“Qara oyun”a gələnlər - Reportaj
Tələbəlik illəri insan ömrünün ən gözəl və
çiçəklənən dövrüdür. Bu dövrü səmərəli keçirmək isə gənclərin öz əlindədir. Bu
gün sizlərə təqdim edəcəyimiz gənclər öz ixtisaslarının peşəkarlarıdır desək,
yəqin ki, yanılmarıq. Onlar hələ II kursda təhsil alsalar da, gələcəklərinin
etibarlı əllərə təslim edilməsi şübhəsizdir.
Söhbət Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət
Universitetinin "Dram teatrı və kino aktyoru” II kurs TKA qrupunun tələbələrindən
gedir. Onlar "Dram teatrı və kino aktyoru” kafedrasının dosenti, əməkdar artist
Məmməd Səfanın tələbələridir. Bu tələbələrin yanvarın 10-da universitetin
səhnəsində Ə.Haqverdiyevin "Yeyərsən qaz ətini, görərsən ləzzətini” əsəri
əsasında hazırladığı "Qara oyun” tamaşasına baxış keçirildi. Tələbələrin
imtahan tamaşasında universitetin rektoru, əməkdar incəsənət xadimi Fərəh
Əliyeva, əməkdar artist Yaqut Paşayeva, professor, əməkdar
incəsənət xadimi
Məryəm Əlizadə, əməkdar artist Azad Şükürov, əməkdar artist Mahirə Yaqubova, professor
Gülşad Baxşıyeva və gənc teatrşünaslar, tələbələr, valideynlər və mətbuat nümayəndələri
də iştirak edirdilər.
Bu günün gəncləri
Tamaşanın başlamasına bir neçə dəqiqə qalmış, kurs
rəhbəri Məmməd Səfaya yaxınlaşıb, tələbələrinin potensialının qənaətbəxş olub-olmadığını
soruşduq. O hazırda nəinki özünün, digər pedaqoqların da tələbələrinin
səviyyəsinin qənaətbəxş olduğunu dedi: "Gənclərimizə inamım böyükdür. Ancaq
incəsənət sahəsi elədir ki, kim səbirlə, təmkinlə dözüb axıra qədər gedəcəksə,
qalibiyyət onun olacaq. Bilirsiniz ki, aktyor sənəti çox çətin, mürəkkəb və
keşməkeşli, insandan iradə tələb edən bir sənətdir. Mən gənclərimizə yalnız və
yalnız iradə arzulayıram. Bu gün səhnədə görəcəyiniz tələbələr də o istedadlı
gənclərimizdəndir. Nəinki mənim kursumda, digər pedaqoqların kursunda da
istedadlı gənclərimiz yetişməkdədir. Hər şey onların özlərindən asılıdır”.
Və işıqlar söndü. Məmməd Səfa səhnəyə çıxaraq
tamaşaçıları salamladı, adəti üzrə tamaşaçılardan telefonları söndürməsini
xahiş etdi. Tamaşa başlandı.
Buradaca qeyd edim ki, universitetin səhnəsində
müasir avadanlıqlar və işıq sistemləri mükəmməl şəkildə qurulub ki, bu da
tamaşanın təsir gücünü daha da artırır. Səhnənin ortasında quru ağac
yerləşdirilmişdi. Dekorasiya yalnız bundan ibarət olsa da, təsvirin
canlanmasına kifayət edirdi.
Əcinnələrin daxil olduğu yuxu
Ümumiyyətlə, "Yeyərsən qaz ətini, görərsən
ləzzətini” pyesinin mövzusu tacir həyatından alınıb. Komediya ailədə fəlakətə
səbəb olan, qadınların şərəf və hüquqlarını ayaqlayan çoxarvadlılıq məsələsinin
tənqidinə həsr olunub. Tamaşa əsərin əsas qəhrəmanı Hacı Mehdi obrazını
yaradan Allahverdiyev Röyalın ağacın
altında yuxuya getməsi ilə başlayır. Cinlər və əcinnələr onu gecələr rahat
buraxmır. Tələbələrin canlandırdığı əcinnələr vampir və zombiləri xatırladırdı.
