Onların cəmiyyətdəki rolu əsrlərin sınağından çıxıb
Qadın anadır, qadın cəmiyyətə yararlı övlad yetişdirən, onu tərbiyləndirəndir. Azərbaycan xanımları dünyanın
harasına gedirlər-getsinlər, öz ölkələrini, milli mentalitetlərini hər zaman
qorumağa çalışırlar. Ta dünyanın o başında yaşamalı olsalar belə, onların Azərbaycan xanımı olması heç zaman unudulmur.
Bu gün
qadınlarımız dnyanın müxtlif ölkələrində Azərbaycanın haqq sesini qaldırır və mənfur
düşmənlərimizin iyrənc əməllərinin, təxribat xarakterli niyyətlərinin həyata
keçirilməsinin qarşısını alırlar. Mən qəzetimiz üçün ölkəmizi xaricdə təmsil edən
xanım soydaşlarımızla apardığım söhbətlərimdə bunu daha aydın hiss edirəm. Qəribəsi
də budur ki, dünyanın müxtəlif ölkələrində yaşayan soydaşlarımız, xüsusən də xanımlarımız
bədxahların təxribatlarına qarşı daha əzmli mübarizə aparırlar.
Misal üçün,
bir neçə il bundan əvvəl Çində keçirilən Pekin Ümumdünya Biennalesi adlı böyük rəsm
sərgisində ölkəmizə qarşı ciddi bir təxribatın qarşısı Azərbaycan xanımı tərədindən
alınıb. Belə ki, 9 ildir Çində yaşayan və
orada təhsil alan Leyla Rəsulova deyir ki, o həmin müsabiqədə iştirak edən
ilk Azərbaycan vətəndaşı olub: "Sənədlərimi göndərən kimi, məni qəbul etdilər. Oraya Ermənistandan 10-a yaxın rəssam gəlmişdi. Böyük
konflikt baş verdi. Mən oradan heç də gözəl xatirələrlə dönmədim. Sərgidə mənə kitab bağışlayıb dedilər ki, sabah çıxış etməlisən.
Burada dünya ölkələrinin bir çox rəssamları ilə tanış oldum. Gördüm ki, ermənilər
hər gün bizə verilən ziyafət gecəsində qruplarla oturaraq Qarabağ haqqında təxribatçı
siyasətlərini yeridirlər. Məni əllə göstərərək bizim onların düşməni olduğumuzu
deyirlər. Guya biz qəddar, varvar millətik. Məndən digər millətlərin rəssamları
soruşdular ki, sizə belə şeylər deyilir, bəs sən nə deyirsən. Biz heç zaman
yalan faktlara əsaslanaraq nəyisə danışmamışıq. Onlara həqiqəti danışdım. Daha
sonra gördüm ki, ermənilər artıq tək oturmağa başlayıblar”.
Beynəlxalq
müsabiqənin keçirildiyi gündə isə aləm dəyib bir-birinə. Belə ki, erməni rəssamları
Leyla xanımın tədbir iştirakçılarına Qarabağ həqiqətlərini açıq şəkildə
danışdığını görəndə, daha da qəzəblənərək başqa üsula əl atıblar: "Təqdimat
günü digər ölkələrin hazırladığı kataloqa baxdım. Kitabçanı vərəqləyəndə Ermənistan
tərəfinin hazırladığı press-relizi oxudum və gördüm ki, 4 cümləlik özünü təqdimatdan
sonra Azərbaycanın adı çəkilir və "genosid” haqqında danışılır. Onu
oxuyar-oxumaz, bir rəsm müsabiqəsində siyasətdən danışmağın ancaq onlara məxsus
ola biləcəyi haqqında təşkilatçılara məlumat verdim. Ermənilər hər bir cərəyandan,
simpoziumdan, görüşdən istifadə edərək Azərbaycanın adına xələl gətirməyə
çalışırlar. Bu fakt mənə pis təsir etdi. Festivalda dünya ölkələrinin rəssamları
öz əsərləri haqda danışacağı halda, ermənilər
Qarabağdan danışacaqdı. Mən təcili Pekindəki Azərbaycan səfirliyi ilə əlaqə
saxlayıb onlara məlumat verdim ki, ermənilər sözügedən tədbirdə rəssamlıqdan deyil,
yalançı genosiddən danışacaqlar. Bu da 40-dan çox Çin mətbuat orqanına çıxan xəbər olacaq. Artıq tədbirin başlamağına 15 dəqiqə
qalmışdı. 7 dəqiqədən sonra səfirliyin işçiləri gəldi və simpozium otağında
danışıqlar başlandı. Onlara hər şeyi başa saldıqdan sonra Çin tərəfi üzr istədi
və ermənilərin çıxışı dayandırıldı. Ermənilər bunu eşidəndə, əsəbləşməyə
başladılar. Səfirlik sona qədər mənə dəstək oldu. Mən çıxışa başlayanda ermənilər
səs-küy salmağa çalışdılar. Ondan sonra mənimlə həmin Dünya Biennalesinin təşkilatçıları
arasında əlaqələr gücləndi”.
