Sözdən başlayan sevgi
Böyük
Vətən sevgisi doğulduğun yuvadan, eldən-obadan başlayır. Doğma kəndindəki
dağı-dərəni, bulağı, çayı, ən zərif çiçəyi, gülü sevməsən dünyanın gözəlliklərini
necə duyarsan, dəyərləndirərsən. Bu sevginin dərinləşməsində sözün də öz təsiri
və rolu var. Bu istiqamətdə söz adamlarının xidmətləri əvəzsizdir. İçi mən
qarışıq söz bizim üçün bütün varidatlardan yuxarıda dayanır. Onun məlhəmi əvəzsiz,
zərbəsi ağırdır. Atalar boşuna deməyib ki, güllə yarası sağalar, söz yarası
yox. Allah bizi bu hədəfə gətirməsin! Xoş söz adamı mənən ucaldar, qərəzli
münasibətdən doğan ifadələr adamın yeddi yerindən geçər, səni üzər, ömrünün xərçənginə
çevrilər, həyatına son qoymayınca əl götürməz. Nə isə, lap mətləbdən uzaq
düşdüm. Əslində mənim məqsədim başqadır. Söz adamından, bizə sözün minbir hikmətini
aşılayan sevimli müəllimim Cahangir Məmmədlinin
yeni kitabından danışmaq istəyirəm. Sadəcə, kitabın adı o qədər xoşuma gəldi
ki, bir qələm adamı kimi sözə bağlılığımı şərtləndirən bəzi məqamları bir daha
xatırlatdım.
Müəllifin
"Öncə söz gəldi...” adlanan yeni kitabında son illərdə qələmə aldığı yazıları
toplanıb. Filologiya elmləri doktoru, professor Nəsir Əhmədlinin yeni nəşrlə bağlı
bir fikri əvvəldən düşüncələrimə aydınlıq gətirdi. Hansı məqaləni oxudumsa məhz
bu işığın nurunu gördüm: "Cahangir Məmmədlinin publisistikasında ən çox özünü
göstərən bir məqam var: Vətən sevgisi, Azərbaycan deyilən bir məmləkətə vətəndaşlıq
məhəbbəti. Ümid edirik ki, bu sevgi və
bu məhəbbət duyğuları mütləq oxucunun da qəlbinə yol tapacaq”. Əlbəttə, söz
yerində deyilirsə, millət, Vətən, Azərbaycan sevgisini ifadə edirsə, onun
ucalığı şəksizdir. Bu zirvədə biz kimləri görürük? Otuzdan artıq məqalənin yer
aldığı kitabın ilk yazısı "Vətənə
sevginin ölçüsüzlük ölçüsü” adlanır. Ulu öndər Heydər Əliyevlə bağlı olan bu məqalə
müəllifin səmimiyyətini, dahi liderə bəslədiyi ehtiramını əks etdirir. Bir
etirafında da haqlıdır ki, ulu öndərin xalqımız qarşısındakı xidmətlərini əks
etdirən yazılar, kitablar, filmlər çoxdur, amma tarix elmləri doktoru,
professor Əli Həsənovun dediyi kimi "Heydər Əliyev irsi təkcə bu gün üçün yox,
həm də gələcək üçün lazımdır”. Cahangir Məmmədli məhz bu irsi dürüst mənimsətmək
yolunda gələcək nəslin dövlətçilik,
siyasi liderlik, insanlıq, bəşərilik, millilik fəlsəfəsinə ləyaqətlə
hazırlanmalarının zəruri detallarından söz açır. "Demokratik mətbuatın Heydər Əliyev
konsepsiyası” adlı məqalədə də məhz milli liderin jurnalistikaya və jurnalistlərə,
medianın nəzəri konsepsiyasının zənginləşməsinə, ölkədə kütləvi informasiya
vasitələri sisteminin sürətli inkişafına göstərdiyi qayğıdan, dövlət köməyindən
danışılır.