Tamaşanın əvvəlinin psixosof şəkildə "Yuğ” teatrı üslubunda qurulmasından da Məmməd
müəllimin təsiri sezilirdi. Zalın qapı kandarında dayanıb tələbələrinin oyununa
və eyni zamanda zalın sakitliyinə nəzarət edən M.Səfanın zaman-zaman mimikaları
dəyişir və bu dəyişikliklərdən sezilirdi ki, tələbələrinin səhnədəki ifası onun
da könlüncədir. Tamaşada rolları Feziyeva Aysel, Rəhimov Elsevər, İsrafilov Orxan, Səmədova Çinarə, Qurbanova Çinarə, Şahbəyli
Rafael, Allahverdiyev Röyal, Abdullayeva Esmeralda, Ağayarova Səmayə, Axundov Ələkbər,
Cümşüdlü Saleh canlandırırdı.
Xanımların rəqsi ilə bitən tamaşa
Hər dəfə səhnədən səhnəyə keçid edən tələbələr
qapıdan keçərkən müəllimin yanından ötür onun dodaq altından göstərişlərini dinləyirdilər.
Tamaşada Hacı Mehdinin birinci həyat yoldaşı obrazını Sənəmi Mehin Məmmədli,
ikinci həyat yoldaşı Güllünü isə Esmeralda Abdullayeva canlandırırdı. Mehdinin
həyat yoldaşları daima dalaşır və hadisələri özlərindən yayındırırdılar. Günahı
hər zaman qarşı tərəfdə görərək özlərinə bəraət qazandırırdılar. İki arvadlı
Hacının evində söz-söhbət bitib tükənmək bilmirdi ki, bilmirdi. Tamaşa komediya
üslubunda hazırlanmış və bol əyləncə, eyni zamanda özündə gülüş əks etdirirdi.
Hələ üstəlik, Hacı Mehdi 2 arvadla kifayətlənməyib, 3-cü arvad da almaq
niyyətindədir. Özü də bütün günü pulsuzluqdan, ailənin, arvadlarının
dolanışığından şikayət edir. Tamaşada Mirzə Heydər rolunu canlandıran Rəhimov
Elsevər tamaşa boyu maraqlı oyun sərgilədi. Belə ki, əvvəlcə Hacını, sonra isə
onun arvadlarını duaları ilə aldadan cadugər sizin təsəvvür etdiyiniz "fala
baxıram, rəml atıram” söyləyən, başında papaq, əlində əsa obrazı deyildi. Hacının qardaşı rolu Ələsgəri canlandıran İsrafilov Orxan maraqlı oyun tərzi ilə tamaşaçıları təəccübləndirdi. Hər nə qədər obrazında həyəcanlı görünsə də, bu onun ilk debütü idi. Ümumiyyətlə tamaşanın qəhrəmanlarının geyimləri keçmiş dövrü əks etdirmirdi. "Sadəlik
gözəllikdir” prinsipinə ayaq uyduran tələbələr - qadın obrazlarının müəllifləri
ağ, kişi obrazının iştirakçıları isə qara geyimdə (Hacı Mehdidən başqa) çıxış
edirdilər. Onları yalnız ifalarından ayırd etmək mümkün idi.
Hacı Mehdi evində yaranan problemləri həll etmək
əvəzinə, yeni bir arvad alıb, nəfsinə hakim ola bilmir. Hacının qardaşı
Ələsgərin sayəsində gözləri açılır və Güllünü boşamaqla yüklərindən azad olur.
Tamaşanın sonunda əcinnələr son dəfə Hacının
yuxusuna girərək onu rahat buraxırlar. Əslində bir növ Hacı Mehdinin vicdanı
rahatlayır. Tamaşanın sonunda xanım iştirakçıların rəqsi tamaşanı daha ecazkar
etdi.
Saatyarım çəkən tamaşa bitdikdən sonra imtahan
tamaşa haqqında fikir mübadiləsi, müzakirələr aparıldı. Kurs rəhbəri Məmməd
Səfa və tələbələrin işi yüksək qiymətləndirilərək, əsərin gözlənilməz, fərqli
yozumu, müasir aktyor oyunu, maraqlı rejissor işi vurğulandı. Universitetin
rektoru Fərəh Əliyeva tələbələrə öz ürək sözlərini bildirdi və onlara
dərslərində uğurlar arzuladı.
Xəyalə Rəis