Azərbaycan
xanımının inadkarlığı və şücaəti sayəsində
ermənilər bu niyyətlərinə çata bilməyiblər. Nəticədə Leyla xanımın
təşəbbüsü ilə 2017-ci ilin sentyabrında
keçiriləcək Pekin Ümumdünya Biennalesinə 10-dan artıq azərbaycanlı rəssam qatılacaq: "Bu rəssamları bir-bir özüm axtardım. Onlar mənə təşəkkürlərini
bildirdilər. Pekin Ümumdünya Biennaleisi haqqında
azərbaycanlılar o qədər də məlumatlı deyildilər”.
Uzun müddətdir ki, Fransada
yaşayan musiqiçi Təranə
Allahverdiyeva-Monbarbü də öz fəaliyyətini Azərbaycanın müdafiəsi və təbliği
istiqamətində davam etdirir. O, Fransada yaşasa da, dünyaya gələn iki qızının
adına "Şuşa” sözünü əlavə edib, onlar Ulduza Şuşa və Leyli Şuşa adlarını daşıyır.
Həyat yoldaşı fransalı olsa da, Təranə xanım öz ölkəsini heç zaman unutmur.
Övladlarına bu adı qoymağının digər səsbəbi isə Fransada həddən-ziyadə ermənilərin
yaşamasıdır. Deyir, qoy hamı bilsin ki, Şuşa Azərbaycanındır: "Şuşanı hər zaman
xatırlayıram. "Şuşanın dağları”
mahnısını bir layihəyə salmışam və konsertlərimdə onu da ifa edirəm. "Azərbaycan
ruhu” adlı layihə ilə konsert proqramlarım baş tutub. Biz orada videoçarx vasitəsi
ilə Azərbaycanın ümumi görüntüsünü əks etdirmişik, əsas görüntünü isə Qarabağa yönləndirmişik. Mən orada həm də ifadan əvvəl mahnının nədən bəhs etdiyi
haqqında tamaşaçılara məlumat verirəm. Bu layihəni bir dəfə təqdim etmişik.
Orada Qarabağın işğal olunması haqda danışıram, doğulduğum şəhərə dönə bilmədiyimi
deyirəm. Səhnədə Azərbaycandan xalçalar, milli atributlar, xonça, Şəkidən gələn
mis qablar qoymuşuq. Bir sözlə, biz o səhnədə Azərbaycan ab-havası yaratmışıq.
Hətta bu konsertimdə erməni vətəndaşları da iştirak edirdi. Onlar konsertin
sonunda yaxınlaşıb, bildirdilər ki, bu, siyasətdir, biz istəməzdik ki, belə
olsun”.
