Tələbələr müəllim rolunda - Reportaj
Bir universitet təsəvvür edin, jurnalist
yetişdirən. Bir də auditoriya təsəvvür edin, müəllimlərin deyil, tələbələrin mühazirə
dediyi. Və bir də tələbə-müəllim sevgisi canlandırın gözlərinizin önündə. Elə
bir sevgi ki, siz o sevgini məhz o auditoriyada duya bilərsiniz. Müəllimləri
onlara mətbuatın tarixindən bəhs edir, eyni zamanda hər bir tələbəsini öz
övladı kimi sevir, onların qayğıları, istəkləri ilə maraqlanır. Belə bir
mühitdə insan çalışmaq, öyrənmək, nələrsə əldə etməyə çalışır. Və yeri gələndə
öyrəndiklərini yoldaşları ilə bölüşür. Biz də belə bir auditoriyanın qonağı
olduq.
Belə ki, mayın 22-də Bakı Dövlət Universitetinin
"Jurnalistika” fakültəsinin 2-ci kurs tələbələrinin "Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti
dövrünün jurnalistikası” mövzusunda mühazirəsində iştirak etdik. Bu dəfə
müəllim deyil, tələbələr öz yoldaşları və müəllimləri qarşısında mühazirə
deyirdilər. Hələ yolun başında olan bu gənclər həmin dövrün nüfuzlu şəxsiyyətlərindən,
onların cəmiyyətə təsirindən danışırdılar. Onlar öz mühazirələrində videoroliklərlə
danışdıqları şəxsiyyətlər haqqında apardıqları araşdırmanı diskussiya şəklində
təqdim edirdilər. Tələbələr ilin yekun mühazirəsi üçün həm cümhuriyyətə qədər
olan ziyalılarımızın, həm də cümhuriyyət dövrünün ziyalılarının fəaliyyətini
araşdırmışdılar.
Tələbə metodikası
Əməkdar jurnalist, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, Mətbuat tarixi
kafedrasının dosenti
Qərənfil Dünyaminqızı tələbələrinin belə əməyindən məmnun
görünürdü. Bizimlə söhbətində tələbələrdə özünə güvən, inam hissinin yaranması
üçün bunun vacib olduğunu vurğuladı: "Bir gün tələbələrimdən bir neçəsi
auditoriyada mühazirə demək istədiklərini dedilər. Onlara "niyə də olmasın?”
dedim və mühazirə deməyin metodlarından bəhs etdim. Əslində belə bir addım
atmağın özü böyük bir risk idi. Bu gənclərin özlərində bu güvəni, inamı hiss
etmələri məni çox sevindirdi. Onlara istədikləri mövzuda mühazirə deyə biləcəklərini
bildirdim. Mühazirə üçün slaydların hazırlanması, məlumatların toplanması,
eləcə də mühazirənin deyiliş şəkli tələbələrin özlərinə məxsusdur. Onlar bu
auditoriyada özlərini realizə edəcəklər”.
Pedaqoqumuz tələbələri haqqında fərəhlə bəhs
edirdi. Deyir ki, bu günün tələbələri tamamilə fərqlidir: "Onların dünyaya
baxışı, informasiya dairəsi fonunda tələbələri ələ almaq, diqqətini özünə
çəkmək çox çətin bir prosesdir. Ümumiyyətlə dərsə maraq yaratmaq üçün
mühazirəni dialoq şəklində qurmaq lazımdır. Qarşı tərəfi danışdıranda, bu daha
maraqlı olur. Bu gün tələbələrimiz bu metoddan da istifadə edəcəklər”.
