Qocalmaqdan qorxmayan Cavan... - Keçmişdəki mən
Həyatının
hər anını doya-doya yaşadığını deyir. 72 illik ömründəki itirdikləri də
qazandıqları kimi ona doğmadır. Onun üçün illər ömürdən getmir. Hələ də özünü
cavan və gümrah hiss edir. Deyir ki, əgər daxilində uşaqlıq hissini öldürməyibsənsə,
100 yaşında olsan belə, uşaqsan...
MüsahibimizAzərbaycan caz musiqi sənətinin tanınmış nümayəndəsi, ötən əsrin 70-80-ci illərində
estradamızın ən məşhur qrupu olan "Qaya”nın üzvü Cavan Zeynallıdır.
"Ay Cavan, zəmanə dəyişib”
1945-ci
ildə Bakıda, ziyalı ailəsində anadan olub. Müharibənin böyütdüyü uşaqlardan
deyil. Elə özü də, ikinci dünya müharibəsi bitdikdən sonra dünyaya gəldiyi üçün
özünü xoşbəxt sayır. Uşaqlıq illərinə səyahət edərkən, dərindən ah çəkir: "Atam
Bakıda 18 nömrəli məktəbin direktoru idi. O zaman həyat o qədər qəribə və gözəl
idi ki... İnsanların bir-birinə münasibəti indiki kimi deyildi. Bir-birini
tanımayan bir neçə insan belə bir evi bölüşə bilirdi. Yadımdadır, atama 3
otaqlı ev vermişdilər. Bizim otaqların birində əmim öz ailəsi ilə, bir otağında
da rus ailə qalırdı. 3 otaqlı evdə 3 ailə mehribancasına yaşayırdıq. Hətta evdə
sayımızın çox olduğuna görə sevinirdik. O vaxt insanlar çox səmimi idi. Hətta
evdə bişən yeməyi belə, hamı bir-birinə aparırdı. İndi o münasibətlər qalmayıb.
Hər kəs özü üçün yaşayır. Biz belə dövrdə yaşadığımız üçün indiki mühiti bəzən
qəbul edə bilmirəm. İnsanların eqoistliyini görəndə əsəbiləşirəm. Sonra öz-özümə
deyirəm ki, Ay Cavan, zəmanə dəyişib, bunu qəbul et”.
"O kişi, dahi Üzeyir Hacıbəyli idi...”
Atası səhər
gedib, axşam gəldiyi üçün o, günün çox hissəsini anası ilə keçirib. Anası Şəfiqə
xanımın gözəlliyinin vurğunu olub: "Atam bütün həyatını məktəbə vermişdi. Anam
atamdan çox cavan idi. Aralarında 25 yaş fərq var idi. Anamın gözəlliyi hələ də
gözümün önündədir... Musiqini də mənə məhz anam sevdirib. Yadımdadır ki, bizdə
balaca radio var idi. Radioda musiqi gedəndə, anam gözlərini bağlayıb qulaq
asırdı. O, Koroğlu operasını çox sevirdi. Alman, rus, fransız mahnılarına diqqətlə
qulaq asırdı. Anamın dinlədiyi musiqilərlə böyüdüm və 7 yaşımda məni musiqi məktəbinə
apardılar”.
Həmsöhbətimizin
anası Şəfiqə Məcidova opera müğənnisi olub və dahi bəstəkar Üzeyir Hacıbəylinin
kollektivində işləyib: "Bir dəfə anamla xalam yolda gedərkən bir kişi onlara
yaxınlaşıb və deyib ki, operada xorda oxuması üçün cavan qadınlar axtarır. Əgər
iştirak etmək istəsəniz, sabah opera teatrına gəlin, səsinizə qulaq asım. Anam
və xalam evdə demədən gediblər. Kişi pianinoda ifa edib, anam oxuyub. Anamı xor
qrupuna götürüb. Bu kişi dahi bəstəkar Üzeyir Hacıbəyli olub. 1937-ci ildə
Moskvada Azərbaycan incəsənəti günləri keçirilməli idi. Ü. Hacıbəyli də məhz
orada iştirak etmək üçün azərbaycanlı xanımlar axtarıb. Stalinin də iştirak
etdiyi tədbirdə Koroğlu operası oxunub və anam da orada iştirak edib. Daha
sonra babam bildi və anama operada oxumağa icazə vermədi. O vaxt qadınların
oxumasına icazə vermirdilər”.
"Hər kəs pul qazanmaq hayındadır”
Həmsöhbətimiz
deyir ki, uşaqlıqda çox sakit və sözəbaxan olub: "Sakit uşaqlıq keçirmişəm.
Kimsə şuluqluq edəndə qaçıb sakitlikdə otururdum. Çox utancaq idim. Hətta məktəbdə
də bildiyimi danışmırdım. Heç bir söz-söhbətə qoşulmurdum. Bizi yayda Mərdəkana,
Şüvəlana aparırdılar. O vaxt ağacda əncirlər çox idi. Heç kim fikir vermirdi.
Hamı istədiyi vaxt ağacdan əncir dərib yeyirdi. Mən keçən dəfə Mərdəkana gedəndə
gördüm ki, hər qapının ağzında vedrədə əncir satırlar. Bu, mənə o qədər qəribə
gəldi ki... İndi şəhərdə yaşayan uşaqlar ağacdan meyvə dərib yeməyin ləzzətini
bilmirlər. Müasir dövrdə hər kəs pul qazanmaq hayındadır”.