Cahangir
Məmmədli hər şeydən əvvəl pedaqoqdur. Uzun illərdir ki, Bakı Dövlət
Universitetinin jurnalistika fakültəsində dərs deyir. Açıq deyim ki, istər
keçmiş tələbələri, istərsə də indiki gənclər onu çox sevirlər. Əlbəttə, tələbə
yaddaşında qalmaq, həmişə izzət və hörmətlə anılmaq, ehtiramla qarşılanmaq hər
müəllimə qismət olmur. Mən də onun tələbəsi olmuşam. İnsanlıq, mehribançılıq, həssaslıq,
diqqətli olmaq kimi məziyyətlər əsas xüsusiyyətləridir. Tələbəsi ilə doğması
kimi rəftar etmək, onu həm öyrətmək, həm də öyrənmək Cahangir Məmmədlinin ali cəhəti
və bir çox həmkarlarından fərqidir. Yeni kitabında onun iki məqaləsini maraqla
oxudum və anladım ki, ondakı bu ali xüsusiyyətlər əsasən hardan gəlir. İlk
olaraq "Bir müəllim tanıyırdım” yazısı barədə. Müəllifin bu xatirələrinin qəhrəmanı
görkəmli yazıçımız və çoxumuzun sevimli müəllimi olmuş Mir Cəlaldır. Cahangir Məmmədli
öz müəlliminin məziyyətlərindən, heç kimə bənzəməyən xüsusiyyətlərindən məhəbbətlə söz açır: "Bu
dünyada bir müəllim vardı, bir yazıçı vardı. Sözü gənclərəydi, əsərləri gənclərdən
idi, gənclərə yönəlmişdi. Oxumuşuq, öyrənmişik, dərs almışıq. Oxuyacaqlar, öyrənəcəklər,
dərs alacaqlar. "Klassik müəllimin sənət həqiqətləri” isə unudulmaz mətbuat
xadimi və pedaqoq Nəsir İmanquliyev barəsindədir. Müəllifin yazdığı kimi
"Jurnalistika fakültəsində oxuyanların bəxti gətirmişdi. Biz Nəsir İmanquliyev,
Şirməmməd Hüseynov, Həsən Şahgəldiyev kimi müəllimlərin illərlə qurduqları və təmizlik
qeyrətini qoruduqları bir fakültədə oxuduğumuzu hiss edirdik”. Cahangir Məmmədli
böyük məhəbbət və ehtiramla etiraf edir: " Mənə elə xoşbəxtlik nəsib olub ki, tələbə
kimi həm Nəsir müəllimin, həm də Mir Cəlal müəllimin dərslərini keçmişəm və həm
də universitetdə onlarla bir yerdə işləmişəm. Həyatımızda belə adamların olduğu
bir şəraitdə bizim xeyirxah olmamağa, başqasının problemlərinə yanmamağa
haqqımız yoxdur”.
Bakı
Dövlət Universiteti ilə əlaqədar müəllifin kitabda bir-neçə yazısı da verilib.
Bu da təsadüfi deyildir. Öncə bu təhsil ocağı müəllif üçün doğma bir ünvandır.
İkinci əsas səbəb "Bakı Dövlət Universiteti 22 minlik tələbə ordusunu, 2500-dən
çox əməkçini birləşdirən nəhəng bir müəssisədir.” Bu mənada "Vətəndaşlığın,
yaradıcılığın, şəxsiyyətin ziyalı monoloqu”, " Universitetdən dünyaya- dünyadan
universitetə”, "Xalqa, dövlətə xidmətin universitet missiyası” adlı yazılarda
bu ali məktəbin dünyanın bir çox ali təhsil ocaqları ilə yaratdığı elmi əlaqələri,
ölkənin ictimai-siyasi həyatında iştirakı, gənclərin dövlətçilik ruhunda böyüməsi
əsas faktor kimi diqqətə çatdırılır.
Müəllifin "Dünənin, bu günün, sabahın ustad sənətkarı”
adlı düşüncələrində isə görkəmli nasir İlyas Əfəndiyev son dərəcə milli ruhlu
bir yazıçı, dramaturq kimi xalqımızın tarixi keçmişini ədəbiyyata gətirən ədib
olaraq səciyyələnir. "Ədəbiyyat xalqı ifadə edir”də isə xalq yazıçısı Elçin məhsuldar
bir yaradıcı kimi dəyərləndirilir
Ənənələrə
sadiqliyi, yaradıcı şəxsiyyətlərə, istedadlı qələm sahiblərinə diqqət və
qayğısı ilə seçilən müasir "Kaspi” qəzeti haqqında Cahangir Məmmədlinin silsilə
yazılarını da diqqətlə oxudum. Bəri başdan bu məqalələrdə öz adımı görəndə
sevindim. Təbii ki, müəllimimdən xoş sözlər eşitmək, bir tələbəsi kimi
yazılarımın təqdir edilməsi məni sevindirməyə bilməzdi. "Əvvəllər müxtəlif qəzetlərdə
çalışmış Flora xanım bu gün İctimai televiziyadakı fəaliyyəti ilə "Kaspi”dəki
müəlliflik fəaliyyətini birləşdirən məhsuldar bir jurnalistdir”. Sevinirəm ki,
məni belə məhəbbətlə dəyərləndirib. Təvazökarlıqdan uzaq olmasın, mən bunu da
yazmalıydım. Çünki bu qiyməti müəllim böyük ürəklə öz keçmiş tələbəsinin əməyinə
verir. Var olsun! İnsanı ruhlandırmaq bax budur!
"Zaman xəbərsizmi ötdü?” yazısı məni yaman
kövrəltdi. Bu, bir ovqat yazısıdır, bu Qarabağ həsrətilə üzülən bir ürəyin səsidir.
Məqalə şeirləri ilə ruhumuzu tərpədən qələm dostumuz, şair Sona xanım Vəliyevanın poetik dünyasına həsr
olunub. "Qarabağ onun şeirlərində baş mövzu kimi görünür (əslində elə belədir-F.X.).
