Söyüş - söyüləni anlatmır, söyəni ifadə edir
Kitab bilik mənbəyidir
deyib atalarımız. Elə bir insan yoxdur ki, bu müdrik kəlamın doğruluğunu
təsdiqləməsin. Ağlı başında olan, öyrənməyə, bilgilənməyə, özünü inkişaf
etdirməyə maraqlı olan istənilən şəxs kitabı insanın ən yaxın dostu, əzizi
bilir. Çünki çox vaxt heç kimdən ala bilmədiyimiz məlumatları, həyatda var
olmaq, düzgün yaşamaq, insanlarla münasibət qurmaq üçün lazım olan
informasiyanı kitab verir. Hər bir insanın özünü dərk etdiyi gündən ilk dostu
onun birinci kitabı sayılır. Bu bilik xəzinələri gələcəkdə sağlam, savadlı,
mədəni nəsillərin yetişməsi üçün mühüm rol oynayır. Ona görə də kitabları qorumaq,
onlardan səmərəli istifadə etmək hər bir kəs üçün vacibdir.
Amma di gəl ki, hətta orta
məktəb şagirdinin başa düşdüyü, əməl etdiyi bu həqiqətləri müasir dövrümüzdə
özlərini "ağıllı” hesab edən bəzi "siyasilərimiz” inkar edirlər. Demokratiya
libasına bürünərək özlərini müxalifətçi adlandıran, milli-mənəvi dəyərlərə xor
baxan, əks fikrə, arqumentə radikallıqla yanaşan belə insanlar kitab əleyhinə
təbliğat aparmaqdan da çəkinmirlər. Son günlər cəmiyyətdə geniş müzakirəyə
səbəb olan "kitabları yandırmaq” şüarı da bu qəbildəndir. Xalq yazıçısı,
Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin sədri Anarın Prezident İlham Əliyevin siyasi
kursunu dəstəkləməsinə cavab olaraq radikal müxalifət təmsilçilərinin bu
çağırışları heç də birmənalı qarşılanmayıb. Cəmiyyət üzvləri kitab yandırmaq
çağırışlarının savadsızlıqdan, mədəniyyətsizlikdən irəli gəldiyini bildiriblər.
Qeyd edək ki, radikalların
Xalq yazıçısı Anarın üstünə hücum çəkməsi, onun kitablarının yandırılmasına
çağırışlar etməsi müxalif düşərgənin bəzi üzvləri tərəfindən də sərt tənqid
olunub. Bununla onlar AXCP, Milli Şura təfəkkürünün müasir Azərbaycana yad
olduğunu, zamanla səsləşmədiyini, geridəqalmışlığını sübut ediblər. Misal üçün,
REAL-çı Erkin Qədirli bu məsələyə münasibət bildirərkən vurğulayıb ki, qəzəb,
nifrət, söyüş və başqa mənfi duyğu və durumlar üzərindən siyasət yapılmaz. O
bildirib ki, müxalifət özünü başqa gedişata hazırlaşdırmalıdır: "Siyasətə
qəzəblə yanaşmaqla, siyasətçiləri söyməklə, toplum, ya da çevrə, özünü dolaşığa
salır və beləliklə, siyasi səhnədə arsız adamların uğur qazanmaq fürsətlərini
artırır. Unutmayın, söyüş söyüləni anlatmır, amma söyəni ifadə edir. Təmkinli
olmaq gərəkdir. Qəzəb, nifrət, kədər, paxıllıq, küskünlük, eləcə də başqa mənfi
duyğu və durumlar üzərindən siyasət yapılmaz. Siyasətdə, riyaziyyatda olduğu kimi
deyil - mənfini mənfiyə vurmaqla müsbəti almaq olmur”.
