Rusiyadan forpostuna növbəti zərbə
Rusiya Cənubi Qafqazdakı forpostu elan etdiyi Ermənistana növbəti
zərbə vurub. Ermənistan hakimiyyəti ümid edirdi ki, ağalarına nə qədər çox
yarınsalar, bir o qədər də üstünlük əldə edəcəklər. Lakin Rusiya rəhbərliyinin
atdığı addımlar onların arzusunu ürəyində qoyub. Miqrantlara qarşı sərt
tədbirlər ilk olaraq ermənilərin başında çatlamaqdadır. İyulun 1-dən Rusiyada
nəqliyyat vasitələrinin idarə olunmasına icazə verilməsi haqda yeni qanun
qüvvəyə minib. Yeni qanunun qüvvəyə minməsi nəticəsində Rusiyada çalışan erməni
vətəndaşı olan sürücülərin böyük əksəriyyəti işini itirib. Onların çoxu artıq
vətənə qayıdıb. Problem ondadır ki, bundan sonra Rusiyada xarici vətəndaşlarla sürücü
kimi əmək müqavilələri bağlamaq yasaqlanıb. Məsələn, Gümrüdən olan
erməniKarapet Mkrtçyan erməni nəşrlərinə bildirib ki,9 il idi ki,
Moskvada mikroavtobus sürürdü. Ancaq bu yaxınlarda vətəni Ermənistana qayıtmalı
olub. Bundan başqa, K.Mkrtçyanın sözlərinə görə,Ermənistanda verilmiş
sürücülük vəsiqələrində buraxılmış səhv ucbatından erməni sürücülər imtahan
verərək Rusiyanın sürücülük vəsiqəsini ala bilmirlər. Rusiyada erməni sürücüyə
deyiblər ki, Vyana Konvensiyasına görə, sürücülük vəsiqəsində olan istənilən
qeyd eyni zamanda həm də latın hərfləri ilə yazılmış olmalıdır. Ermənistanın
sürücülük vəsiqələrində isə "atasının adı” qrafasındakı yazı yalnız
ermənicədir. Bəzi hallarda bu qeyd həm də rusca göstərilib. Latın əlifbası ilə
qeydin olmaması erməni sürücüləri fakt qarşısında qoyub.
"Rusiyada sürücülük
vəsiqəsini yalnız milli vəsiqənin əsasında verirlər. Ancaq bizim vəsiqədə latın
əlifbası ilə qeydin olmaması səbəbindən Rusiyada bizə sürücülük vəsiqəmiz
əsasında sənəd vermirlər”, – deyə Gümrüdən olan sürücü bildirib. Mkrtçyan
Ermənistanın sürücülük vəsiqələrində "ata adı” qrafasının olmasının səbəbini
anlamır. Onun sözlərinə görə, bu qrafanı doldurmaq elə də vacib deyil. Faktiki
olaraq, bu, erməni sürücülərə süni çətinliklər yaradıb. "Hökumət belə bir şeyi
nəyə əsasən edib?”– deyə o sual edir. İndi K.Mkrtçyan Ermənistanda
verilən sürücülük vəsiqələrindəki bu səhvin düzəldilməsi üçün tədbirlər görməyə
çalışır. O, Ermənistan Milli Məclisinin deputatıEdmon Marukyana müraciət
edərək, erməni sürücülük vəsiqələrində Vyana Konvensiyasının tələblərinə əməl
edilməməsinin səbəblərini araşdırmasını xahiş edib. Sürücü özünün Avrasiya
İqtisadi İttifaqı ərazisində işə bərpa olunması üçün kömək istəyib. Bu günlərdə
E.Marukyan özünün Facebook səhifəsində yazıb ki, iyulun 1-dən Rusiya
Federasiyası ərazisində qüvvəyə minmiş yeni qaydalara görə, xarici, o cümlədən
erməni sürücülük vəsiqələri ilə sahibkarlıq və əmək fəaliyyəti ilə məşğul olmaq
qadağan edilir. Deputat əlavə edib ki, bu, Avrasiya İqtisadi İttifaqı məkanında
işçi qüvvəsinin sərbəst hərəkəti prinsipinə ziddir.
