Bakı 21°C
Regionların inkişafında yeni mərhələ başlayıb
Ümummilli lider Heydər
Əliyevin əsasını qoyduğu və Prezident İlham Əliyevin uğurla davam etdirdiyi
iqtisadi siyasət nəticəsində 2004-cü ildən indiyə qədər iqtisadiyyatımız 3
dəfədən çox artıb, yeni-yeni istehsal müəssisələri, 2 milyona yaxın iş yeri
yaradılıb ki, onlardan 1,4 milyonu daimi iş yeridir. 2003-2017-ci illər ərzində
iqtisadi islahatlar baxımından Azərbaycan qədər sürətli inkişaf yolu ilə gedən
ikinci ölkə olmayıb. Son 14 il ərzində ölkədə 3100-dən çox məktəb, 642 tibb
müəssisəsi tikilib və ya təmir edilib, 12 min 300 kilometr yol inşa edilib, 443
körpü tikilib, 43 Olimpiya İdman Kompleksi istifadəyə verilib və digər lazımi
sosial infrastruktur yaradılıb. Nəticədə, Azərbaycandakı işsizlik səviyyəsi
dünyada ən aşağı səviyyəyə - cəmi 5 faizə enib. Halbuki, 2003-cü ildə bu
göstərici 49 faizə bərabər olub. Əgər 2004-cü ildə yoxsulluğun səviyyəsi 40
faizdən artıq idisə, hazırda bu, cəmi 5,4 faizdir. Ötən 14 il ərzində maaşlar
beş dəfə, pensiyalar səkkiz dəfə artıb. Biznesin inkişafı üçün şəraitin
yaradılması istiqamətində də ciddi addımlar atılıb, indiyə qədər sahibkarlara
güzəştli şərtlərlə 2 milyard manatdan çox kreditlər verilib. Nağd valyuta
ehtiyatlarımız ölkənin Ümumi Daxili Məhsuluna (ÜDM) bərabərdir. Xarici dövlət
borcu ÜDM-in 20 faizindən azdır. Bir sözlə, Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi
ilə 2003-cü ildən etibarən uğurla həyata keçirilən regionların sosial-iqtisadi
inkişafı dövlət proqramları ölkəmizin simasını tanınmaz dərəcədə dəyişib,
qeyri-neft sektorunun ilbəil tərəqqisinə səbəb olub.
Bütün bu faktlar Prezident İlham
Əliyevin iştirakı ilə keçirilən "Regionların 2014-2018-ci illərdə
sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramının icrasının dördüncü ilinin yekunları”
konfransında bir daha diqqətə çatdırılıb. Qeyd olunub ki, 2004-2017-ci illərdə
Azərbaycan böyük və şərəfli inkişaf yolu keçib, bütün sahələrdə ciddi uğurlara
imza atılıb. Azərbaycan regionlarının sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət
proqramlarının icrası ilə bağlı qarşıda duran bütün vəzifələr uğurla yerinə
yetirilib. Azərbaycan Prezidentinin təəbirincə desək, 2004-cü ilin əvvəllərində
qəbul edilmiş proqram Azərbaycan regionlarında dönüş yaradıb və bölgələrin
sürətli inkişafını təmin edib. Azərbaycanda aparılan siyasi-iqtisadi islahatlar
dünya birliyi tərəfindən də yüksək qiymətləndirilib. Bütün mötəbər beynəlxalq
qurumların reytinqlərində Azərbaycan qabaqcıl yerlərdə olub. Misal üçün, 2009-cu
ildə Dünya Bankının "Doing Business” hesabatında Azərbaycanın "Dünyanın aparıcı
islahatçı ölkəsi” kimi qiymətləndirilməsini göstərmək olar. 2015-ci ildə
Azərbaycan Minilliyin İnkişaf Məqsədlərinin icrasında əldə etdiyi böyük
nailiyyətinə görə həmin ilin "Cənub-Cənub” mükafatını alıb və 2010-cu ildən
etibarən yüksək insan inkişafı kateqoriyalı ölkələr sırasına daxil edilib.
Davos Dünya İqtisadi Forumunun "2016-2017-ci illər üzrə qlobal rəqabətə
davamlılıq hesabatında” Azərbaycan 138 ölkə sırasında 37-ci yer tutub. Son olaraq
isə Ümumdünya Davos İqtisadi Forumu Azərbaycanı ölkələrin iqtisadiyyatlarının
rəqabətqabiliyyətliliyinə görə 35-ci yerə layiq görüb.
