“Mükəmməlliyə fokuslanmaq insana zərər gətirə bilər” - Uğur hekayəsi
İşgüzardır, amma bununla
yanaşı düşünür ki, karyera, iş həyatı hər şey demək deyil. Nəticədə xanımdır,
ana, həyat yoldaşı kimi də vəzifəsi var. Ailə qurulubsa, övlad varsa, onlara da
vaxt ayrılmalıdır. İşgüzarlığına rəğmən, "Mənim üçün ilk dəyər ailədir” – deyən
müsahibimiz ADA
Universitetinin Karyera Mərkəzinin direktoru Gülnur İsmayıldır.
G.İsmayıl Rusiyada
anadan olub və karyerasının ilk addımlarını da orada atıb: "Orta məktəbi
bitirdikdən sonra Volqoqrad Dövlət Universitetində beynəlxalq əlaqələr üzrə
təhsili aldım. Sonra məqsədim dünyanın qabaqcıl universitetlərindən birində
magistr təhsili almaq idi. Bunun üçün isə ingilis dilini daha təkmilləşdirməyə
ehtiyac olduğunu düşündüm. Ona görə 2006-cı ildə mini MBA proqramına qoşulub
Böyük Britaniyaya getdim. Səkkiz aydan sonra proqramı bitirdim. Dili
təkmilləşdirdim, İELTS sertifikatını alıb, universitetlərə baş vurdum. Bir neçə
universitetə qəbul oldum, amma seçimim Nottingem Universiteti oldu. Orada diplomatiya və
beynəlxalq təhlükəsizlik üzrə təhsil aldım. 2007-ci ilin sonunda magistraturanı
bitirdim və 2008-ci ilin əvvəlində Rusiyaya döndüm”.
- Bakalavr və magistr təhsiliniz tamam başqa istiqamətdədir, bu gün
çalışdığınız sektor isə tam fərqli...
- 2008-ci ildə Rusiyaya
dönəndə dünya iqtisadiyyatında böhran dövrü idi. Rusiyada da həmçinin, bir çox
şirkətlərdə ixtisarlar baş verirdi. Buna baxmayaraq, bir neçə yerə baş vurandan
sonra iş imkanı qazanmışdım. Amma yekunda fikrim tamamilə fərqli bir istiqamətə
yönəldi. İngiltərənin məşhur şirkətlərindən olan "Michael Page İnternational”ın
Moskva ofisində işə düzəldim. Ölkə üzrə Baş Müdirin köməkçisi və eyni zamanda
ofis meneceri olaraq işə başladım, lakin ay yarımdan sonra məsləhətçi olmağı
düşündüm. İşəgötürmə üzrə məsləhətçi vəzifəsinə təyin olundum, bu sahə mənə
maraqlı gəldi və özümü sınamaq istədim. Elə də oldu ki, həqiqətən burada özümü
tapdım. Karyera menecmenti, istedadlı insanların inkişafı və yönləndirilməsi
həqiqətən zövq aldığım sahədir. Biz, işə yeni başlayan vaxtlarda karyera
məsləhəti və istiqamətləndirmə ünvanı yox idi. Seçimdə əsas rolu valideynlər,
müəyyən çevrə oynayırdı. Kim hansı ixtisası seçirdisə, düşünürdün ki, o sahə
daha yaxşıdır. Beynəlxalq əlaqələr, diplomatiya üzrə oxudum, o istiqamətdə
bacarıqlarım da var. Təcrübə olaraq o sahənin iş mühitində də oldum və bu
qənaətə gəldim ki, mən, o işdən zövq almayacam.
- Əvvəllər başqa sahədə təhsil alıb, sonra özlərini tamam başqa bir
sahədə tapanlar vaxt itirdiklərini, 4 ili boşuna keçirdiklərini deyirdilər.
Amma indi əvvəl təhsil aldıqları sahənin hazırkı işlərində çox kömək olduğunu
deyirlər. Əvvəlki təhsiliniz indiki işinizdə nə dərəcədə yardımçı olur?
- Əgər elə düşünənlər
çoxalırsa, bu, sevindiricidir. Çünki məndə də eyni qaydada olur. Heç vaxt 7 il
beynəlxalq əlaqələr və diplomatiya təhsili aldığıma təəssüflənmirəm. Çünki
həqiqətən öyrəndiyim çox şey oldu və indiyə qədər onları işimdə tətbiq edirəm.
Buna aid bir faktı da qeyd edə bilərəm. Doqquz il öncə ADA Universitetinə
gələndə burada ilk magistr ixtisasımız beynəlxalq diplomatiya üzrə idi. O
proqramda karyera məsləhətçisi kimi işə başladım. Yəni, bir vaxtlar təhsil
aldığım sahənin tələbələri ilə işləməliydim. O ixtisasdan gəldiyim üçün həmin
istiqamətdə təhsil alanları daha yaxşı başa düşürəm, istiqamətləndirmədə
rahatlığım da var. Aldığımız hər bir təhsil önəmlidir. Heç bir universitet də
insana hər şeyi vermir, tələbənin özündən çox şey asılıdır. Biliyi almaq, onu
harada və necə istifadə etmək kimi bacarıq olması da önəmlidir. Bu ixtisası
oxumuşamsa, mütləq bu istiqamətdə işləməliyəm, yaxud universitet məni yaxşı
öyrədibsə, mütləq uğurlu olacam deyə, bir şey də yoxdur. İstənilən halda, hər
bir universitet müəyyən baza verir, keyfiyyətli təhsil imkanı önəmlidir, amma
davamını gətirmək insanın özündən və təşəbbüsündən asılıdır.
