Mətbəx turizminin inkişafı üçün nələr edilməlidir?
Son illər
ərzində ölkəmizdə turizm qeyri-neft sektorunun ən çox inkişaf edən sahələrindən
birinə çevrilib. Bu sahəyə göstərilən diqqət və qayğı da günü-gündən
artmaqdadır. Bu mənada qanunvericiliyə müxtəlif dəyişikliklər edilir və turizmin
inkişafı üçün yeni təkliflər irəli sürülür. Onlardan biri də Azərbaycanda
mətbəx turizm növünün yeni formada inkişaf etdirilməsi ilə bağlıdır. Belə ki, Azərbaycan Turizm Assosiasiyası (AzTA)
sədrinin müşaviri Müzəffər Ağakərimov Trend-ə bildirib ki, Azərbaycanda mətbəx
turizmi inkişaf etsə də, onu turistlərin maraq dairəsinə uyğun formada daha da
genişləndirmək olar. M.Ağakərimov təklif edir ki, turizm şirkətləri bununla
bağlı xüsusi proqramlar hazırlamalıdırlar. Bu proqramlardan biri turistlərin
restoranlarda özü üçün yemək hazırlanma prosesində iştirak etməkdir:
"Ölkəmizə gələn turist sanitar-gigiyenik qaydalara əməl etməklə ya özünün
resepti, ya da aşpazın köməyi ilə müxtəlif yeməklər hazırlaya bilər. Belə
proqram turistlərin çoxunun xoşuna gələcək və ölkəmizə daha çox turistin
gəlməsinə kömək edəcək".
Turizm üzrə ekspert Eldar Aslanovdeyir ki, əslində bu yeni bir mövzu deyil: "Hələ Mədəniyyət və Turizm
Nazirliyinin vaxtında Ümumdünya Turizm Təşkilatı ilə birgə ölkəmizdə mətbəx
turizmi ilə bağlı konfrans keçirildi. Turizmin bu növü dünyada geniş yayılmış
və inkişaf etmiş sahələrindəndir. Belə ki, ölkələr, şəhərlər, icmalar, öz mətbəx
nailiyyətlərini müxtəlif turlar vasitəsi ilə turistlərə təqdim edirlər. Mətbəx
turizminə mətbəxin müxtəlif elementləri daxil olur. Müxtəlif növ təamlar, içkilər
festival şəklində turistlərə təqdim olunur. Bəzi ölkələrdə mətbəx turizmi
ayrıca turlar şəklində həyata keçirilir. Əslində, mətbəx turizmi etnoqrafik
turizmin və mədəni turizmin bir qolu hesab oluna bilər. Bu baxımdan, ölkəmizin
böyük potensialı olduğunu düşünürəm. Azərbaycanda hər bir bölgənin özünəməxsus
mətbəxi və təamları var. Həmçinin, ölkəmizin zəngin flora və faunası mövcuddur.
Ağız dadımız turistlər üçün çox fərqli və rəngarəng hesab olunur. Qədim
mədəniyyətlərdən bu günümüzə qədər gəlib çıxan xeyli nümunələr var. Məsələn,
xristianlıq, atəşpərəstlik, islam dinlərinin müxtəlif mətbəx nümunələrini misal
çəkmək olar. Bu nümunələrə əsasən də Azərbaycanın ayrı-ayrı regionlarına
müxtəlif turlar təşkil edilə bilər. Milli yeməklərimizin elə növləri var ki,
onlarla adda və çeşiddə hazırlanır. Milli Kulinariya Mərkəzi və Milli
Kulinariya Assosiasiyası bu istiqamətdə işlər görüb. İnsanların
maarifləndirilməsi məqsədi ilə müxtəlif tədbirlər həyata keçirilib. Hesab
edirəm ki, bu istiqamət regionların turizm potensialının gücləndirilməsi
baxımından vacib məqamdır. Bu ideyanın dəstəklənməsi turizmin inkişafında yeni
istiqamət ola bilər”.
Turizm eksperti Ruslan Quliyevbildirdi ki, mətbəx turizmi çox vacib və aktualdır: "Bu mənada hesab edirəm ki,
belə bir ideyanın gündəmə gəlməsi çox mühümdür. Son illər turizm sahəsinə olan
diqqət və qayğı artmaqdadır. Əgər biz bu gün turizmin ayrı-ayrı növlərinin
inkişafından danışırıqsa, mətbəx turizminin inkişafına çalışmalıyıq. Azərbaycanın
zəngin mətbəx mədəniyyəti var. Biz bununla hər zaman fəxr etmişik. Qədim
səyyahlar, ədiblər də öz kitablarında və xatirələrində milli kulinariyamıza
müxtəlif yazılar həsr edib. Turistlərə təklif olunan tur-paketlər içərisində
mətbəx turlarının təklif olunması çox vacibdir. Turistlərə master-klasslar
keçirilir. Araşdırmalar göstərir ki, turistlərin 70 faizə yaxını getdiyi ölkənin
mətbəxinə daha çox üstünlük verir. Elə yerli turistlərimiz də xaricə getdiyi
zaman ilk növbədə həmin ölkənin mətbəxi ilə maraqlanır. Hər birimiz getdiyimiz
yerdə özəl yeməklər, şirniyyatlar və müxtəlif təamlar haqqında maraqlanırıq. Məsələ
strateji yol xəritəsində və turizm haqqında qanunda da öz əksini tapır. Orada mehmanxana
və restoranların mətbəx turizminə daha çox diqqət ayrılması təklif edilir.
Bundan başqa, milli kulinariyamızın digər ölkələrdə təbliğatına ehtiyac var.
Beynəlxalq tədbirlərdə və forumlarda mətbəximiz yüksək səviyyədə təbliğ
edilməlidir. Təkliflərin dəyərləndirilməsi və həyata keçirilməsi ölkəmizə daha
çox turist cəlb edə bilər. Əgər bunu edə bilsək, gələcəkdə müxtəlif ölkələrdən
daha çox turist cəlb edə bilərik”.
Şəbnəm