Qışda xəstəliklərdən necə qorunaq?
Qış fəsli soyuq havalarla yanaşı, xəstəliklər
də gətirir. Mütəxəssislər qış aylarında xəstəliklərə tez yaxalanmamaq üçün hələ
yay-payız aylarında müxtəlif üsullardan istifadə etməyi məsləhət görürlər. Amma
hazırda soyuq havalar qapımıza dayanıb. Bəs soyuq qış havalarında xəstəliklərdən
uzaq durmaq üçün nələrə diqqət etməliyik? Qış fəsli kimlərin sağlamlığı üçün təhlükəli
hesab oluna bilər? Qış aylarında kimlər səhhətlərinə münasibətdə daha diqqətli
olmalıdırlar?
Həkim terapevt Məlahət Abbasova qəzetimizə açıqlamasında bildirdi
ki, əsasən havanın kəskin dəyişməsi zamanı orqanizm zəif olarsa, xəstəliklər baş
qaldırır: "Fəsil dəyişkənliyinə hər orqanizm bir cür reaksiya verir. Əgər insan
tam sağlamdırsa, ona fəsil dəyişkənliyinin hər hansı təsiri olmur. Amma
sağlamlığında problem yaşanan, immun sistemi zəif olanlar tez bir zamanda
reaksiya verirlər. Qış aylarında xəstəliklər ona görə çoxalır ki, hava soyuyur
və bədən bu dəyişikliyə uyğunlaşa bilmir”.
M.Abbasova deyir ki, qış aylarında
sağlamlıqla bağlı problem olmaması üçün immun sisteminin güclü olmasına
çalışmaq lazımdır: "Ona görə hava kəskin dəyişəndə isti geyinmək lazımdır. Bədənə
soyuq olmamalıdır. Soyuq olanda isə immun sistemi düşür. Hava-damcı yolu ilə hər
kəsin bədəninə viruslar keçə bilər. Amma soyuq olanda və immun sistemi zəifləyəndə
viruslar baş qaldırır. Virus bakteriyaları baş qaldırmasın deyə, ilk növbədə
soyuqdan qorunmaq lazımdır. İmmun sisteminin möhkəm olması təmin edilməlidir. Bunun
üçün təbii şirələrdən istifadə etmək lazımdır, soyuq havada çox soyuq su qəbul
etmək olmaz. İsti qidalar, içkilər qəbul etmək məsləhətdir. Vitamin C ilə zəngin
olan qidaların qəbul edilməsi yaxşıdır. Portağal, mandarin, limondan çox istifadə
edilməlidir. Soyuq havalarda xəmir xörəkləri yaxşıdır, orqanizmə istilik verir”.
Həkimin sözlərinə görə, hər kəs xəstəlikləri
haqda məlumatlı olmalıdır. Çünki bəzi xəstəlikləri olanlar qış aylarında daha
ehtiyatlı davranmalıdırlar: "İnsan var ki, istidən soyuğa keçəndə öskürək baş
qaldırır. Yəni yuxarı tənəffüs yollarının iltihabı prosesləri olur, mədə-bağırsaq
sistemi xəstəlikləri baş qaldırır. Fəsil dəyişəndə, o xəstəliklər yarana bilər.
Hər kəs bilir ki soyuq olanda özündə hansı xroniki xəstəliklər baş qaldırır. Ona
görə soyuq düşməmişdən öncə həkimə müraciət edib, həmin xəstəliklə bağlı
profilaktik müalicə almalıdırlar. Revmatik xəstəliklər baş qaldıra bilər. Bu
kimi problemləri olanlar diqqətli davranmalıdırlar”.
Həkim onu da bildirdi ki, qış
aylarında açıq havada işləyənlər maksimum dərəcədə isti geyimlərdən, şərf,
maskalar, yun papaq, əlcəklərdən istifadə etməlidirlər.
Pediatr Vaqif Qarayev bildirdi ki, havalar soyuq olsa da,
uşağı açıq havadan məhrum etmək olmaz: "Uşaq açıq havada çox olmalıdır, qalın
paltarları üst-üstə geyindirmək, uşağın ağzını müxtəlif şərflərlə kip bağlamaq
olmaz. İctimai yerlərdə üst paltarı çıxartmaq mümkün deyilsə, yaxasını açmaq,
papağı çıxartmaq lazımdır. Açıq havada uşaq daim hərəkət etməli, müxtəlif
oyunlar oynamalıdır. "Hava soyuqdur” deyib uşağı daim evdə saxlamaq yolverilməzdir”.
V.Qarayev deyir ki, evin havası gün ərzində
bir neçə dəfə dəyişdirilməlidir. Su vannalarının faydası çoxdur. Xəstə uşaqları
isə kollektivlərdən uzaq tutmaq lazımdır: "Məktəbə, bağçaya uşaq mütləq tam
sağalandan sonra getməlidir. Yoxsa ağırlaşmalar qaçılmaz olur”.
Pediatrın sözlərinə görə, qidalanma məsələsində
də diqqətli olmaq lazımdır: "Uşaqların qidaları meyvə-tərəvəzlərlə zəngin olmalıdır.
Şirələr, kompotlar ev şəraitində hazırlanmalıdır. Körpə yaşlı uşaqlara xəmir
yeməkləri (makaron və s.) məhdudiyyətlə verilməlidir. Ət yeməkləri asan həzm
olunmaq üçün hazırlanmalıdır. Küftənin əti iki dəfə çəkilsə yaxşı olar. Hər gün
müxtəlif suplar qəbul olunmalıdır. Marketlərdə satılan hazır yeməklərdən
istifadə etməməyə çalışmaq lazımdır”.
V.Qarayev onu da
bildirdi ki, qış aylarında bəzi viruslar aktivləşir. İmmuniteti zəif və azyaşlı
uşaqlar daha tez xəstələnirlər. Uşağında raxit, allergik diatez, çəki azlığı,
anemiya (qan azlığı), helmintlər (qurd), astma xəstəlikləri olan valideynlər
daha diqqətli olmalıdırlar. Uşaq kollektivlərində bu viruslar çox tez yayılır.
Ona görə xəstə uşaq kollektivə buraxılmamalıdır. Bu məsələdə həm valideynlər, həm
də məktəb-bağça rəhbərliyi məsuliyyət daşıyır.
Aygün Əhmədova