Təranə xanım ermənilərin çoxluq təşkil etdiyi Fransada
sözün əsl mənasında böyük iş görür: "Birinci Avropa Oyunları zamanı Fransa milli televiziyasında şərhçi oldum. Mənə dedilər ki, Azərbaycanı tanıyırsınız, canlı efirdə
rahat danışa bilərsiniz. Mən də yaranan fürsətdən istifadə etdim. Orada
Qarabağdan da danışdım. Redaktor kamera arxasında nə qədər etiraz etsə də, mən
Qarabağ həqiqətlərini dünyaya çatdırdım. Verilişdən sonra mənə dedilər ki,
sizin danışdıqlarınız haqda o qədər də məlumatımız yox idi. Avropa Oyunları
zamanı oradakı həmkarlarım bildirdilər ki, siz ermənilərlə müharibə vəziyyətindəsiniz,
ancaq yenə də onların nümayəndələrini öz ölkənizdə qəbul edirsiniz. Dedim ki,
bu, Azərbaycan prezidentinin sülhməramlı addımıdır. Bu o deməkdir ki, biz
sülhün tərəfdarıyıq. Məsələnin sülh yolu ilə həll olunmasını istəyirik. Onlar
buna çox təəccüblənmişdilər. Aprel döyüşlərində ermənilər özlərini Fransada elə
təqdim etdilər ki, guya bizimkilər onları bombardman edir, öldürürlər. Ancaq mən onlara izah etdim ki, bu, özünümüdafiədir.
Əgər biz güllə atırıqsa, buna haqqımız var. Orada erməni mənşəli jurnalistlər
çox canfəşanlıq edirlər. Fransada bununla bağlı sənədli ədəbi veriliş verdilər.
Guya erməni əsgərləri güllələrin altında qalıb. Mən isə öz iradımı bildirdim və
dedim ki, o ölən əsgər yad torpaqda nə axtarırdı ki? Orada informasiya verilmir
ki, ermənilər Qarabağı zəbt ediblər. Bunların hamısı düşünülmüş bir siyasətdir.
Onlar bizi işğalçı dövlət kimi tanıtmağa çalışırlar. Efir vasitəsilə dedilər
ki, guya onları güllələyirik. Onlara davamlı hücumlar edirik. Məlumatı belə çatdırırlar. Bizim də borcumuzdur ki, bu
yalanları ifşa edək. Fransızların bir atalar sözü var: "Yalançı nə qədər
çox çığırsa da, bu o demək deyil ki, yalan doğruya çevrilir”. Çalışıram ki,
onlar məqsədlərinə nail olmasınlar. Canlı yayımdan istifadə etdim. Dedim, biz qaçqınlarımızın sayı üzrə dünyada birinci yerdəyik,
1 milyondan çox qaçqın və məcburi
köçkünümüz var. Heç kimin öz torpağından
öz torpağına qaçan qaçqını yoxdur. Mən danışdıqca onlar çox təəccüblənirdilər”.
Rusiyadakı Krasnoyarsk Azərbaycan Cəmiyyətinin
sədr müavini, "Odlar yurdu” rəqs ansamblının bədii rəhbəri Səadət Qarayevauzun illərdir ermənilərlə mübarizə apararaq mətinləşib. Onun fikrincə, Azərbaycanda
yaşayan gənclərlə xaricdə yaşayan gənclərimizin Dağlıq Qarabağ hadisələrini
qavraması fərqlidir: "Xaricdəki diasporumuzun yaşlı nəsli vətəndən uzaqda böyüyən
azərbaycanlı gənclərlə Qarabağ hadisələrinə düzgün, geniş, obyektiv münasibətin
formalaşmasına yönələn maarifləndirmə işləri aparmalıdır”. Səadət Qarayeva qeyd
etdi ki, bu gün Rusiyada böyüyən azərbaycanlı gənc nəslin nümayəndələri daha da
savadlı, elmə meyilli, azad baxışlı, təşəbbüskar və kreativdirlər: "Bunu son
illərdə 20 Yanvar hadisəsi, Xocalı soyqırımı, 31 mart-Azərbaycanlıların Soyqırımı
günü, rayonlarımızın işğal olunma günlərində bizim gənclərimizin apardıqları təbliğatdan
görmək olar. Bu tədbirlərdə digər millətlərin nümayəndələri də iştirak edirlər.
