Mövsümi allergik xəstəliklərindən necə qorunmaq olar?
Mövsüm
dəyişikliyi ilə əlaqədar olaraqbəzi xəstəliklər və viruslar fəallaşır.
Xüsusilə də allergik xəstəliklər bu dövrdə baş qaldırır. Bu dönəmlərdə
immuniteti zəif olan insanlar, əsasən də uşaqlar xüsusi olaraq
qorunmalıdırlar.Həkimlər bildirir ki,
bu dövrdə göz damcılarından, burun spreylərindən və allergiya əleyhinə
dərmanlardan istifadə edilməlidir.
Allergik
xəstəliklərdən biri də bronxial astmadır. Dünyada olduğu kimi, Azərbaycanda da bu xəstəlik çox yayılıb. Əhalinin
təqribən 5-8 faizində bronxial astma müşahidə olunur. Trend-in
məlumatına görə, bunu Səhiyyə Nazirliyinin baş allerqoloqu Cəbrayıl Məmmədov dünən
keçirdiyi mətbuat konfransında deyib. Onun sözlərinə görə,
yazın gəlişi ilə əlaqədar allergik xəstəliklər çox müşahidə olunur. Həm
böyüklər, həm də kiçiklər arasında ən çox rast gəlinən allergik xəstəliklər isə
pollinozdur: "Belə xəstələrin burnunda daim selik olur, dəfələrlə asqırır.
Xəstəlik hətta bronxial astmaya səbəb olur”.
Baş
allerqoloqun sözlərinə görə, çox vaxt insanlar allergik xəstəlikləri virus
xəstəlikləri, qrip kimi qəbul edirlər və buna görə də xəstələri səhvən
antibiotiklərlə müalicə edirlər: "Allergik xəstəliklərdən fərqli olaraq qrip
zamanı tərləmələr də olur. Xəstələr vaxtında allerqoloqa müraciət etsələr,
sonda onların vəziyyəti ağırlaşmaz və astmadan da əziyyət çəkməzlər. Nəmlik
olan ərazilərdə astma törədən "ev gənələri” bu xəstəliyə irsi meyilliliyi olan
insanlarda astmanın yaranmasına imkan verir”.
Bu xəstəliyin
irsən keçib-keçmədiyini və ondan qorunmaq üçün nələr etmək lazım olduğunu
öyrənməyə çalışdıq.
Tibb elmləri doktoru, professor Amaliya Eyyubova bildirir ki, uşaqlarda hansısa bir xəstəliyin
bilinməsində valideynin rolu böyükdür. Valideyn daim uşağı nəzarətdə
saxlamalıdır: "Pollinoz xəstəliyinə "samaotu” qripi də deyilir. Fəsil dəyişən
zaman, xüsusilə də, aprel ayında bu xəstəlik baş qaldırır. Hazırda təbiətdə
gedən tozlanma prosesi və çiçəklərin açılması xəstəliyin başlamasına təsir
edir. Bu xəstəlik ilk olaraq zökəm kimi başlayır. Asqırma, burun tutulması,
çətin nəfəsalma və s. kimi hallar baş verir. Hətta o qədər asqırma olur ki,
gözlərdən yaş gəlir. Böyüklərdə və kiçiklərdə göstəricilər eynidir. Çünki
törədici birdir - otlardır. Uşaqlar arasında ən çox yayılan allergik xəstəlik
astmadır. Demək olar ki, 80% uşaqda rast gəlinən xəstəlikdir. Bəzən valideynlər
fikir vermirlər, uşaqların burnu axır, qrip kimi olurlar. Elə bilirlər ki, adi
zökəmdir. Amma bu, allergik xəstəlik də ola bilər. Vaxtında müəyyən edilib,
müalicə olunmazsa, sonra ciddi sağalmaz xəstəliyə çevrilə bilər. Ona görə də
valideynlər uşaqlara nəzarət etməlidirlər. Hər hansı bir hal dəyişikliyi baş
verdikdə, mütləq həkimə müraciət etməlidirlər”.
Həkimdən bu
xəstəliyin irsən keçici olub-olmadığını soruşduq: "Bu xəstəliyin konkret olaraq
irsi keçiciliyi yoxdur. Amma valideynlərdən birində varsa, uşağa meyillilik
keçə bilər. Məsələn, anada pollinoz xəstəliyi varsa, bu zaman uşaqda atopik
dermatit xəstəliyinin olma ehtimalı yaranır. Bunun üçün uşağı mütləq həkim
müayinəsindən keçirmək lazımdır”
Müsahibimiz
deyir ki, bu xəstəlikdən qorunmaq mümkündür: "Yaxşı olar ki, allergik xəstəliyi
olan insanlar küləkli havalarda ev şəraitində olsunlar, çölə çıxmasınlar.
Pəncərələrin hamısında tor olsun. Və həmin torlar da gündə bir neçə dəfə nəm
əski ilə silinməlidir. Çünki havadakı tozcuqlar hopur tora və oradan da evə
daxil olur. Həmçinin uşaqların yediyinə, içdiyinə xüsusi fikir vermək lazımdır.
İlk olaraq onları analiz edib, hansı qidalara qarşı allergiyalarının olduğunu
müəyyənləşdirmək lazımdır. Bundan başqa, geyindikləri paltar, yatdıqları yorğan-döşək
sintetik yox, pambıqdan hazırlanmış olmalıdır. İndi mağazalarda allergiyaya
qarşı yastıqlar satılır. Yaxşı olar ki, onlardan alıb istifadə etsinlər”.
Allerqoloq Aytəkin Həsənzadə bu xəstəlikdən necə qorunmaq haqda sualımızı belə
cavablandırdı: "Bu xəstəliyin müalicəsi xəstənin narahatlıq dərəcəsindən
asılıdır. Ola bilər xəstəlik bütün il boyu, ya da ilin müəyyən vaxtlarında
narahatlıq versin. Xəstəliyin elə formaları var ki, onu yüngül dərmanlarla
müalicə etmək olur. Amma əvvəlcə dəri sınağı etmək lazımdır. Məsləhətdir ki,
dəri sınağı allergik dövrdə yox, xəstəliyin müəyyən qədər sakitləşdiyi bir
vaxtda edilsin. Çünki allergik dövrdə dəri sınağını etdikdə, xəstəlik daha da
şiddətlənib başqa fəsadlara səbəb ola bilər. Dəri sınağından sonra xəstənin
nələrə qarşı allergiyasının olduğunu bilib, ona həmin şeylərdən uzaq durmağı
tövsiyə edirik. Yaxşı olar ki, küləkli havalarda qapı, pəncərə bağlı olsun.
Çölə çıxıb gəldikdən sonra isə vanna qəbul etmələri məsləhət görülür.
Eynəklərdən, maskalardan istifadə etsinlər. Yəni xəstələr həmin dövr keçənədək
bunlardan istifadə etsələr, ciddi fəsadlarla qarşılaşmazlar”.
Günel Azadə