın çalışmalara ara
verən Elşən, iki həftədir ki, məşqlərini bərpa edib.
Cari ildə isə para-pauerliftinqçiləri növbəti dünya çempionatı
gözləyir. Fevral və may aylarında baş tutacaq dünya kuboku yarışlarını
buraxacağı dəqiqləşən qəhrəmanımız, bütün diqqətini iyulda Qazaxıstanın
paytaxtı Astanada keçiriləcək mundiala yönəldib. Səhhətindəki problemin aradan
qalxması, bu yarışdan da əliboş dönməyəcəyinə inam yaradır. Lakin yığma
komandamızın çalışdırıcısı İlqar İbişov "kart"ları açmaq istəmir. Həm
də qəhrəmanımızın şəxsi məşqçisi olan mütəxəssisin fikirlərini təqdim edirik:
"Bizim qarşımıza qoyduğumuz əsas məqsəd paralimpiya medalıdır. Dünya
çempionatında və ya digər yarışlarda "kart"ları açmaq istəmirəm.
Təbii ki, mükafat qazansaq, pis olmaz. Amma bunun üçün maksimumu ortaya qoymaq
niyyətində deyiləm. Kəşfiyyatçı mövqeyi tutmuşam. Bütün ehtimalları götür-qoy
edirəm. Hər şey plan üzrə getsə, Tokioda bəhrəsini görəcəyik. Əbəs yerə
ağırlıqqaldırmaya "ağıl idman növü” demirlər".
Qatıldığı beynəlxalq yarışlardan mütəmadi olaraq mükafatla vətənə
dönən Hüseynov, dəfələrlə Milli Paralimpiya Komitəsi tərəfindən ilin idmançısı
seçilib. Onun xidmətləri Azərbaycan dövləti tərəfindən də yüksək
qiymətləndirilib. Elşən Hüseynov 2016-cı ildə dövlət başçısı İlham Əliyevin
sərəncamına əsasən, "Tərəqqi" medalı ilə təltif olunub.
İki oğul atası olan qəhrəmanımız, həm də tələbədir. Belə ki, o,
hazırda Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyasının üçüncü kursunda təhsil alır.
Portret
Əzmkar, son dərəcə qətiyyətli xarakterə sahibdir. Sirr deyil ki, bu
qədər talesizlikdən sonra karyeranı davam etdirmək, idmançıdan dəmir iradə, yüksək
psixoloji hazırlıq tələb edir. Bu keyfiyyətlərinə görə, onu, nümunəvi idmançı
adlandırsaq, qətiyyən mübaliğəyə yol vermərik.
"Bir problem ortaya çıxmasa, Elşən, Tokio Yay Paralimpiya
Oyunlarının çempionu olacaq". Bu fikir onunla 12 ildir çiyin-çiyinə addımlayan
İlqar İbişova məxsusdur. Üç cəhddə əliboş qalan Hüseynovun, nəhayət ki, layiq
olduğu məqama yüksələcəyinə, Azərbaycana pauerliftinq üzrə ilk paralimpiya
medalı qazandıracağına ümidlər böyükdür.
Sahib