Paşinyan-Saakyan qarşıdurması nə ilə nəticələnəcək?
Ermənistanda hakimiyyət dəyişikliyindən sonra yeni baş nazir Paşinyanla
Qarabağdakı qondarma rejimin rəhbərliyi arasındakı münasibətlər diqqət mərkəzinə
gəldi. Bu iki tərəf Ermənistanda keçiriləcək parlament seçkilərinə qədər
sakitliyi qoruyub saxlamağa qeyri-rəsmi razılaşsalar da, bu, baş vermədi. Belə
ki, seçki təbliğatının gedişində Dağlıq Qarabağla bağlı gözlənilməz situasiya
üzə çıxdı və iki tərəf arasında söz atışması başladı. Bunun ardınca isə Nikol
Paşinyan "Dağlıq Qarabağ” rəhbərliyindən izahat tələb etdi.
Mövzu ilə bağlı "Kaspi” qəzetinə açıqlamasında Qərbi Kaspi Universitetinin professoru, politoloq Fikrət Sadıxovbildirdi ki, Paşinyanın ilk gündən öz tərəfdarlarını ətrafına toplamaq istəyi
hiss olunurdu: "Təbii ki, Yerevanda mitinqlərin ardından Paşinyan baş nazir
seçildi. Amma Dağlıq Qarabağda separatçılara hələ keçmiş rejimin tərəfdarları rəhbərlik
edir. Paşinyana bir bəhanə lazımdır ki, onları tərpətsin, uzaqlaşdırsın. Bir
sözlə, öz tərəfdarlarını qondarma rejimin rəhbərliyinə gətirsin. Lakin ilk mərhələlərdə
bu alınmadı. Görünür, Bako Saakyan özü hücuma keçdi və xaricə gedərək oradakı
müəyyən dairələrlə bir sıra görüşlər keçirdi. Amma düşünmürəm ki, Bako
Saakyanın bu addımı ona kömək edə bilər. Çünki Yerevandakı Paşinyan hakimiyyəti
onu uzaqlaşdırmaq istəyirsə, əminəm ki, bu addım atılacaq. Ona görə ki, Qarabağ
separatçılarının bir sıra səhvləri olub və Paşinyanın xoşuna gəlməyən addımlar
atırlar. Hesab edirəm ki, bu, seçkidən sonra baş tutacaq. Çünki indi Paşinyan tərəfindən
əsas məqsəd seçkilərdə çoxluğun səsini qazanmaqdır. Bundan sonra Bako Saakyanın
tam mənada taleyi həll olunacaq və onun tərəfdarları uzaqlaşdırılacaq”.
Politoloq vurğuladı ki, Bako Saakyan getdikdən sonra da Qarabağ separatçılarının kursu dəyişməyəcək: "Onlar separatçılıq planlarından imtina etməyəcək. Bu, "hakimiyyət”dəkilərdən asılı olmayaraq, özü-özlüyündə bir ssenaridir, plandır. Amma eyni zamanda orada güclü və ya zəif rəhbər ola bilər. Bunu artıq gələcək göstərəcək. Düşünmürəm ki, bu istiqamətdə də hansısa bir dəyişikliklər baş versin. Çünki bu artıq hakimiyyət daxilində gedən bir mübarizədir və Saakyanın hansısa başqa bir fiqurla dəyişilməsi heç də o demək deyil ki, onlar öz kurslarından uzaqlaşırlar, yaxud imtina edirlər. Əsas məsələ budur ki, Paşinyana onun sözünə baxan, bütün tapşırıqlarını dərhal yerinə yetirən və keçmiş rejimlə əlaqəli olmayan insanlar lazımdır”.
F.Sadıxov vurğuladı ki, Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatına baş katib seçilməsi məsələsinin Paşinyan və Bako Saakyan arasındakı münasibətlərə heç bir bağlılığı yoxdur: "Burada əsas məsələ Paşinyanın öz reytinqini müəyyən səviyyədə saxlamasır. Onun irəli sürdüyü təkliflərin KTMT tərəfindən qəbul edilməsi isə heç də asan məsələ deyil. Artıq Belarusla Qazaxıstan bu məsələyə "yox” deyib. Paşinyan başa düşməlidir ki, onun KTMT baş katibi postuna yenidən öz adamını təsdiq etdirməsi çox mürəkkəb məsələ olacaq. Çünki faktiki olaraq Qazaxıstanla Belarus nümayiş etdirdi ki, onlar Ermənistan nümayəndəsini bu vəzifədə görmürlər”.
