Qadın sahibkarlar üçün 50 milyon avro...
Avropa Yenidənqurma və İnkişaf Bankının (AYİB) tərəfdaş
maliyyə təşkilatları vasitəsilə qadınlar tərəfindən idarə edilən kiçik və orta sahibkarlıq
fəaliyyətlərinə borc vermək məqsədilə regiona yönəldilən kredit xətləri üçün 50
milyon avrodan artıq vəsait ayıracaq. Buna tərəfdaş banklara risklərin yüngülləşdirilməsi
üçün maliyyə vəsaitlərinin və texniki yardımın, eləcə də qadın sahibkarlara
biznes tövsiyələrinin, təlim və mentorluq dəstəyinin təmin edilməsi üçün 9
milyon avro məbləğində donor fondu də əlavə olunur. Bu barədə AYİB-in məlumatında
deyilir. Məlumatda qeyd olunur ki, 2015-ci ildə start
verilən proqrama bu günə qədər regionda 500-dən artıq qadın sahibkar cəlb
edilib.
Maliyyənin ayrılması əslində, yaxşıdır. Bəs bu vəsait qadın
sahibkarlığının inkişafına nə kimi kömək edə bilər? Uğurlu nəticə üçün bu vəsaitdən
necə istifadə edilməlidir? Ümumiyyətlə, ölkəmizdə qadınların sahibkarlıqla məşğul
olmaları üçün ümumi vəziyyət necədir?
Vəsaitin qadın sahibkarlara verilməsi
müsbət haldır
Millət vəkili Vahid Əhmədov "Kaspi”yə açıqlamasında bildirdi
ki, qadınların sahibkarlıq meylləri artır və dövlət tərəfindən də onlara diqqət
göstərilir: "Qadın sahibkarlığı ilə bağlı mətbuatda xeyli məlumat gedir,
debatlar təşkil edilir. Son 15 ildə ölkəmizdə qadın sahibkarların sayı xeyli
artıb. Qadın sahibkarlar nəinki mərkəzi şəhərlərdə, hətta regionlarda da var.
Xüsusi müəssisələri, xalça fabrikləri olan, kənd təsərrüfatı ilə məşğul olan,
digər hansısa sahibkarlıq fəaliyyəti sərbəst fəaliyyət göstərən qadınlarımız
çoxdur. Ölkə başçısı sahibkarlarla görüş keçirəndə həmişə qadın sahibkarları da
dəvət edir, onlara söz verir, problemləri ilə maraqlanır. Qadın sahibkarlar ölkəmizdə
çoxalmaqdadır. Milli Məclisdə də biz qanun qəbul edəndə, sahibkarlıqla bağlı
hansısa məsələyə baxanda, qadın sahibkarların daha da normal fəaliyyət göstərmələri
məsələsini də diqqətdə saxlayırıq”.
V.Əhmədovun sözlərinə görə, ayrılan 50 milyon avro vəsait ölkəmizdə
qadın sahibkarlığının inkişafına bir təkan verəcək: "Doğrudan da, maliyyə
çatışmazlığı müəyyən qədər hiss olunur. Son vaxtlar yaşanan maliyyə durğunluğu,
bank sektorunda olan problemlər qadınlar üçün müəyyən çətinliklər yaradır.
Kredit almaq, girov qoymaq və s. məsələlərdə çətinliklər var. Həmin vəsaitin
qadın sahibkarlara verilməsi müsbət haldır”.
Qadın sahibkarlarımız böyük uğurlar əldə edirlər
"Sahibkar Qadınlar" İctimai
Birliyinin sədriZemfira Ağayeva bildirdi ki, ölkəmizdə
qadınların sahibkarlığa marağı böyükdür. Zamanla sahibkar qadınların sayı da
artır: "Sahibkarlığa
meyl edən qadınların sayı artır, gənc xanımlarımız xüsusilə maraqlıdırlar. Peşə
hazırlığına gəlib, hansısa bir sənəti öyrənib, sahibkarlıq fəaliyyətinə
başlamaq istədiklərini deyirlər. İnkişaf yaxşıdır, qadın sahibkarlarımız böyük
uğurlar əldə edirlər. Əvvəllər ancaq kənd təsərrüfatında işləyən qadınlara
sahibkar deyirdilər, amma indi isə holdinq sahibi olan, böyük tikintilərə
başçılıq edən, otel sahibləri olan xanımlarımız var”.
