Rusiya XİN rəhbəri növbəti dəfə ermənilərə hamilik etdi
Bir neçə gün öncə Rusiyanın xarici işlər naziri Sergey Lavrov
Azərbaycan ərazilərinin işğaldan azad edilməsi ilə bağlı BMT qətnamələrinin
döyüş əməliyyatları getdiyi vaxtda qəbul edildiyini deyib. Onun bu fikirləri o
anlama gəlir ki, həmin qətnamələr indi keçərli deyil. Artıq məsələ ilə bağlı
Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyi öz münasibətini bildirib və qeyd edib ki, BMT
TŞ-nın qətnamələri icra olunmayana qədər onların vaxt məhdudiyyəti yoxdur və
Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsi ilə əlaqədar tamamilə aydın
yanaşma nümayiş etdirir.
Mövzu ilə bağlı "Kaspi” qəzetinə açıqlamasında Milli Məclisin deputatı, politoloq Elman Nəsirov bildirdi ki,
Rusiya xarici işlər naziri Sergey Lavrovun bu mövqeyi real vəziyyətə adekvat
deyil: "Bu, həqiqətin təhrif edilməsidir. Həqiqət də ondan ibarətdir ki,
1993-cü ildə BMT Təhlükəsizlik Şurası Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ
münaqişəsi ilə bağlı 4 qətnamə qəbul edib. Həmin qətnamələrdə erməni silahlı
qüvvələrinin tamamilə və qeyd-şərtsiz Azərbaycanın işğal olunmuş ərazilərindən
çıxarılması məsələsi öz əksini tapıb. Eyni zamanda Azərbaycanın ərazi bütövlüyü
və suverenliyi təsdiqlənib. Hesab edirəm ki, Sergey Lavrov çox gözəl bilir ki,
BMT nizamnaməsinin məşhur 25-ci maddəsinə görə, Təhlükəsizlik Şurasının qəbul
etdiyi qətnamələrin yerinə yetirilməsi məcburi xarakter daşıyır. Yəni, burada
müharibə faktoru və ya dinc dövr məsələsi əksini tapmayıb. İstənilən halda
qətnamələrin yerinə yetirilməsi icbaridir. Bu qətnamələrin müharibə dövründə
qəbul edilməsinə gəlincə, məgər indi müharibə dayanıbmı? Ermənistan-Azərbaycan
münaqişəsi ilə bağlı deyə bilərikmi daha müharibə yoxdur? Bu qətiyyən
dondurulmuş münaqişə deyil. İstənilən an müharibə yenidən başlaya bilər. Ona
görə də qətnamələr müharibə dövründə qəbul edilib və indi təsirə malik
deyil kimi yanaşmalar kökündən yanlışdır.
Bu, qarşı tərəfdə, təcavüzkarda növbəti
dəfə arxayınçılıq sindromunun gücləndirilməsinə gətirib çıxarır”.
E.Nəsirov qeyd etdi ki, qətnamələrin qəbulundan neçə il keçməsinə baxmayaraq,
onlar yerinə yetirilməyibsə, buna BMT Təhlükəsizlik Şurası məsuliyyət daşıyır:
"Bu qurumun nüfuzuna zərər vuran ən böyük amillərdən biri odur ki, qəbul etdiyi
sənədlərin icra mexanizmi yoxdur. Prezident İlham Əliyev də dəfələrlə, eyni
zamanda BMT kürsüsündən səsləndirib ki, bu qurumda islahatlara ehtiyac var. Bu
islahatlar ilk növbədə elə BMT-nin öz qətnamələrinin icra mexanizmini
yaratmasından başlamalıdır. Çünki qətnamələr bir halda icra olunur, başqa bir
halda isə 20 ildən çox vaxt keçməsinə baxmayaraq, icra olunmur. Deməli, icra
mexanizmi ilə bağlı BMT-də çox ciddi boşluqlar var və bu istiqamətdə daha böyük
islahatlara ehtiyac var. Ona görə də hesab edirəm ki, istənilən halda BMT
Təhlükəsizlik Şurasının qətnamələri icra olunmalıdır və bu təşkilatın
nizamnaməsinin 25-ci maddəsi bunun üçün hüquqi əsas yaradır”.