BƏXTİYAR
Onu qeyd edək ki, bu ilin iyununda Xankəndidə Bako Saakyan rejiminə
qarşı aksiyalar keçirildi və sonra sakitlik yarandı. Paşinyanın gözlənilmədən
növbədənkənar seçkilərin 2019-cu ilin yazında deyil, bu il dekabrın 9-da
keçiriləcəyini bəyan etməsi isə B.Saakyanı da hərəkətə gətirdi. O bundan sonra
müxtəlif səfərlərə getdi və "görüşlər” keçirərək mediada yayılmasını təmin
etdi. Görünən budur ki, Ermənistan hakimiyyəti ilə Qarabağ separatçıları
arasında uçurum dərinləşməkdədir. B.Saakyan Paşinyana güc göstərir. Belə ki,
Paşinyanın planlarını pozmaq üçün baş separatçı "oyun" oynamağa
başlayıb. Maraqlıdır, Paşinyan-Saakyan qarşıdurmasının kökündə nə dayanır və bu
qarşıdurma nə ilə nəticələnəcək?
Politoloq vurğuladı ki, Bako Saakyan getdikdən sonra da Qarabağ separatçılarının kursu dəyişməyəcək: "Onlar separatçılıq planlarından imtina etməyəcək. Bu, "hakimiyyət”dəkilərdən asılı olmayaraq, özü-özlüyündə bir ssenaridir, plandır. Amma eyni zamanda orada güclü və ya zəif rəhbər ola bilər. Bunu artıq gələcək göstərəcək. Düşünmürəm ki, bu istiqamətdə də hansısa bir dəyişikliklər baş versin. Çünki bu artıq hakimiyyət daxilində gedən bir mübarizədir və Saakyanın hansısa başqa bir fiqurla dəyişilməsi heç də o demək deyil ki, onlar öz kurslarından uzaqlaşırlar, yaxud imtina edirlər. Əsas məsələ budur ki, Paşinyana onun sözünə baxan, bütün tapşırıqlarını dərhal yerinə yetirən və keçmiş rejimlə əlaqəli olmayan insanlar lazımdır”.
F.Sadıxov vurğuladı ki, Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatına baş katib seçilməsi məsələsinin Paşinyan və Bako Saakyan arasındakı münasibətlərə heç bir bağlılığı yoxdur: "Burada əsas məsələ Paşinyanın öz reytinqini müəyyən səviyyədə saxlamasır. Onun irəli sürdüyü təkliflərin KTMT tərəfindən qəbul edilməsi isə heç də asan məsələ deyil. Artıq Belarusla Qazaxıstan bu məsələyə "yox” deyib. Paşinyan başa düşməlidir ki, onun KTMT baş katibi postuna yenidən öz adamını təsdiq etdirməsi çox mürəkkəb məsələ olacaq. Çünki faktiki olaraq Qazaxıstanla Belarus nümayiş etdirdi ki, onlar Ermənistan nümayəndəsini bu vəzifədə görmürlər”.
Dövlət İdarəçilik
Akademiyasının müəllimi, politoloq Zaur Məmmədov bildirdi ki, Ermənistanda
seçkilər yaxınlaşdıqca, siyasi düşərgələr arasında vəziyyət gərginləşməkdədir:
"Təbii ki, Paşinyan və onun komandası ilə Ermənistandakı keçmiş siyasi rejimin
qalıqları arasında problemlər üzə çıxmaqdadır. Parlament seçkilərinin nəticələrindən
asılı olaraq, Paşinyan hakimiyyətə gəldikdən sonra bu konflikt daha da
alovlanacaq. Məsələ ondadır ki, Paşinyan Ermənistanda Respublikaçılar
Partiyasına, "Qarabağ klanı”na aid olan demək olar ki, bütün şəxsləri ayrı-ayrı
sahələrdən uzaqlaşdırmışdı. Artıq növbə Dağlıq Qarabağ rejiminindir. "Dağlıq
Qarabağ”da Bako Saakyan keçmiş "Qarabağ klanı”nı təmsil edir. Elə "Sasna Tser” partiyası
da təsadüfən bildirməmişdi ki, növbəti addım Qarabağda inqilabın baş verməsidir
və orada tezliklə seçkilər keçirilərək Bako Saakyandan yaxa qurtarmaqdır. Təsadüfi
deyil ki, Bako Saakyan da tez bir zamanda Moskvaya getdi. Çünki Qarabağ
rejiminin müdafiəsində, ümumiyyətlə onların qalmasında Rusiya faktoru tarixən
böyük rol oynayıb”.
Z.Məmmədovun sözlərinə görə, yaxın vaxtlarda "Qarabağ klanı” ilə Ermənistan
erməniləri arasında çox böyük problemlərin yaranması heç də istisna deyil:
"Əslində "Qarabağ klanı” da yerində saymayıb. İndi kütlə Paşinyanın tərəfindədir
və bu klan səssizliyə qapanıb. Amma hazırlıq prosesi gedir. Onların məqsədi gələcəkdə
Paşinyandan revanş almaqdır”.BƏXTİYAR