Müsahibimiz
musiqi məktəbində ilk dəfə skripka üzrə təhsil alsa da, zəif olduğu üçün bu sahəni
davam etdirə bilməyib: "Skripkada ifa çox çətindir. İki əlin də hərəkətdə
olmalıdır. Mən də zəif uşaq idim. Skripkada ifa etmək məndə alınmadı. Müəllim məni
direktorun yanına apardı və dedi ki, bundan skripkaçı olmaz. Çox pis oldum
ağlayırdım. Direktor daha sonra məni pianinoya göndərdi. Mən pianinonu çox
sevdim və bütün günü sakitliyə çəkilib ifa edirdim”.
"Mən hara, Rəşid Behbudov hara...”
Müsahibimiz
1967-ci ildə A.Zeynallı adına musiqi texnikumunu bitirdikdən sonra Azərbaycan
Dövlət Konservatoriyasının vokal fakültəsinə qəbul olunub. 21 yaşında yolu Rəşid
Behbudovla kəsişib: "3-cü kursda oxuyanda mahnı teatrından məni Rəşid
Behbudovun görüşünə çağırdılar. Fikirləşdim ki, mən hara, Rəşid Behbudov
hara... Həmin il qəzetdə Rəşid Behbudov
adına mahnı teatrının yaranması və cavan oxuyanların axtarılması ilə bağlı elan
gedib. Rəşid Behbudov bütün sovet ölkələrində nömrə bir idi. Çox məşhur idi.
Qorxa-qorxa onun qarşısında əyləşdim. Çox zəhmli idi. Məndən oxumağımı istədi.
Dedim ki, Rəşid müəllim, pianist lazım deyil, özüm çalıb oxuyaram. Əllərim
ayaqlarım əsirdi. Həyəcandan özümü idarə edə bilmirdim. Səsimi bəyəndi və mən 5
il Rəşid Behbudovun ansamblında işlədim”.
"Qızlar məni atıb qaçırdı”
Pozitivliyi,
gülərüzlülüyü ilə seçilən həmsöhbətimizin sevgi həyatı acı sonluqlarla nəticələnib.
Özünün dediyi kimi, sevdiyi bütün qızlar onu atıb qaçıb: "Mən surətpərəst, gözəllik
aşiqiyəm. Lakin ilk sevgim uğursuz olub. Bir iki dəfə istədim ürəyimi verim,
gördüm ki, alınmır, qızlar qaçır. Qəribəsi odur ki, mən istəyəndə yox, mən
unutduqdan sonra qayıdıb gəlirdilər. Həmişə belə olurdu. Nəyi istəyirdim
alınmırdı. Sonra başa düşdüm ki, Allah özü bilir kimə, kimi yazır. Türkiyədə
işləyəndə bir qadına rast gəldim. O, türk idi, amma rus mahnılarını sevirdi.
Onunla münasibət qurduq. İki uşağı var idi. Mən subay olsam da, onunla ailə
qurmağı da planlaşdırdım. Maddi imkanı məndən dəfələrlə artıq idi. Mən də onun
evinə köçmüşdüm. Bir dəfə həmin qadın dedi ki, Bakıya gedək. Bakıya gəldik və
burada olduğumuz müddətdə qadın mənə məktub yazıb qaçdı. Məktubda "bir daha
görüşməyək” yazılmışdı. Mənim də bütün
paltarlarım, pullarım hamısı onun evində idi. Sonra həyat yoldaşım Röya xanımla
rastlaşdım və anladım ki, həyatımın qadınını tapdım. Röya çox ağıllı, faydalı və
düzgün insandır”.
"Qoxuram ki, 5 il sonra ac qalam...”
C.
Zeynallı Röya xanımın gözəlliyinə, evdarlığına, dadlı yemək bişirmək qabiliyyətinə
vurulub. Lakin son vaxtlar həyat yoldaşının internetdən axtarış verib fərqli
yeməklər bişirməsi onu narahat edir: "İnternet həyatımızı ələ alıb. Hətta yeməklərinin
vurğunu olduğum yoldaşım belə, fərqlilik etmək üçün internetdən istifadə edir.
Deyirəm ki, Röya, o yeməklər lazım deyil. Sən nə bişirirsən, o ləzzətlidir. Mən
ənənəvi yeməklərimizi sevirəm. Qəlbini qırmaq istəmirəm, amma özü necə bilirsənsə,
elə bişirməyini istəyirəm. Qorxuram ki, 5 il keçəndən sonra öz yeməklərimizdən
dada bilməyəm, ac qalam (gülür: A.Ə).
Sonda gənclərə
məsləhət verən müsahibimiz vurğuladı ki, həyat mübarizədir və bu mübarizədə səbirli,
güclü olan hər vaxt qazanır: "Həyatın sənə verdiyi hər şeyi sev və qəbul et. Şərin
də arxasında mütləq xeyir yatır. Həyatda hər anın öz ləzzəti var. Bəzi adamlar
deyirlər ki, Cavan, qocalıbsan. Qocalmağın nəyi pisdir ki... Həyatın hər anı
gözəldir. Qocalıqdan qorxmuram. Adam özünü daxilində necə hiss edirsə, elədir.
Mən indi də uşaq kimiyəm. Daxilin uşaq olduqdan sonra qocaldın, qocalmadın, fərq
etməz”.
Aygün
ƏZİZ