- Universitetdə fəaliyyətiniz gənclərin karyera istiqamətləndirməsi
ilə bağlıdır. Hazırda gənclərə bu yöndə məsləhət verən biri illər öncə işə yeni
başladığı vaxtları necə xatırlayır? İlk vaxtlarda etdiklərinizi bu gün peşəkar
olaraq necə qiymətləndirirsiniz?
- Bir neçə il öncə məndə
bu fikir var idi ki, bəlkə də istiqamətimi yanlış seçmişəm, bir az daha
düşünməliydim və s. Amma indi bu qənaətdəyəm ki, o dövr üçün olan doğru qərar
idi. Biz yaşa dolduqca biliklərimiz, dünyagörüşümüz artır, təcrübə yığırıq. Ona
görə nəyisə o vaxt yanlış etdiyimizi düşünmək bu gün vaxt itkisi olar. Hər bir
zamanın özünün doğru qərarı olur. Yeganə mənfi məqam o olub ki, o vaxt nə
məktəbdə, nə də universitetdə karyera məsləhəti adlanan bir şey yox idi. Çox
gözəl müəllimlərimiz var idi, amma onlar da karyera məsləhətçisi cəhətdən istiqamətləndirici
deyildilər. Bəlkə də fərqli ixtisas seçsəydim, bu gün indiki yerə gəlib
çıxmayacaqdım. Amma düşünürəm ki, bu yerə gəlib çıxmağım müəyyən xüsusiyyət və
bacarıqlarımın cəmi nəticəsində olub.
- Təcrübə az olan vaxtlarda adam işə daha çox vaxt sərf edir. Əvvəl
üç saata görülən işi təcrübə sayəsində bir saata da etmək olur. Bu cəhətdən işə
ayırdığınız vaxtda dəyişiklik var?
- Vaxt ayırmaq cəhətdən
işə ilk başladığım zamanla bu günüm fərqlənmir. Çünki işə hədsiz dərəcədə
düşkünəm. Hansı işi görürəmsə, özümü ona tam həsr edirəm, çox yaxşı alınması
üçün əlimdən gələni edirəm. Təbiidir ki, əvvəl üç saat vaxt sərf etdiyim işə
indi bəlkə də bir saat yetərlidir. İnsan təcrübəni yığıb və daha qısa vaxtda
həmin işi görə bilir. Amma burada insanın necə işləmək istəməyi önəmlidir. Bir
qisim var ki, komfort zona istəyirlər, rutin iş onlara xoşdur. Amma digər qisim
var ki, temperamenti yüksəkdir, daim aktivlik istəyir, rutin iş onları yorur.
Mən, ikincilərdənəm. Çünki müəyyən dövrdən sonra iş rutinləşəndə yenilik
istəyirəm. Yeni bir çətinlik, fərqli nəsə etmək arzusu yaranır. Eyni layihəni
ildən-ilə etməyi də rutinləşmiş iş hesab edirəm. Bu zaman layihəyə yenilik
gətirməyə, yaxud onu kökdən dəyişməyə çalışıram.
- Təhsili Rusiyada almışdınız, müəyyən təcrübə müddətiniz də orda
olub. Demək ki, əsas əlaqələriniz orda qurulmuşdu. Amma sonra Azərbaycana
gəldiniz. Hər şeyi sıfırdan qurmaq kimi bir çətinliklə bağlı tərəddüdünüz
oldumu?
- Düzü, qərar vermək
çətin oldu, amma daha öncəki təcrübəm məni bu cəhətdən rahatlaşdırırdı. Çünki
Rusiyada universiteti bitirib İngiltərəyə gedəndə 22 yaşım var idi, iş yox,
təhsil məqsədli olsa da, getdiyim mühit fərqli idi, əlaqələr sıfırdan qurulmalı
idi. Moskvaya döndüyümdə çox əlaqəm olmadığı halda orada karyera istiqamətində
atdığım ilk addımlar uğurlu alındığı üçün Azərbaycanda işləmək barədə qərar
vermək çətin gəlmədi. Gedəcəyin yerdən də çox şey asılıdır. ADA Universitetinin
konsepsiyası məni çox həvəsləndirdi, ona görə də bu qərarı vermək çətin olmadı.
Bu missiyanın bir parçası olaraq ölkəmizə faydalı olmaq istədim.
- Rusiyada böyüsəniz də, Azərbaycan dilində çox yaxşı danışırsınız...
