Rusiya Ermənistana “dişini qıcadı”
Ermənistanın yeni hakimiyyəti keçmiş hakimiyyət nümayəndələrinə təsir
və təzyiqlərini davam etdirməkdə israrlı görünür. Məlumdur ki, ötən illərdə baş
vermiş hadisələrə görə keçmiş prezident Robert Köçəryan ittiham olunaraq həbs
edilib. Bundan başqa, Ermənistan Xüsusi İstintaq Xidməti silahlı qüvvələrin
keçmiş baş qərargah rəisi, KTMT-nin baş katibi Yuri Xaçaturovu da cinayət
məsuliyyətinə cəlb edib.
BƏXTİYAR
Ermənistanda baş verən son hadisələrə Rusiyanın səssiz yanaşması
müxtəlif suallar yaradırdı. Lakin rəsmi Moskva xarici işlər naziri Sergey
Lavrovun açıqlaması ilə susqunluğunu pozdu. Lavrov açıqlamasında bildirib ki, Ermənistanda
baş verən hadisələr ölkənin yeni rəhbərliyinin sələflərini təqib etməyəcəyinə
dair vədlərinə ziddir: "İrəvanın müttəfiqi olan Rusiya erməni dövlətinin
stabilliyində həmişə maraqlı olub və bu baxımdan orada baş verənlər bizi
narahat etməyə bilməz. Bu həm də Ermənistanın MDB məkanında təmsil olunduğu
təşkilatların normal işinin təminatı nöqteyi-nəzərdən də çox vacibdir”.
Lavrov, həmçinin qeyd edib ki, son günlər ərzində bir neçə dəfə
Ermənistan rəhbərliyinə narahatlıqlarını bildiriblər: "Vəziyyətin konstruktiv
məcrada inkişaf edəcəyinə ümid edirik”. Mövzu ilə bağlı "Kaspi” qəzetinə açıqlamasında politoloq Tofiq Abbasov bildirdi ki, Ermənistandakı indiki durum hərc-mərclik
vəziyyətindədir: "Çünki, ədəbsizlik olmasın, orada it yiyəsini tanımır.
Fəlsəfədə belə bir qanun var ki, yeni bir sistem tam yerinə oturuşmadığı halda,
köhnə sistem təslim olmur. Ermənistanda da həmin o keçid dövrüdür və bu dönəmdə
istənilən qüvvə başqa bir alternativ qrupa təzyiq göstərə bilir. Siyasi
çəkişmələr əsasında artıq Robert Köçəryan həbs edilib. Bu proseslərin arxasında
duran mənzərə ondan ibarətdir ki, bu ölkədə başıpozuqluq oradakı vəziyyətə
hakim kəsilib. Təbii ki, birincisi, bu, sosial kütlənin köhnə sistemdən
narazılığı əsasında meydana gəlib. Digər tərəfdən, hakimiyyətə gəlmiş Paşinyan
da vəziyyəti nəzarətə götürə bilmir. Ona görə də çəkişmələr haradasa qaydasız
döyüş halını alır. Belə olduqda, kimin gücü nəyə çatırsa, bununla
biri-birilərinə təzyiq göstərir, hədələyirlər. Deyərdim ki, bu vəziyyətin axırı
vətəndaş müharibəsi ilə sonuclana bilər”.
T.Abbasov bildirdi ki, Rusiyanın indiki halda əsas məqsədi Ermənistanda
mövqelərini itirməməsidir: "Birincisi, yaddan çıxarmayaq ki, Rusiyanın Cənubi
Qafqazdakı dayaq nöqtəsi Ermənistandakı 102 saylı hərbi bazadır. Digər tərəfdən
Rusiya çalışır ki, həmin hərbi bazanın ətrafında oradakı siyasi elitanı səfərbər
etsin. Yəni, özünə düşmən yox, dost kimi tanıdığı təsir dairəsini
formalaşdırsın və onun dağılmasına imkan verməsin. Həm də ki, onların nüfuzunu
durmadan artırsın. Rusiyanın əsas problemi ondan ibarətdir ki, ard-arda
Ukraynada səhvlər etdikdən sonra gözü qorxub. Bu səhvlərin kökündə hakimiyyətə
can atan qüvvələrlə əlaqələri kəsmək, onlara düşmən mövqeyindən yanaşmaq və
sair dayanırdı. Deyərdim ki, bu məsələdə bir neçə fenomenal məqam var idi. Ona
görə də Rusiya ardıcıl olaraq səhvləri ucbatından Ukraynanı həm bazarı, həm də
tərəfdaşı kimi itirdi və bundan da çəkinməyə başladı. Bu baxımdan
Ermənistandakı hadisələrlə bağlı Rusiya o qədər də canfəşanlığa yol vermədi,
özünü təmkinli göstərdi. Ancaq yaddan çıxarmayaq ki, Ermənistandakı Rusiya
əleyhinə olan qüvvələr də çox fəallaşıblar. Çünki burada Qərbin də əli vardı və
qərbpərəst qüvvələrin səfərbərliyi özünü büruzə verdi. Yəni, Ermənistanda baş
verən bir neçə fenomenal hadisədən sonra Rusiyanın indiki halda mövqelərinin
kövrək olduğunun şahidi oluruq. Bu baxımdan indi Rusiya çalışır ki, Ukraynada
buraxdığı səhvləri təkrarlamasın və eləcə də Ermənistanda ona meyl göstərən
qüvvələri itirməsin. Onlara göstərsin ki, əvvəlkitək Rusiya Ermənistandakı
vəziyyətə nüfuz edə bilir və lazım gələrsə, müdaxilələr edə bilər”.
Dövlət İdarəçilik
Akademiyasının müəllimi, politoloq Zaur Məmmədovun sözlərinə
görə isə, Rusiya xarici işlər naziri tərəfindən Paşinyanın yürütdüyü siyasət
barəsində söylənilənlər onu göstərir ki, doğrudan da ikitərəfli münasibətlərdə
çox ciddi problemlər yaşanmaqdadır. O qeyd etdi ki, Rusiya - Ermənistan
münasibətlərində yükün daha böyük hissəsi məhz Lavrov üzərində qurulmuşdur: "Onun
təmsil etdiyi qurumun müxtəlif zamanlarda göstərdiyi ermənipərəst siyasət
hamıya yaxşı məlumdur. Elə bu institutun Qarabağ münaqişəsi ilə bağlı ölkənin
ən əsas institutu ilə fikirlərinin üst-üstə düşməməsi də istisna deyil. Axır ki,
Ermənistanla bağlı siyasətdə bu istiqamətə cavab verən şəxslərin fiaskosu
onları çox açıq danışmağa sövq etdi. Yoxsa bəzi ekspertlər Köçəryan, Sarkisyan
məsələsində Moskvanın susmasını Kremlin Ermənistanın daxili işinə qarışmayacağı
kimi qələmə verirdilər”.
Z.Məmmədov vurğuladı ki, Kremlin susması illərdi ona sadiq olan
qrupların Rusiyaya olan ümidlərinin puç olmasına gətirib çıxarmaqdadır: "Rəsmi Moskva
yaxşı anlayır kı, artıq Paşinyanı durdurmağın vaxtı çatıb. Yaxın vaxtlarda biz
artıq sözdə deyil, əməldə də sərt tədbirlərin şahidi olacağıq. O ki qaldı Köçəryan-Sarkisyan
rejiminə, bu şəxslərin hakimiyyətə gəlişləri antikonstitusion şəraitdə baş verib”.
BƏXTİYAR