Rusiya kimin yanında olduğunu açıqlamalıdır
Rusiyanın Ermənistana silah satışı üçün ayırdığı 100 milyon dollarlıq
güzəştli kredit heç də birmənalı qarşılanmır. Çünki Rusiya Ermənistan-Azərbaycan,
Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həlli istiqamətində ATƏT-in Minsk qrupunun
həmsədridir. Haqlı olaraq, Azərbaycan ictimaiyyətində sual yaranır ki, necə ola
bilər, vasitəçilik missiyasını həyata keçirən bir dövlət, həm də işğalçını
silahlandırır? Özü də belə bir addım Azərbaycan və Ermənistan prezidentlərinin
görüşü ərəfəsində baş verir...
Mövzu ilə bağlı "Kaspi” qəzetinə açıqlamasında Milli Məclisin deputatı, politoloq Elman Nəsirov bildirdi ki,
Rusiya Ermənistana 2015-ci ildə imzaladığı müqaviləyə əsasən 200 milyon dollar
həcmində silah-sursat almaq üçün kredit ayırmalı idi: "Artıq həmin kreditin 100
milyonunu ayırıb. Bu hadisə xüsusilə Cenevrə danışıqları öncəsi reallaşdırılıb.
Bunlar heç şübhəsiz ki, Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin
həlli imkanlarını tükəndirən, ona arxadan zərbə vuran bir hadisə kimi də
dəyərləndirilir. Xüsusən nəzərə alsaq ki, Rusiya ATƏT-in Minsk qrupunun həmsədr
dövlətidir. Həmsədr dövlətin funksiyası münaqişənin həlli ilə bağlı vasitəçilik
missiyasıdır. Vasitəçilikdə ən mühüm prinsiplər qərəzsizlik, obyektivlik və
neytrallıqdır. Amma təəssüf ki, Rusiyanın bu davranışı həmin prinsiplərlə
daban-dabana ziddir. Ümumiyyətlə, Azərbaycan ictimaiyyətində haqlı olaraq belə
bir sual yaranır ki, əgər Rusiya ATƏT-in Minsk qrupunun həmsədri olaraq
vasitəçilik missiyasını üzərinə götürübsə, onda Ermənistanla bağlı atdığı bu
addım nə deməkdir? Axı, Ermənistan işğalçı dövlətdir. İşğalçını silahlandırmaq
vasitəçiliyə ziddir. Eyni zamanda Rusiya Ermənistanı silahlandırmaq istəyirsə,
onda vasitəçilik missiyasından imtina etsin və biz də bilək ki, Rusiya konkret
olaraq işğalçının yanındadır. Hesab edirəm ki, bu məsələyə aydınlıq
gətirilməlidir. Faktiki olaraq, Rusiya iki stulda əyləşmiş vəziyyətdə görünür. Bu
qəbuledilməz məsələlərdir və haqlı olaraq Azərbaycan xalqında böyük narahatlıq,
nigarançılıq və məyusluq yaradır. Çünki Rusiya bizimlə strateji tərəfdaş
dövlətdir, amma bir yandan da işğalçını silahlandırır”.
E.Nəsirov qeyd etdi ki, belə bir addımın Cenevrə danışıqları
ərəfəsində atılması təbii olaraq, Ermənistan prezidentinə əlavə arxayınçılıq
gətirir və qeyri-konstruktiv mövqeyini bir daha möhkəmləndirir: "Bu məsələ bizi
narahat edən məsələdir. Hesab edirəm ki, bu məsələ ilə bağlı Rusiya konkret
mövqeyini ortaya qoyacaq. Ya vasitəçi kimi qalıb münaqişənin həllində tərəfsiz
mövqe tutacaq, ya da ki, vasitəçilik missiyasından imtina edib Ermənistanın
yanında olacaq. Yəni, məsələyə aydınlıq gətirilməlidir. Eyni zamanda həm
vasitəçi olub, həm də işğalçını silahlandırmaq münaqişənin həlli imkanlarını
buxovlayır və bu səbəbdən də 20 ildən artıqdır problem öz həllini tapa bilmir”.
Politoloq Elşən Manafov bildirdi ki,
bu gün beynəlxalq güclərin siyasətində ikili standartlar özünü qabarıq şəkildə
büruzə verir: "İkili standartlar təkcə Rusiyanın xarici siyasətini xarakterizə
edən amillərdən deyil. ABŞ və dünyanın digər dövlətlərinin siyasətində də bu
kimi faktorları görmək mümkündür. O ki qaldı Rusiyanın bölgə ilə bağlı
siyasətində özünü büruzə verən bu kimi amillərə, bir tərəfdən Ermənistan
Rusiyanın strateji müttəfiqi deyil, o biri tərəfdən isə öz silahlarının satın
alınması üçün Ermənistana 200 milyon dollarlıq kredit ayırır. Burada Rusiyanın
Ermənistanla bağlı siyasətində iki mühüm faktor diqqəti cəlb edir. Bir tərəfdən
Rusiya öz silahını satır və bundan külli miqdarda mənfəət əldə edir. Digər
tərəfdən Rusiya Ermənistanı maliyyə asılılığında saxlayır və beləliklə, bölgə
ilə bağlı proseslərə təsir etmək imkanlarını əldən vermək istəmir. Çünki Dağlıq
Qarabağ münaqişəsi Rusiyanın bölgə ilə bağlı geosiyasi maraqlarının yaşamasına
kömək edir”.
Azərbaycan ictimaiyyətinin mövcud faktla əlaqədar Rusiyaya etiraz
etməsi məsələsinə toxunan E.Manafov əlavə etdi ki, Rusiya ölkəmiz üçün nəhəng
əmək bazarıdır: "Rusiyaya miqrasiya etmiş azərbaycanlılar işləyərək il ərzində
Azərbaycana maliyyə vəsaiti göndərirlər. Yəni bu baxımdan Rusiya Azərbaycan
üçün ciddi önəm kəsb edən ölkədir. Digər tərəfdən, bəllidir ki, Rusiya Dağlıq
Qarabağ münaqişəsinin həllində Ermənistana təsiredici imkanlara malikdir və bu,
Azərbaycan hakimiyyətinin və ictimaiyyətinin diqqətindən yayınmır. Ona görə də
Rusiya ilə münasibətləri məhz balanslaşdırılmış siyasətin kriteriyaları
kontekstində saxlamaq bütün hallarda Azərbaycanın milli dövlət təhlükəsizliyi
maraqlarına cavab verir. Biz Rusiyasız bölgədəki mövcud münaqişələrin, o
cümlədən Dağlıq Qarabağın münaqişəsinin Azərbaycanın ərazi bütövlüyü
kontekstində həllinə ümid edə bilmərik. Ona görə də Qərblə münasibətlərə önəm
verdiyimiz kimi, Rusiya ilə münasibətləri də müasir dünyanın geosiyasi
reallıqları kontekstində qurub inkişaf etdirməyi bacarmalıyıq”.
Bəxtiyar MƏMMƏDLİ