Z.Ağayevanın
sözlərinə görə, təlim keçməklə yanaşı, qadınlara hansısa formada maliyyə və
yaxud texniki yardım edilsə, daha effektli nəticə əldə etmək olar: "Treninqlər,
dəyirmi masalar da olmalıdır, amma bunlar o qədər də vacib deyil. Düzdür, elə qadınlar var ki, iqtisadi
potensialları var, amma hüquqlarını bilmədikləri üçün bu sahəyə gəlmək onlar üçün
çətindir. Ona görə də onlar bu sahədə uğur qazana bilmirlər. Bu səbəbdən təklif
edirəm ki, təlim keçib onların içərisindən də seçim edilsin. Hər regiondan
tutaq ki, 10 xanım seçilsin, onları hüquqi, iqtisadi məsələlərlə bağlı məlumatlandırılsınlar,
sonra qismən də olsa, texniki ləvazimatlarla təmin etmək yaxşı olardı. Hər
qadına 3-5 min avro miqdarında yeni iş yerlərinin açılması üçün yardım edilsə,
uğurlu bir addım olar. BMT ilə bağlı belə bir layihə keçirilmişdi. Mən də orda
iştirak edirdim. Hər rayondan 5-6 qadın seçib onlara təlim keçdilər, eyni
zamanda, qadınları maddi cəhətdən deyil, texniki cəhətdən təmin etdilər. Kənddə
kiməsə inək alıb verdilər, şirniyyat sexi açanlar vardı ki, onlara müəyyən
avadanlıqlar almaqda yardım edildi. Salyandan 30 nəfər qadın həmin layihənin
yardımından bəhrələndi. Layihə uğurlu alındı. Qadınlara maliyyə yardımının
edilməsi daha yaxşıdır”.
Bu, qadın
sahibkarların maliyyə resurslarına çıxış imkanlarını artırmış olacaq
İqtisadçı alim Vüqar Bayramovun sözlərinə
görə, ölkəmizdə qadın sahibkarların dəstəklənməsinə ehtiyac var: "Yalnız
beynəlxalq banklar, qurumlar tərəfindən deyil, Azərbaycan dövlət büdcəsi
hesabına qadın sahibkarlarla bağlı ayrıca kredit xəttinin açılmasının tərəfdarıyıq. Bu gün Sahibkarlığa Kömək Milli
Fondunun təklif etdiyi kreditlərdə qadın sahibkarlar ayrıca olaraq
qruplaşdırılmır, onların xüsusi üstünlükləri yoxdur. Məsələn, ABŞ-da kredit
üçün müraciət edən təşkilatın sahibi qadındırsa, kreditlər həmin təşkilata daha
aşağı faizlərlə təklif edilir. Azərbaycanda bu mexanizm tətbiq edilmir. Amma
ölkəmizdə də oxşar mexanizmin tətbiq edilməsinin tərəfdarıyıq. AYİB tərəfindən
ayrılan vəsait birbaşa qadın sahibkarlığın dəstəklənməsinə yönəldilib. Güman
olunur ki, bu, daha aşağı faizli kreditlər formasında qadın sahibkarlara təklif
olunacaq”.
İqtisadçı bildirdi ki, Azərbaycanda son dövrlər
sahibkarlıqla məşğul olan qadınların sayında müəyyən artımlar getsə də,
qadınların ümumi sahibkarlıqda payı Avropa standartları ilə müqayisədə xeyli
geri qalır: "Qadın sahibkarların payının artırılmasına ehtiyac var. Hələ də az
olmasının səbəbləri isə fərqlidir. Onlardan biri qadınların sahibkar olmasına
baxışın hələ də tamamən dəyişməməyi ilə bağlıdır. Bu kimi mentalitetdən yaranan
fikirlərin aradan qaldırılmasına ehtiyac var. Eyni zamanda, qadın sahibkarların
maliyyə resurslarına çıxış imkanları məhduddur. Qadın sahibkarların daha ucuz
kreditlərə çıxış imkanları təmin olunmalıdır. Həm texniki, həm maliyyə
resursları cəhətdən ölkəmizdə qadın sahibkarların dəstəklənməsinə ehtiyac var”.
V.Bayramov qeyd etdi ki, 50 milyon avro qadın
sahibkarlığının inkişafı üçün çox böyük vəsait olmasa da, dəstək cəhətdən önəmlidir:
"AYİB-in ayırdığı vəsaitin necə bölüşdürüləcəyinə yəqin ki, bank özü qərar verəcək.
Bütün hallarda, qadın sahibkarlığının inkişafına vəsaitin ayrılması yaxşı
haldır. Nəticə etibarilə, bu, qadın sahibkarların maliyyə resurslarına çıxış
imkanlarını artırmış olacaq. 50 milyon avro çox böyük vəsait deyil, daha böyük
vəsaitə ehtiyac var. Amma başlanğıc, qadın sahibkarlığının dəstəklənməsi üçün
uyğun vəsait hesab oluna bilər. Gələcəkdə daha çox vəsaitin bu istiqamətə
ayrılmasına ehtiyac var”.
Aygün