Layihənin təşkilatçılarından biri olan tələbə İbrahim
Məmmədli ilə söhbət etmək imkanımız oldu. O deyir ki, tələbələrin öz
yoldaşlarına mühazirə deməsi onlara stimul verir: "Bu mühazirə bizlərə özgüvən
qazandırdı. Auditoriya qarşısında çıxış etmək imkanı əldə etdik və qazandığımız
bu təcrübənin bizə bundan sonrakı dərs prosesində də böyük yardımçı olacağına
əminik. Biz mühazirədə auditoriya qarşısında çıxış edən müəllimlərimizin nələr hiss
etdiyi, onların dərs prosesində yaşadıqları ilə az da olsa tanış olduq. Fərqinə
vardıq ki, əslində parta arxasında əyləşən bizlərə qarşıda dayanan pedaqoq
olmaq asan görünsə də, heç də elə deyilmiş”.
Digər təşkilatçı Ürfət Mirzəyev isə Qərənfil xanımın
tələbələrə özlərini ifadə etməsi üçün əlverişli şərait yaratdığını bildirdi.
Tələbə yoldaşları ilə müəllimlərinə müraciət edərək belə bir addım atmaq
istədikərini bildirdikdə, Q.Dünayminqızı bu təklifi müsbət qarşılayıb. Nəticədə
onlar özlərini sübut etmək üçün hərəkətə keçiblər.
Həyəcan və özünəinam...
Tələbələr bir-bir tribunaya çıxır, öncədən müəyyənləşdirdikləri
çıxışı auditoriyaya təqdim edirdilər. Ümumilikdə 6 tələbə auditoriya qarşısına
çıxdı. Nəzrin Kərimova mühazirə zamanı salnaməçi, jurnalist, tərcüməçi, redaktor Ceyhun Hacıbəylinin
həyat və yaradıcılığına nəzər saldı. Onun keçdiyi həyat yolunu hazırladığı
slayd vasitəsi ilə təqdim etdi. Emin Nəcəfli isə slayda ehtiyac duymamışdı. O,
Əli bəy Hüseynzadə haqqında öyrəndiklərini auditoriya ilə bölüşdü və auditoriyanı
ələ almağı bacardı. Günəş Mehdiyeva isə satiranın ustadı,ictimai xadim,filosof Mirzə Ələkbər Sabir yaradıcılığına müraciət
etmişdi. Onun slaydı isə bir qədər fərqli idi.
Belə ki, "M.Ə.Sabir XXI əsrdə şəhərimizə qonaq gəlsəydi, hansı hadisələrlə
üzləşərdi?” deyə müqayisəli şəkildə diskussiya apardı. Gülçin İsgəndərova Cəlil
Məmmədquluzadənin ana dili qayəsi üzərində çalışmışdı. "Molla Nəsrəddin”
jurnalının yaranması, jurnalın oxuculara verdiyi mesajlar burada öz əksini
tapmışdı. Arifə Mirzəliyeva Haşım bəy
Vəzirovun ömrünə, gördüyü işlərə işıq tutdu. Aycan Məmmədzadə isə Fətəli xan
Xoyski haqqında hazırladığı slaydı fərqli ampluada təqdim etməyə çalışdı. Sonda
isə İbrahim Məmmədli bizə Səməd bəy Mehmandarov
haqqında danışdı.
Tələbələrin mühazirələri onları dinləyən tələbə
yoldaşları və müəllim heyəti tərəfindən yüksək qiymətləndirildi.
Pedaqoq olmaq asan
deyil
Jurnalistika
fakültəsinin dekan müavini, dosent Könül Niftiyeva tələbələrin
belə situasiyaları yaratmasını müsbət qiymətləndirdi. Onlara gələcəkdə özlərini
realizə etmələri üçün bu kimi imkanlardan istifadə etməyi məsləhət gördü: "İndi
dövr, zəmanə başqadır. Tələbələr artıq bildiklərini auditoriya ilə bölüşür,
rahatlıqla araşdırmalar edə bilir, həmin məlumatları slayd vasitəsi ilə təqdim
etmək imkanına sahibdirlər. Yəqin ki, auditoriya qarşısına çıxanda müəllimlərinizin
orada hansı hissləri keçirdiyini hiss etdiniz. Heç vaxt unutmayın ki, savadlı, alim
olmaq, bütün biliklərə yiyələnmək mümkündür, ancaq pedaqoq olmaq asan deyil. Bu
çox çətin və məsuliyyətli peşədir”.