Dövlət İdarəçilik
Akademiyasının müəllimi, politoloq Zaur Məmmədov bildirdi ki, Azərbaycan
XİN tərəfindən artıq Lavrovun çıxışına cavab verilib: "Məsələdən xəbəri olanlar
bilir ki, BMT Təhlükəsizlik Şurasının verdiyi qərarların vaxt limiti yoxdur,
yəni onlar icra olunana qədər səlahiyyət müddəti var. Rusiya xarici işlər
nazirinin sözlərindən belə anlaşılır ki, atəşkəs rejiminin olması və saxlanması
üçün BMT Təhlükəsizlik Şurası həmin qərarı qəbul edib. Sonra ATƏT-in Minsk
qrupu artıq danışıqlar masasında Ermənistan və Azərbaycan dövlət başçıları ilə
ikitərəfli, üçtərəfli görüşlər keçirib və bununla da həmin qətnamələr öz
aktuallığını itirib. Lakin əslində bu belə deyil, Lavrov Rusiya xarici siyasət
idarəsinin rəhbəri kimi çox yaxşı bilir ki, BMT-nin Təhlükəsizlik Şurasının
verdiyi qətnamələr çox vacib qərarlardır. BMT dünyada bir nömrəli qurumdur və
belə bir təşkilatın verdiyi qərara bu cür laqeyd yanaşmaq təbii ki, olmaz. Bu
qətnamələrdə qeyri-qanuni hərbi birləşmələrin işğal olunmuş Azərbaycan
torpaqlarından çıxarılmasından söhbət gedir. Lavrovun bildiyi kimi, Minsk qrupu
vasitəsilə danışıqlar gedir. Lakin ötən illər ərzində biz BMT-nin qətnamələrində
deyildiyi kimi, ermənilərin torpaqlarımızın işğalına son qoymasının şahidi olmamışıq.
Əgər biz bunun şahidi olmamışıqsa, o zaman Lavrovun dedikləri təbii ki,
əsassızdır. BMT-nin bəyannaməsində bildirilir ki, münaqişələr ölkələrin ərazi
bütövlüyü və xalqların müqəddəratını təyinetməsi əsasında həll edilməlidir.
Dağlıq Qarabağ münaqişəsində Azərbaycanın ərazi bütövlüyü pozulub və xalqların
müqəddəratını təyinetmə prinsipi bu münaqişədə keçərli deyil. Çünki erməni
xalqı öz müqəddəratını, birincisi, təyin edib, öz dövləti var, ikinci isə, mərkəzi
hakimiyyətlə, yəni Azərbaycanla heç bir dialoqa getmədən birbaşa olaraq
müharibəyə başlayıblar, azərbaycanlıları terrora məruz qoyublar”.
Z.Məmmədov vuğuladı ki, istənilən halda BMT-nin bütün qətnamələrinə
əsasən Azərbaycan tərəfi haqlıdır: "BMT bəyannaməsinin 51-ci maddəsinə əsasən, hər
bir ölkə öz ərazi bütövlüyünü bərpa edə bilər. Yəni, söhbət açıq şəkildə ərazi
bütövlüyümüzün pozulmasından gedirsə, biz hərbi və ya anti-terror
əməliyyatlarına başlayaraq torpağı işğalçılardan təmizləyə bilərik. Bu gün
Ermənistanda hakimiyyətin dəyişməsi, Paşinyanın hakimiyyətə gəlməsi və Qarabağ
məsuliyyətindən boyun qaçıraraq məsuliyyəti qondarma rejimin üzərinə atmaq
istəməsi, Rusiyanın və digər dövlətlərin bu məsələdə susmaları yaxşı bir hal
deyil”.
Bəxtiyar MƏMMƏDLİ