Paşinyan dəyişəcəkmi?
Ermənistanda növbədənkənar parlament seçkiləri keçirildi və demək
olar ki, baş nazirin səlahiyyətlərinin icra edən Nikol Paşinyan öz arzusuna
çatdı. "Mənim addımım” bloku ilə yanaşı, "Çiçəklənən Ermənistan” və
"İşıqlı Ermənistan” partiyaları da parlamentdə təmsil olunmaq hüququ
qazandılar. Bu iki partiya da Paşinyana yaxınlığı ilə seçilir. Yəni inqilabçı
Nikol ölkədə hakimi-mütləqə çevrilib. Bu status ona bəzi radikal addımlar
atmağa imkan yarada bilər. Bəsə görəsən yaranmış yeni situasiyada Paşinyan
dəyişəcəkmi?
Mövzu ilə bağlı "Kaspi” qəzetinə açıqlamasında Demokratik İslahatlar Partiyasının sədri, millət vəkili Asim Mollazadə bildirdi
ki, N.Paşinyanın yeganə xilas yolu Ermənistanın xarici siyasətində köklü
dəyişikliklər edib və Azərbaycanla tezliklə sülh sazişini imzalamaqdır:
"Paşinyan sülh istiqamətində müvafiq addımlar atmasa, bu ölkə çox ağır problemlərlə
üzləşəcək və onu hakimiyyətə gətirən qüvvələr fərqli həyat üçün verdiyi
vədlərin niyə yerinə yetirilmədiyini soruşacaqlar. Əgər Paşinyan sülh sazişi
ilə bağlı zəruri işlər görməsə, onun fəaliyyəti əvvəlki hakimiyyətdən heç nəyi
ilə fərqlənməyəcək. Düşünürəm ki, belə olan halda o, gəldiyi üsullarla da
iqtidardan gedəcək”.
A.Mollazadə Ermənistan-Türkiyə münasibətlərinə toxunaraq qeyd etdi
ki, bu günlərdə çıxış edən Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan yenidən öz
konkret mövqeyini sərgilədi: "Belə ki, Türkiyənin dövlət başçısı qeyd etdi ki,
Ermənistan işğal etdiyi Azərbaycan ərazilərini azad etməyənə qədər Türkiyə və
Ermənistan arasında münasibətlər dəyişməyəcək. O ki qaldı Ermənistanın Rusiya
ilə münasibətlərinə, faktiki olaraq Moskva bu ölkə üzərində hökmdarlıq edir.
Hətta indiki Ermənistan Rusiyanın bir əyalətinə bənzəyir. Ona görə də
düşünmürəm ki, Paşinyan bu münasibətlərdə nəyi isə dəyişdirə bilsin. Bir daha
qeyd edirəm ki, Paşinyan qonşularla normal münasibətlər qurmasa, ərazi
iddialarından çəkilməsə, heç nəyə nail ola bilməyəcək”.
Dövlət İdarəçilik
Akademiyasının müəllimi, politoloq Zaur Məmmədov hesab edir ki, Paşinyanın
seçkilərə qədər və sonrakı çıxışları arasında fərq müşahidə olunacaq: "Paşinyan
artıq Dağlıq Qarabağ məsələsində və Rusiyaya qarşı çıxışlarında bir qədər
mülayim ritorikadan çıxış edəcək. Çünki Ermənistan Rusiyaya çox bağlı ölkədir.
Belə götürəndə Rusiya da Ermənistandan gedən deyil. Bu ölkə hazırda NATO və
Rusiya arasında bufer zonasıdır və Ermənistanda olan rus hərbi bazası Moskva
üçün çox vacibdir. Bütün bunlar olduğu təqdirdə Paşinyanın NATO-ya və yaxud
Avropa İttifaqına üz tutması məsələsi mümkün olmayan bir məsələdir. İndiki
məqamda Paşinyan üçün əsas məsələ daxili rəqiblərdən siyasi səhnəni
boşaltmaqdır və hazırda bununla məşğuldur. Onun bir nömrəli düşməni
Ermənistanda mövcud olan "Qarabağ klanı”dır və Paşinyan onlara qarşı vuruşacaq.
Daha sonra isə "Sosna Tser” qruplaşmasının köməkliyi ilə qondarma "Dağlıq
Qarabağda” indiki "Qarabağ klanı”dan olan Bako Saakyan və tərəfdarlarını
"hakimiyyətdən” devirmək üçün mühüm gedişlər edəcəkdir. Güman etmək olar ki, o
buna nail ola bilər”.
Azərbaycanlı əsir və girovların Ermənistan tərəfindən qaytarılması
məsələsinə toxunan politoloq qeyd etdi ki, bu məsələ tez bir zamanda həllini
tapmayacaq: "Çünki Paşinyan ümumiyyətlə erməni cəmiyyətini Qarabağ və digər
məsələlərdə kompromisə hazırlamalıdır. Bunun üçün isə o ilk növbədə ölkəni
daxili rəqiblərindən təmizləməlidir.
Türkiyə-Ermənistan məsələsinə gəlincə, Paşinyanın Türkiyə ilə bağlı
verdiyi bəyanatı bundan əvvəl digər erməni siyasətçiləri də bildirirdi. Amma
Türkiyənin şərti var. Belə ki, Dağlıq Qarabağ münaqişəsi çərçivəsində işğal
altında olan Azərbaycan ərazilərinin azad olunmasından sonra Türkiyə və
Ermənistan sərhədləri açıla bilər. Ona görə də indiki məqamda
Türkiyə-Ermənistan münasibətlərinin normallaşması mümkün olmayan məsələdir”.
Z.Məmmədov vurğuladı ki, Rusiya 2018-ci ildə Ermənistanla bağlı
siyasətini davam etdirəcək: "Bu da Paşinyanın davranışları ilə bağlıdır. Açığı,
Paşinyanla Putin arasında qarşılıqlı şəkildə simpatiya yoxdur. Lakin faktiki
olaraq, Rusiya hələ Ermənistanla kobud şəkildə davranmayacaq. Bu da hələ o
demək deyil ki, Rusiya Paşinyana rəqib olacaq blok, siyasi partiya hazırlamayacaq.
Bu illər ərzində Rusiya öz namizədini hazırlayacaq və Moldovada, Gürcüstanda,
Ukraynada olduğu kimi Ermənistanda da ruspərəst qüvvənin gələcəkdə Paşinyanı
devirərək hakimiyyətə gəlməsi və ya seçkilər vasitəsilə iqtidara sahiblənməsi
istisna deyil. Paşinyanın özünü isə 2019-cu ildə çox çətin mərhələ gözləyir.
Yəni, Rusiyanın Ermənistana təzyiq vasitələri o qədər çoxdur ki, bunun fonunda
Paşinyanın manevr imkanları çətindir. Onu da qeyd edim ki, Rusiya Qarabağ
kartından da Paşinyana təzyiq vasitəsi kimi istənilən vaxt istifadə edə bilər”.
BƏXTİYAR