- Rusiyada yaşasaq da, Azərbaycana
bağlı olmuşuq. Düzdür, dərs, dostlarla ünsiyyətimiz rus dilində olub, amma evdə
Azərbaycan dilində danışmışıq. Hər il nənə-babamızı ziyarət etmək üçün ölkəmizə
gəlirdik. Heç bir zaman buradan tam qopmamışıq. Ona görə də Azərbaycanca yaxşı
danışırdım, lakin bura gəldiyim 9 ildə müəyyən təkmilləşmələr də olub.
- Dediniz ki, bir işi görərkən onu daha yaxşı görməyə çalışırsınız.
Bu gün təşəbbüskarlıq təbliğ edilsə də, mükəmməliyyətçilər də az deyil. Sizcə,
hansı bu gün daha aktualdır?
- Hər ikisi önəmlidir.
Lakin mükəmməliyyətçilikdən danışırıqsa, müəyyən bir dövrdən sonra insanın
özünə də zərər gətirəcək xüsusiyyətdir. Hər işdə mükəmməl olmaq çox çətindir.
Hərəmizin müəyyən bacardığımız, daha yaxşı bildiyimiz sahə var. Sən bir şeydə
mükəmməlsənsə, digər istiqamətdə də elə olacağı, hansısa layihən çox uğurlu
olubsa, digərinin də mütləq elə alınacağı anlamına gəlməməlidir. Mükəmməlliyə
fokuslanmaq insana zərər gətirə bilər. Müəyyən qədər yanlışlarımızdan, uğursuz
olan işlərimizdən öyrənməli olduğumuzu da boşuna deməyiblər. Təşəbbüskarlığa
gəlincə, gözəl faktordur. İnsan düşüncə və ideyalarını ortaya qoymalıdır.
Sadəcə, bəzən doğru zamanı gözləmək lazımdır. Təşəbbüskarlıq gözəldir, amma
insanın iş yerində özünü doğrultmağı önəmlidir. Özünüzü doğruldanda
təşəbbüsünüz dəstəklənəcək.
- Uğursuzluqlardan nəticə çıxarmaq sözdə asan səslənir. Amma məncə,
nəticə çıxarmaq da bir ayrı bacarıqdır...
- Ümumi götürsək,
insanlar təcrübəni daha çox uğurlar üzərində alırlar. "Ən gözəl təcrübəm bu
olub, bu cür etsəm, yenə yaxşı alınacaq” deyirlər. İnsan uğursuzluqdan bəzən
gec nəticə çıxarır, çünki bu, daha çətindir. İstənilən halda, nə isə uğursuzluq
yaşadığımızda bəlkə də bir dövr onu qəbul edə bilmirik. İnsandan-insana fərq
var. Kimsə gələn dəfə yaxşı olacağını düşünür, kimsə daha ciddi problem kimi
yanaşır. Əlbəttə ki, uğursuzluqdan dərs çıxarmaq çətindir. Amma hər iki
formadan dərs çıxarmaq lazımdır. Mən öz təcrübəmdən deyim ki, uğursuzluqdan
dərs çıxarmaq daha doğru olar.
- İşə düşkün olduğunuzu dediniz. Yəqin ki işdən sonra da
işləyirsiniz. Bəs bu ailəyə ayırdığınız vaxtdan kəsmənizə gətirib çıxarmır?
- İşdən sonra işləyən və
hətta çox işləyən adamam. Amma burada vaxtı tənzimləməyə, 6-dan sonra işdə çox
qalmamağa çalışıram. Onu deyim ki, kompüterim daim mənimlədir. Axşam 9-10-dan
sonra yenidən kompüter qarşısına keçirəm. Bir dövr var idi ki, işləyirdim,
oxuyurdum və həm də ailəyə vaxt ayırırdım. Bizim ixtiyarımızda 24 saat olur,
əsas olan onu necə idarə etməkdir. Məsələn, işə vaxtından tez gəlirəm, hansı
işləri görəcəyimi, hansına nə qədər vaxt sərf edəcəyimi müəyyənləşdirirəm. Bir
də prioritetləşdirirəm. Sadəcə, prioritetləri düzgün qoymağı bacarmaq lazımdır.
Nə qədər işgüzar olsam da, işin ailəyə və övlada ziyan vurmamasına da diqqət
edirəm.
- Uğurunuzun sirri nədir?
- İşgüzarlığım. Eyni
zamanda təmkinli olmaq, qərarları isti-isti verməmək, doğru zamanı gözləmək
önəmlidir. Vaxtını boşa sərf etməyəsən, gördüyün işi sevəsən, işinə düşkün
olasan. Bunları ürəklə etdiyində uğura nail olacaqsan. İşgüzarlığa həm də onu
qatıram ki, insan öz üzərində işləməlidir. "Təhsilimi 15-20 il əvvəl
tamamlamışam, təcrübəmi yığmışam”la kifayətlənmək olmaz. Hər gün yeni nə isə
öyrənmək, müəyyən dövrdən sonra yenə təhsilə qayıtmaq önəmlidir. Yaşın heç bir
fərqi yoxdur, daim gələcəyə yönəlik kadr və vətəndaş olmaq lazımdır. Düşünürəm
ki, yaşından və peşəsindən fərqli olmayaraq
bunu hər kəs etməlidir.
Aygün Asimqızı