Cari il yanvarın 22-də
Dünya İqtisadi Forumu ölkəmizlə bağlı daha bir hesabatını açıqlayıb. Belə ki,
Azərbaycan Dünya İqtisadi Forumunun illik "İnklüziv inkişaf indeksi - 2018” hesabatında inkişaf
etməkdə olan ölkələr arasında 3-cü yeri tutub. Ümumi daxili məhsula alternativ
qismində hazırlanmış "İnklüziv inkişaf indeksi” insanların öz ölkələrində
iqtisadi inkişafı dəyərləndirmə meyarlarını daha dəqiq əks etdirir. Bu
hesabatda Azərbaycan 7 mümkün baldan 4,69 bal toplayıb. Hesabata əsasən,
inkişaf etməkdə olan ölkələr indeksində Litva, Macarıstan, Azərbaycan, inkişaf
etmiş ölkələr indeksində isə Norveç, İslandiya və Lüksemburq liderlik edirlər.
Təbii ki, ölkədə həyata
keçirilən işlərin başlıca məqsədi Azərbaycanın tərəqqisini daha da
sürətləndirmək, dayanıqlı, uzunmüddətli inkişafa nail olmaqdır. Regional
inkişaf proqramlarının icrasından söhbət açarkən, konkret faktlara istinadla
onu da qeyd etmək yerinə düşər ki, son 14 ildə Azərbaycanda 2500 meqavat
gücündə 30 elektrik stansiyası tikilib və ümumi generasiya gücü 6400 meqavata
çatdırılıb. 2004-cü ildən ötən dövr ərzində Azərbaycanda qazlaşdırma 51 faizdən
93 faizə çatdırılıb. 2004-cü ildə ölkə üzrə fasiləsiz içməli su ilə təminat 26
faiz idisə, 2017-ci ildə 67 faiz olub.
Ötən illər ərzində dörd su anbarı tikilib,
həyata keçirilən meliorativ tədbirlər kənd təsərrüfatının inkişafına güclü
təsir göstərib. Beləliklə də həyata keçirilən tədbirlər suvarılmayan torpaqlara
həyat gətirib, fermerlər, sahibkarlar üçün əlverişli şərait yaradılıb, kənd
təsərrüfatının inkişafına güclü təkan verilib. Başqa sözlə desək, regionlarının
inkişafında yeni mərhələ başlayıb. Azərbaycan iqtisadiyyat 14 il ərzində 3,2
dəfə artıb, qeyri-neft iqtisadiyyatı isə 2,8 dəfə yüksəlib. Sənayedə 2,6 dəfə,
kənd təsərrüfatında 1,7 dəfə, qeyri-neft ixracı sahəsində 4,1 dəfə artım var.
Azərbaycanın valyuta ehtiyatları 2004-cü ildəki 1,8 milyard dollardan 2018-ci
ilin əvvəlinə görə 42 milyard dollara çatıb. Adambaşına düşən valyuta
ehtiyatlarının həcminə görə, Azərbaycan dünya miqyasında qabaqcıl yerlərdədir. Xüsusilə
qeyd olunmalıdır ki, Azərbaycanın böyük valyuta ehtiyatları ölkəyə iqtisadi
müstəqillik verir. Azərbaycan tam müstəqil siyasət yürüdür, bütün məsələlərlə
bağlı öz mövqeyi var və bu mövqeyi çəkinmədən ifadə edir. On dörd il ərzində
Azərbaycan iqtisadiyyatına 231 milyard dollar sərmayə qoyulub. Bunun yarısını
xarici, digər hissəsini daxili sərmayə təşkil edib. Adambaşına düşən
sərmayələrin həcminə görə də Azərbaycan dünya miqyasında lider dövlətlər
arasındadır. Xarici sərmayələr göstərir ki, Azərbaycana inam, həyata keçirilən
siyasətə dəstək var, ölkənin gələcəyinə ümidlər çox böyükdür. Təkcə 2017-ci
ildə Azərbaycana 14,6 milyard dollar sərmayə qoyulub, bu il də həmin həcmdə
investisiya yatırılması nəzərdə tutulur.
Sonda vurğulayaq ki, bu gün
reallaşan Bakı-Tbilisi-Ceyhan, Bakı-Ərzurum-Qars kimi nəhəng enerji layihələri,
Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu xətti, Şimal-Cənub nəqliyyat dəhlizinin
yaradılması ilə bağlı ölkəmizin üzərinə götürdüyü öhdəliklərin qısa müddət
ərzində həll edilməsi, həmçinin 40 milyard dollar dəyəri olan və uğurla reallaşdırılan
"Cənub Qaz Dəhlizi” layihəsi də Azərbaycanın uzunmüddətli uğurlu, dayanıqlı
inkişafını dəstəkləyəcək. Çünki, Azərbaycanda həyata keçirilən siyasətin
strateji hədəfi məhz ölkəni daha da gücləndirmək, vətəndaşların sosial rifahını
yaxşılaşdırmaq, dövlətin qüdrətini artırmaq, onun müstəqilliyini
möhkəmləndirməkdir.
Rufik
İSMAYILOV