Marukyan həmçinin, Avrasiya İqtisadi Komissiyasının sədriTiqran
Sarkisyana müraciət etdiyini bildirib. O, Sarkisyanı Avrasiya İqtisadi İttifaqı
haqda müqavilənin şərtlərinin yerinə yetirilməsi və Ermənistan vətəndaşlarının
maraqlarının qorunması istiqamətində tədbirlər görməyə dəvət edib. Müxalifətçi
deputatlar, xüsusən də Nikol Paşinyan və Zaruhi Postancyan isə Rusiya tərəfinin
atdığı addımlara hakimiyyətin sərt reaksiya verməli olduğu qənaətindədirlər.
Onların qənaətincə, qərardan sonra ermənilərin Rusiyadan geri köçü baş verəcək
və bu da Ermənistandakı durumu daha da çətinləşdirəcək. Onsuz da ölkədə
işsizlik baş alıb gedir. Belə olan halda insanların axını sosial-iqtisadi
duruma təsirsiz ötüşməyəcək.
Rusiyanın bu cür qərar qəbul etməsinin bir neçə səbəbi ola bilər.
Birincisi, ölkənin öz vətəndaşlarının işlə təmin olunmasında problemlər
yaşanır. Neftin qiymətinin aşağı düşməsi ilə irimiqyaslı layihələrin icrası
dayanıb. Ukraynanın şərqində yaradılan separatçı qurumların maliyyələşdirilməsi
də rus vətəndaşının cibindən çıxır. Bu və digər hallar da hökuməti zəruri
addımlar atmağa məcbur edir. Hətta miqrantları uzaq əyalətlərə köçürmək qərara
alınır. Məsələn,hakimiyyət bu yaxınlarda ölkə boyu səpələnən miqrantlarla bağlı
orijinal konsepsiya işləyib hazırlayıb.
İlk növbədə miqrantların Uzaq Şərq regionları və Sibirin bəlkə də
insan ayağı dəyməyən ərazilərinə göndərilməsi nəzərdə tutulub. Onlara müvafiq
infrastrukturu olan ərazilərdə peşələrinə uyğun müvəqqəti yaşayış üçün icazələr
veriləcək.
Miqrantlara informasiya və hüquqi dəstək məqsədilə mərkəzlərdə rus
dili, tarixi və mədəniyyətinin öyrənilməsi üçün kursların açılması da
konsepsiyada əks olunub.
Daxili İşlər Nazirliyində hesablayıblar ki, son beş ildə Rusiyaya
gələn miqrantların sayı əvvəlki illərlə müqayisədə iki dəfə artıb. İl ərzində
əcnəbi vətəndaşların axını 15 faiz artaraq 280 minə yüksəlib. Təşəbbüs və
konsepsiyanın hazırlanması prezident Vladimir Putundən gəlib. Layihə
prezidentin xüsusi qərarı əsasında hazırlanıb və bir müddət əvvəl onu ictimai
müzakirəyə çıxarmaq qərara alınıb. DİN yeni konsepsiyaya zərurəti dünyanın bir
sıra ölkələrində siyasi sabitsizliklə əlaqələndirib. Nazirlik hesab edir ki, bu
hal da miqrasiya axınını gücləndirir.Başqa bir səbəb isə miqrant
sürücülərin çoxsaylı insan tələfatları baş verən qəzalara yol vermələridir. Rusların
yadından hələ də 20-ə yaxın Rusiya vətəndaşının ölümünə səbəb olan erməni
sürücü çıxmayıb. Həmin insident ölkəni bir-birinə vurmuş və geniş rezonans
doğurmuşdu. Erməni sürücünün qadın xalatında alçaldılmış halda məhkəmə zalına
gətirilməsi səhnəsi isə Ermənistanda təhqir kimi qəbul edilmişdi. Hətta bununla
əlaqədar Ermənistandakı Rusiya səfirliyi önündə aksiyalar da keçirilmişdi.
Azər