Niyə susursunuz?
Azərbaycanın BMT tərəfindən tanınmış ərazisinin 20
faizi Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən işğal edildikdən az müddət sonra
rəsmi İrəvan Dağlıq Qarabağ ərazisində oyuncaq "respublika” yaradaraq, hər
vasitə ilə onun "müstəqilliyini” dünyaya tanıtmağa can atır. Lakin işğalçı ölkənin
bütün cəhdlərinə rəğmən, heç bir dünya dövləti, beynəlxalq təşkilat Dağlıq
Qarabağın "müstəqilliyini” tanımır. Əksinə, xarici ölkələr və beynəlxalq təşkilatlar
Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü dəstəklədiklərini hər zaman bəyan edirlər.
Bununla onlar işğal olunmuş Dağlıq Qarabağ və ətraf rayonların Azərbaycana aid
olduğunu nümayiş etdirirlər. Ancaq kor tutduğundan buraxmadığı kimi, Dağlıq
Qarabağdakı separatçılar da Ermənistanın dəstəyi ilə "seçki” tamaşaları qurur,
qondarma qurumu beynəlxalq hüququn subyektinə çevirmək cəhdlərindən əl çəkmirlər.
İşğal edilmiş Azərbaycan torpaqlarındakı qondarma qurum növbəti belə tamaşanı
fevral ayının 20-ə planlaşdırıb. Separatçıların rəhbəri Bako Saakyanın
imzaladığı "sərəncama” görə qeyd edilən tarixdə "Dağlıq Qarabağ
respublikası”nda "referendum” keçiriləcək və "prezident səlahiyyətlərinin”
artırılması məsələsinə aydınlıq gətiriləcək.
Bununla bağlı artıq Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyi bəyanat yayıb. Bildirilib ki,
qeyri-qanuni "referendum” Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyası və beynəlxalq
hüququn norma və prinsiplərinin açıq şəkildə pozulmasıdır, bu səbəbdən də hər
hansı hüquqi qüvvəsi ola bilməz. Bu qondarma "referendum” həmçinin işğal
edilmiş ərazilərdə Ermənistan tərəfindən Azərbaycanın ərazi bütövlüyünə qarşı
güc tətbiqi və güc təhdidi, dəhşətli etnik təmizləmə və beynəlxalq hüququn digər
norma və prinsiplərinin kobud şəkildə pozulması ilə yaradılmış şərait altında
keçirilir. Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyiölkəmizin müvəqqəti işğal
altında olan ərazilərində Ermənistan tərəfindən yaradılmış qeyri-qanuni rejimin
təcavüz və işğalın mütləq nəticəsi olduğunu bir daha bəyan edib. Bildirilib ki,
"Çıraqov və digərləri Ermənistana qarşı” işi ilə bağlı Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsinin
16 iyun 2015 tarixli qərarında da təsdiq edildiyi kimi, bu rejim Ermənistanın
idarəçiliyi və nəzarəti altındadır və Ermənistanın hərbi, siyasi, maliyyə və
digər dəstəyi sayəsində öz mövcudluğunu davam etdirir.
Bəyanatda beynəlxalq ictimaiyyət
qondarma qeyri-qanuni "referendum”u rədd etməyə çağırılıb. Bildirilib ki, beynəlxalq
aləm Ermənistanın öz xalqı və beynəlxalq ictimaiyyəti aldatmaq məqsədi daşıyan
lüzumsuz cəhdlərindən əl çəkməsi, işğalçılıq və ilhaqçılıq siyasətinə son
qoyması, münaqişənin nizamlanması prosesində konstruktiv şəkildə iştirak etməsi
və beynəlxalq öhdəliklərinə əməl etməsi üçün bu ölkəyə siyasi və diplomatik təzyiq
göstərməlidir.
Bir qədər əvvəl qeyd etdiyimiz kimi, Azərbaycanın
işğal altındakı Dağlıq Qarabağ bölgəsində separatçıların keçirəcəyi "seçkilər”
heç bir əhəmiyyət kəsb etmir, beynəlxalq aləm tərəfindən də qondarma rejimin legitimliyi
tanınmır. Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyinin hüquqi qiymətləndirməsi, rəsmi
baxışı da ortadadır. Amma maraqlı və narahatedici fakt Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin
sülh yolu ilə tənzimlənməsinə məsul olan ATƏT-in Minsk qrupunun həmsədr dövlətlərinin
baş verən proseslərə susqunluğudur. Halbuki, Ukraynanın Krım yarımadası rus
qoşunları tərəfindən ilhaq olunanda, Luqansk və Donetskdə separatçılıq baş qaldıranda
beynəlxalq təşkilatlar, həmçinin Qərb dövlətləri Rusiyaya, eləcə də
separatçılara sanksiyalar tətbiq etdilər. Separatçıların Qərb dövlətlərinə,
Avropa ölkələrinə giriş-çıxışı məhdudlaşdırıldı. Yaxud, Gürcüstan ərazisi
sayılan Abxaziya və Cənubi Osetiyada, Moldovadakı Dnestryanı ərazidə keçirilən
"seçkilərdə” beynəlxalq təşkilatlar eyni narahatlıqla çıxış edir, sərt şəkildə
mövqeyini ortaya qoyur.
Lakin Dağlıq Qarabağ münaqişəsinə münasibətdə biz
bu nigarançılığı görmürük. Ermənistan Azərbaycanın ərazilərini işğal edib,
Dağlıq Qarabağda separatçıların "respublikasını” yaradıb, bütün bunlarla beynəlxalq
hüququn bütün prinsiplərini pozub. Üstəlik, qondarma rejimin nümayəndələri
ABŞ-da, Avropa ölkələrində qapı-qapı gəzib ianələr toplayır, bununla işğalçılıq,
separatçılıq meyillərini daha da artırır, "seçkilər” keçirir, bütövlükdə Cənubi
Qafqaz regionunda gərginliyin hökm sürməsinə səbəb olurlar. Nədənsə beynəlxalq
təşkilatlar, BMT Təhlükəsizlik Şurasının 5 daimi üzvü olan, həmçinin ATƏT-in
Minsk qrupunun həmsədr dövlətləri baş verənlərə susqunluqla yanaşırlar. Belə
münasibət ilk növbədə həmin dövlətlərin, beynəlxalq təşkilatların nüfuzuna xələl
gətirməklə bərabər, onların ikili standartlarla müşayiət olunan siyasətini növbəti
dəfə ortaya qoyur.
Rufik İSMAYILOV