Bakı 21°C
Saakaşvilinin tərəfdarları etiraz aksiyalarına başlayırlar
Gürcüstanda keçmiş iqtidar partiyası - "Vahid Milli Hərəkat” bu ayın
sonu yerli idarəetmə orqanlarına keçiriləcək seçkilərdə təbliğat kampaniyasını özünəməxsus
formada həyata keçirmək qərarını verib. Eks-prezident Mixail Saakaşvilinin
partiyası yaydığı bəyanatda bildirib ki,
seçki kampaniyasını etiraz rejimində həyata keçirəcək. Bu isə o deməkdir ki,
keçmiş iqtidar partiyası seçkilərin keçiriləcəyi tarixə - 21 oktyabra kimi ölkə
boyu küçə yürüşləri, etiraz aksiyaları keçirəcək. Aksiyalarda əsas tənqid
hədəfi "Gürcü arzusu” və onun qeyri-rəsmi lideri Bidzina İvanişvili olacaq.
Hakimiyyət isə buna cavab olaraq rəqibini hüquqi normalar çərçivəsində fəaliyyət
göstərməyə çağırıb. Sərt təbliğat formalarına keçid barədə bəyanatı Tbilisi
merliyinə namizəd Zaal Udumaşvili səsləndirib. Artıq bir neçə yerdə keçirilən
aksiya zamanı polislə müxalifətçilər arasında insidentlər yaşanıb. Şübhəsiz ki,
eks-iqtidar partiyasının fəallaşmasında onların lideri Mixail Saakaşvilinin
Ukraynada aktivləşməsi əsas rol oynayıb. Lakin məsələ ondadır ki, Saakaşvilinin
partiyasının ölkədə elə də ciddi reytinqi yoxdur. Keçirilən rəy sorğularında
hakim "Gürcü arzusu” onu böyük fərqlə üstələyir. Tərəflər arasında vəziyyəti
gərginləşdirən həm də Əsas Qanun - Konstitusiyaya ediləcək dəyişikliklər
paketidir. Burada isə Saakaşvili tərəfdarlarına hazırkı prezident Georgi
Marqvelaşvili güclü dəstək verə bilər. Məsələ ondadır ki, iqtidarın irəli
sürdüyü yeni konstitusiya dəyişikliklərində prezidentin rolu daha da azaldılır,
ümumxalq seçkiləri ləğv edilir.
Yeri gəlmişkən, Gürcüstan prezidenti Georgi Marqvelaşvili mübahisəli
konstitusiya dəyişiklikləri ilə bağlı parlament çoxluğunun nümayəndələri ilə
görüşüb. Yeni dəyişikliklər paketinə veto qoymazdan əvvəl bir daha hakim "Gürcü
arzusu” koalisiyası üzvləri ilə görüşən prezident düzəliş və təkliflərin
onu qane etməyən tərəflərindən danışıb.
Müzakirələr getdiyi vaxt isə spiker İrakli Kobaxidze Venesiya Komissiyası ilə
müzakirələr aparmaq üçün Venesiyaya yollanıb. Məlumat üçün bildirək ki, bu
düzəlişlər və əlavələr paketi ölkədə böhrana gətirib çıxarıb. Yeni konstitusiyaya
qarşı prezidentlə yanaşı, bütün müxalifət, bir neçə nüfuzlu QHT və ekspertlər
çıxış edir. Venesiya Komissiyası isə bəyan edib ki, yekun nəticəni ən sonda
elan edəcək.
Bütün bunlara baxmayaraq, hakim koalisiya yeni Konstitusiyanı təsdiq
üçün prezidentə göndərib. Müxalifət isə prezidentdən öz hüquqlarından istifadə
edərək, sənədə veto qoymağa çağırış edib. Sonuncu də bu addımı atacağını vəd
edib. Lakin məsələ ondadır ki, gürcü reallığında prezidentin vetosu formal
xarakter daşıyır. Əsas parlament çoxluğudur ki, orada da əksəriyyət hakimiyyət
nümayəndələridir. Lakin "Gürcü arzusu” gözlənilməz qərar qəbul edib – onlar prezidentdən
sənədə veto qoymağa çağırıblar. Görüş zamanı prezidentdən sadəcə,
dəyişikliklərin elə də ciddi əhəmiyyət kəsb etməyən hissələrinə veto qoyması
istənilib. Lakin Marqvelaşvili bu cür kombinasiyaya gedəcəkmi? Axı onun və
müxalifətin yeni konstitusiya ilə bağlı iradları çoxdur. Söhbət 2020-ci il
seçkilərində majoritar sistemin saxlanılması və yalnız 2024-cü ildə ondan
imtina edilməsindən gedir. Eləcə də, ən əsas məsələ prezidentin ümumxalq
seçkiləri ilə seçilməsinin ləğvindən gedir. Yeni dəyişikliklərə görə, 2024-cü
ildə prezidenti xalq yox, 300 nəfərlik seçicilər kollegiyası seçəcək. Bu
komissiyaya parlament üzvləri, muxtar və yerli hakimiyyət orqanları
nümayəndələri daxil olacaq. Məhz bunlar da müxalifəti ən çox narazı salan məsələlərdir.
Onlar hesab edirlər ki, bununla hakim koalisiya hakimiyyəti tam şəkildə
mənimsəyir. Hakimiyyət əleyhdarlarının qənaətincə, majoritar seçkiləri indidən
ləğv etmək gərəkdir və 2020-ci ildə yalnız proporsional seçkilər yolu ilə
parlament formalaşmalıdır. Prezidenti isə ümumxalq seçkiləri ilə seçmək
gərəkdir. Lakin məsələ ondadır ki, Venesiya Komissiyası da prezidentin 300
seçici kollegiyası tərəfindən seçilməsində israr edir.
Beləliklə, əsas diqqət spiker İrakli Kobaxidzenin Venesiya
Komissiyası üzvləri ilə keçirəcəyi görüşün nəticələrinə yönəlib. Spikerin
onları razı salıb-salmayacağı bəlli olmasa da, hər halda, ciddi dəyişikliklər
olacağı proqnoz edilmir.
Azər