Xalq yazıçısı Anar isə
"Yeni Müsavat”a müsahibəsində müxalifət adına iddia edən, AXC-Müsavat
cütlüyünün hakimiyyəti illərində vəzifədə olan bəzi radikallara səslənib,
onların belə məsələlərə biganəliyinə təəssüf edib: "Mən və rəhmətlik Yusif
Səmədoğlu İsa Qəmbəri zaminə götürdük, türmədə olanda neçə dəfə müraciət
yazdım. Neçə dəfə türmədə olan Pənah Hüseyn haqqında, İsgəndər Həmidov haqqında
yazdım. Rəhmətlik Əbülfəz Elçibəy – mənim ona hörmətim var – haqqında
yazmışdım.Yaxşı, Elçibəy bizim haqqımızda çox gözəl sözlər deyib, 60-cı
illər nəsli, konkret olaraq mənim haqqımda, bu birilərdən də söz gözləmirəm,
amma belə hadisələr olanda niyə bunlar səslərini qaldırmırlar, demirlər ki,
kitab yandırmaq yaxşı şey deyil?! Niyə demirlər ki, 80 yaşlı, ağır əməliyyat
keçirmiş yazıçını, bu xalq üçün nə isə eləmiş bir adamı zəhərləmək yaxşı deyil?
Niyə səslərini qaldırmırlar? Əgər belədirsə, nə haqla tələb edirlər ki, biz
bunları dəstəkləyək, deyək ki, yox, İlham Əliyevi yox, bunları seçin?! Burada
bir məntiq var?”.
Xalq yazıçısı özlərini
müxalifət adlandıranların əməldə deyil, sözdə tolerant, dözümlü olmasına da
diqqət çəkib: "Tək mənim üstümə yox, mənim haqqımda kimsə yaxşı söz deyir, onun
da üstünə düşürlər. Bu, demokratiyadır? Bununla yeni cəmiyyət qurmaq
istəyirlər? Mən cəmiyyətin biganəliyinə görə də narahatam. Belə olan yerdə gərək
cəmiyyət səsini elə qaldırsın ki, o adamlar cəsarət eləyib həddini aşmasınlar.
Amma cəmiyyət elə kənardan baxıb, kef çəkir, ə, gördün də, filankəsin
kitablarını yandırdılar, nə yaxşı oldu. Ya heç "yaxşı oldu” yox e,
"yandırırlar, yandırırlar da…” Mən belə laqeyd cəmiyyətə görə çox qorxuram.
Belə bir cəmiyyətin yolu çox təhlükəlidir. Şəxsən mənə maraqlıdır ki, bizi indi
konkret nədə günahlandırırlar? Niyə biz İlham Əliyevi müdafiə edirik? Bəs, kimi
müdafiə edək, desinlər də! Mən ad çəkmək istəmirəm ki, o birilərə xələl
gəlməsin, belə çıxmasın ki, mən onları pisləyirəm. Amma namizədliyini
verənlərin hansı biri İlham Əliyevdən önə keçəcəyinə, seçiləcəyinə inanırlar?
Bütün dünyanın müşahidəçiləri gəlsin, ən demokratik seçkidə mütləq İlham Əliyev
qalib gələcək. İndi neçə səslə, bilmirəm, amma mütləq birinci turda qalib
gələcək. Yaxşı, indi biz də bunu deyəndə niyə üstümüzə düşürlər?”.
Sonda bir daha vurğulamaq
yerinə düşər ki, kitab yandırmaq savadsızlığın, mədəniyyətsizliyin göstəricisidir. Fərqli
fikrinə görə qarşısındakının, xüsusən də ziyalıların üstünə hücum çəkmək
demokratiyadan, tolerantlıqdan, ziyalılıqdan kənar məsələdir. Ona görə də Xalq
yazıçısı Anarın kitablarının yandırılmasına çağırış, onun üzərinə "səlib
yürüşünə” keçmək radikal müxalifət cameəsinin səviyyəsizliyini növbəti dəfə
ortaya qoyub. Hər kəsə aydın olub ki, başlarından böyük danışan, böyük
iddialarda olan bu adamlar daxilən qara qəpiyə də dəyməzlər. Əks fikir
qarşısında son dərəcə dözümsüz olan, prezidentliyə başqa namizədin tərəfini
saxlayanlara nifrətlə baxan belə şəxslərin əllərində imkan və səlahiyyət
olarsa, Stalin repressiyasını, Beriya işgəncələrini müasir Azərbaycanda tətbiq
etməkdən çəkinməzlər.
Alpər
TURAN