Məsələn, 2016-cı ildə Rusiyanın Azərbaycanlı Gənclər Təşkilatının (RAGT) Krasnoyarsk
nümayəndəliyi, Leyla Əliyevanın təşəbbüsü ilə aparılan "Xocalıya ədalət”
kampaniyasına dəstək olaraq, bir həftə boyunca müxtəlif elm ocaqlarında tədbirlər
(dəyirmi masa, rəsm sərgisi, konfranslar, sənədli filmlərin nümayişi)
keçirmişdi”.
Türkiyənin Erciyes Universitetinin
Hüquq fakültəsində magistratura təhsili alan Ləman Süleymanlıdeyir ki, 21-ci əsrdə Azərbaycan gəncinin çiyinlərində olan yük çox ağırdır:
"Zaman-zaman parçalanan torpaqlarımız az deyilmiş kimi, bir də 21-ci əsrin
başlanğıcında qəlb yaramız olan Qarabağ və ətraf rayonlarımız işğal edilib. Bir
qarabağlı kimi, 25 ildir torpağımı, dədə-babalarımın məzarını görməmək çox
ağırdır. Biz, azərbaycanlılar illərdir dünyaya həqiqətləri çatdırmaqla məşğuluq.
Və ən böyük yük də xaricdə yaşayan və oxuyan gənclərin üzərinə düşür.
Oxuduqları təhsil ocaqlarında, işlədikləri müəssisələrdə, yaşadıqları məhəllələrdə
gördüyüm qədəri ilə, əllərindən gələni edirlər. Bayramlarımızı təşkil etməklə,
önəmli günlərimizin yad edilməsi ilə Azərbaycan və Qarabağ həqiqətlərini
yayırlar. Bu, onların içindən gəlir. Səsimizə səs, harayımıza haray istəyirlər”.
Ləman
Süleymanlı bildirdi ki, gənclər dövlətlərinin güclü olmasını istəyirlər:
"Ata-babalardan qalan torpaqları gələcək nəsillərə ötürmək bir növ bizlərin
borcudur. Bu torpaqlarda bizim nənələrimizin laylası, babalarımızın at izi var.
Bu torpağın hər qarışında haqqımız var. Və Azərbaycan gəncliyi bunu gözəl
bilir. Bilirik ki, haqq və ədalət bərpa olunmasa, gələcək nəsillərə ötürəcək
heç nəyimiz qalmayacaq. Torpaqdan pay olmadığını bilən xaricdə yaşayan gənclər
Qarabağ həqiqətlərini yaymaqla, ədalətin öz yerini tapmasına yardımçı olmağa
çalışırlar”.
Göründüyü kimi, Azərbaycan
xanımları həm ölkə daxilində, həm də ölkə xaricində dövlətçiliyimizin müdafiəsi
və təbliği istiqamətində çox mühüm işlər görürlər. Azərbaycan qadınının cəmiyyətdəki
rolu, zəhmətsevərliyi və fədakarlığı əsrlərin təsdiqini almış faktdır. Bu gün də
Azərbaycan qadınını cəmiyyətimizin inkişafından kənarda təsəvvür etmək mümkün
deyil. İstər layiqli bir ana kimi, istərsə də ictimai-siyasi fəaliyyətindəki
bacarıqları baxımından tam əminliklə deyə bilərik ki, Azərbaycan xanımı dövlətimizin,
müstəqilliyimizin, bu günümüzün və gələcəyimizin dayağıdır.
Xəyalə Rəis
Yazı Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri
üzrə Dövlət Komitəsi tərəfindən keçirilən, Ümummilli Lider Heydər Əliyevin
xatirəsinə həsr olunmuş "Qadınlar dövlətimizin, dövlətçiliyimizin, müstəqilliyimizin,
bu günümüzün, gələcəyimizin dayağıdır” mövzusunda məqalə müsabiqəsinə təqdim
olunur.