Naxçıvan xalçaları ilk dəfə beynəlxalq elmi mətbuatda
International
Journal of Information Research and Review (IJIRR, Beynəlxalq İnformasiya Tədqiqatları
və Təhlil jurnalı) Əməkdar incəsənət xadimi, tarix üzrə fəlsəfə doktoru,
professor Vidadi Muradovun "XVIII-XX əsrin əvvəllərində
Naxçıvanda xalçaçılığın vəziyyəti” mövzusunda nəzəri və təcrübi materiallar əsasında
hazırlanan məqaləsini nəşr etdirib. Məqalədə qeyd olunur ki, Naxçıvan diyarında
qədim dövrlərdə meydana gəlmiş xalçaçılıq erkən orta əsrlər dövründən
başlayaraq müstəqil sənət sahəsinə çevrilmişdir. İşçi qüvvəsinin və xammal
ehtiyatlarının bolluğu orta əsrlər dövründə Naxçıvan diyarının xalçaçılıq sənətinin
mühüm mərkəzlərindən birinə çevrilməsinə səbəb olub. Heç də təsadüfi deyil ki,
Naxçıvan diyarı şəddə və vərni kimi xalça məmulatlarının istehsal edildiyi ilk ərazilərdən
hesab edilir. XVIII-XX əsrin əvvəllərində xarici bazarlarda xalça məmulatlarına
tələbatın kəskin şəkildə artması Naxçıvan diyarında da bu sənətin inkişafına
güclü təkan verib. Bölgədə istehsal edilən xalça məmulatlarının artıq xeyli
hissəsi bazara çıxarılırdı.
Qeyd
edək ki, Vidadi Muradovun Naxçıvan xalçaçılıq tarixi mövzusunda tədqiqatları
indiyədək respublikamızın müxtəlif elmi jurnallarında, qəzetlərində məqalə şəklində
işıq üzü görüb. Azərbaycan, ingilis, rus dillərində dərc edilən Naxçıvan
xalçaçıları adlı kitablarında, Azərbaycan xalçaları: Naxçıvan qrupu filmində öz
əksini tapıb.