Bəzən əlacı hər yerdən üzülən şair üzünü Allaha, Tanrıya tutub Qarabağ həsrətini
çözməyə çalışır. Bəlkə elə buna görədir ki, Allah, Tanrı, Yaradan kəlmələri bu
poeziyanın əsas rəngini təşkil edir. "Bir az möhlət ver, Allah” sərlövhəli
şeirində bu dünyadan, ömürdən gileylərin hamısı Qarabağ dərdində birləşir.”
Əl uzatdım dalınca, əlim qoldan kəsildi,
Yol başladım Şuşaya, yolum yoldan
kəsildi.
Hanı ağ atlı oğlan, səbrim kəsik-kəsikdi,
Möhlət ver bizə, Allah, bu
torpağı almağa
Bir az möhlət ver, Allah, dünyanı
tanımağa.
Cahangir Məmmədlinin
qətiyyət və bələdliklə söylədiyi fikirlər bizim də ürəyimizdən xəbər verir. Həqiqətən
də "Sona Vəliyeva kimi dünyanı dərk edən,
xalqa, millətə sevgi ilə yoğrulmuş bir yaradıcılıq ömrü yaşayan, klassikamızın
hər an yenidən bizə qaytarılmasında xidmətləri olan və nəhayət, Ulu Öndərimiz
Heydər Əliyevin formalaşdırdığı azərbaycançılıq ideoloğiyasının yorulmaz təbliğatçısı...”dı.
Bu amalla yaşamaqsa şərəfli ömür sahibi olmaq deməkdi. Belə şəxsiyyətlərdən isə zaman heç vaxt xəbərsiz ötə bilməz.
Kitabda
AMEA-nın müxbir üzvü, fəlsəfə elmləri doktoru, professor Səlahəddin Xəlilovla
bağlı yazılar da oxuculara təqdim edilib. Müəllif bir-birindən maraqlı və
oxunaqlı olan bu məqalələrdə görkəmli alimin elmi fəaliyyətinə, yaradıcılığına
güzgü tutub. Mənim ən çox diqqətimi çəkən və düşündürən "Səlahəddin Xəlilovun hikmət dünyası” oldu.
İstər Cahangir müəllimin şərhi, istərsə də Səlahəddin Xəlilovun fikirləri
ruhuna bir sığal çəkir, mənəvi aləminin rahatlığının yollarını arayır, müəyyən
suallar qarşısında qalır və cavablarını tapırsan: "Mənəvi dünya "iç aləmi”
sayılsa da, onun da öz içi, çölü və əlçatmaz göyləri vardır”, "Ləyaqətli
adamlar yaxşılığı, naqislər isə pisliyi unutmurlar. Riyakarlıq zəiflərin
silahıdır”, "Mənəviyyatca zəngin adamlar sadə, maddi imkan baxımından zəngin
olanlar təkəbbürlü olurlar”, "Müqəddəslik duyğusu itən yerdə şər ağacı bitər”,
"Yolu ağıl seçir, iradə hərəkətə gətirir, inam isə o yola işıq saçır”, "Biz
böyük Yaradan qarşısındakı borcumuzu onun yaratdıqlarına ödəməliyik”, "Elm beyni,
sənət ürəyi, din ruhu qidalandırır...”
Kitabda
toplanmış digər yazılarda da bir sıra alim və qələm sahiblərinin elmi fəaliyyətlərindən,
yaradıcılıqlarından söz açılır. Cahangir Məmmədliyə xas olan səmimiyyət,
mövzuya orijinal yanaşma tərzi, təqdim etmə ustalığı, axıcı, rəvan dil, özünəməxsus üslub bütünlüklə yeni nəşrin
aparıcı qüvvəsi və təsir gücüdür. Müəllif
böyük sevgi ilə "Öncə söz gəldi...” dedi və yazdı. Etiraf edim ki bizə də
belə öyrətdi. Məhz sözün sayəsində ucaldıq, tanındıq. Məhz sözün qüdrətinə
sığınaraq vətənimizi vəsf edirik. Sözün də vətəni var! Anamızın laylalarında
doğulan sözlər! İlk dəfə eşitdiyimiz o müqəddəs oxşamalar! Sözlə əzizləndik,
sözlə tərifləndik, sözlə vətənimizin dağını-dərəsini tanıdıq, ünvanımızı,
kimliyimizi bildik! Elə sözün gücünə istəkli müəllimimizə - Cahangir Məmmədliyə
olan rəğbət və hörmətimizi bildiririk. Vətən övladları haqqında yazdığı bu
kitab da elə sözün qələbəsidir, tarixə çevrilir. Qarabağ - Ağdam, Şuşa adı gələndə
necə qəmləndiyinin dəfələrlə şahidi olmuşam. Ürəyimdən keçən budur ki, Cahangir
Məmmədli tez bir zamanda gözlədiyi o müjdəli sözləri eşitsin:
-
Qələbə! Qarabağa-yurd yerlərimizə
qayıdırıq!
Flora XƏLİLZADƏ,
Əməkdar
jurnalist