Radio-televiziya
ixtisasını tədris edən pedaqoq Leyla Rəşid Qərənfil xanımın
bu gün dərs dediyi hər bir tələbəsi ilə qürur duya biləcəyini vurğuladı: "Bugünkü
tələbələr gələcəyin jurnalisti, media sahəsinin işçiləri olacaq. Onların
hazırladığı mühazirələr tələbələrdə təqdimat mədəniyyəti vərdişinin yaranmasına
köməkçi oldu. Təqdimatı necə hazırlamaq, onu necə təqdim etmək vərdişinin
yaranması çox müsbət haldır. Eyni zamanda, bu siz tələbələrdən əziyyət tələb
edir. Əziyyət isə öyrənmək, qazanmaq deməkdir. Mühazirə zamanı tələbələrin araşdırmalar
etdiyini, əziyyət çəkdiklərini gördüm. Gələcək üçün bu vərdişləri mənimsəmək
böyük bir işdir və bu işdə hər birinizə uğurlar arzu edirəm”.
Etika-politologiya
fənnini tədris edən Afaq Sadıqova
tələbələrin çıxışlarının sonunda onlara uğurlar arzuladı: "Bu gün
tələbələrimizin çıxışından aydın oldu ki, sizlər mətbuat tarixini siyasiləşdirə
bilirsiniz. Sizin müstəqil fikirlərinizin və məsələyə öz siyasi baxışlarınızın
olması məni sevindirir. Bu gün bu ali təhsil ocağında elə sizlərin arasında
təhsil alan elə tələbələrimiz var ki, onlar tapdanmış cığırla getmirlər. Özləri
bir cığır açmağa çalışırlar. Xırda olsun, ancaq özününkü olsun. Kimisə
yamsılamaaq, kiminsə yolunu getmək xüsusiyyətinizin olmaması məni məmnun edir. Bu
işdə Qərənfil xanıma da təşəkkür düşür ki, sizin kimi gənclərə mətbuatı sevdirə
bilir. Bu günün gəncləri nədənsə qəzetçilikdən uzaq düşürlər. Və mətbuatın
tarixini oxumaq istəmirlər. Onları daha çox vizuallıq maraqlandırır. Ancaq bir həqiqət
var ki, keçmişimizi bilməsək, gələcəkdə büdrəyərik”.
Daha sonra Qərənfil xanım tribunaya yaxınlaşdı və
mühazirədə iştirak edən tələbələrə, o cümlədən müəllimlərə təşəkkürünü
bildirdi. O, mühazirə deməyin çətin və bir o qədər də məsuliyyətli bir iş
olduğunu, əgər mövzu mətbuat tarixindən gedirsə, ikiqat ağır olduğunu qeyd
etdi: "Çünki mətbuat tarixi fənni tarixi faktlardan ibarətdir. Bizim
tələbələrimiz də sizlərə məhz həmin görkəmli şəxsiyyətlər haqqında məlumat
verdilər, araşdırmaları ilə sizləri tanış etdilər. Mən bu gənclərimizin
gələcəyinə inanıram. Onların peşəkar jurnalist və ən əsası, bir fərd kimi
yetişməsində az da olsa əməyim varsa, nə xoş mənə. Bundan sonra da tələbələri
bu tip layihələrdə çox görəcəksiniz”.
Hələ onların qarşısında uzun bir yol var.
Gedəcəkləri ünvan qarşılarına qoyduqları hədəfdən və istəkdən asılıdır.
Müəllimlərinin isə onlara ümidləri sonsuzdur. Biz gələcək davamçılarımıza bu
şərəfli yolda uğurlar arzulayırıq.
Xəyalə Rəis