“Mən jurnalistəm, Bakıdan zəng edirəm...”
"Mən jurnalistəm...” kitabını
oxuyarkən xəyal məni çəkib yaxın və uzaq illərə aparırdı. Azərbaycanın
tanınmış, istedadlı jurnalisti, həyatdan vaxtsız getmiş Elmira Əmrah qızı
Əhmədovanın həyat və fəaliyyəti, haqqında yazılmış xatirələri, müsahibə və məqalələri, seçilmiş reportajları oxuduqca,
kitabın hər səhifəsindən, sətirlər arasından unudulmaz tələbə yoldaşımızın
nurlu, gülümsər simasının cizgiləri xəyalıma gəlirdi.
...Nə tez gəlib keçdi o əlçatmaz, ünyetməz, unudulmaz tələbəlik
illəri (1969-1974). Azərbaycan Dövlət Universitetinin (indiki Bakı Dövlət
Universiteti) jurnalistika fakültəsində oxuyurduq. Elmira bəstəboy, gülərüz,
mehriban sifətli, şən, şirin ləhcəli, romantik qəlbli, istedadlı, çalışqan bir
qız idi. Elə birinci kursdan qrupumuzun tələbələri arasında seçilirdi, əlaçı
təqaüdü alırdı. Çox mütaliə edirdi, dərsdən sonra kitabxanalara gedib əlavə
ədəbiyyatlar oxuyurdu, bütün seminar dərslərində çıxış edirdi, həmişə kitab, yaxud mühazirə
dəftəri əlində olardı. Bir dəfə üçüncü kursda, professor Qulu Xəlilov
Azərbaycan ədəbiyyatı imtahanında onun biliyinə "yaxşı” qiymət vermək
istəyəndə, kövrələrək razılaşmadı,
etirazını bildirdi və imtahanın sonunda yenidən bilet çəkib danışaraq "əla”
qiymət aldı.
45 ildən sonra "Mən jurnalistəm...” kitabını oxuyanda, keçmiş illərə
nəzər salanda, tələbəlik illərinin ən əziz yadigarı olan, 1974-cü ildə yazılmış
"Xatirə” dəftərimi bir də açıb vərəqlədim. Orada qrup yoldaşlarımızın
xatirələri toplanıb. O vaxt beşinci kursun sonunda, universiteti bitirəndə bir-birimiz haqqında
"Xatirə” dəftərlərində ürək sözlərimizi və arzularımızı yazmışıq, eləcə də
Elmira öz xatirə səhifəsini yazıbdır. Həmin
sətirləri bir də oxudum. Elmiranın öz dəsti-xətti ilə yazdığı sözlər məni ovsunladı.
Elə bil əziz, mehriban tələbə yoldaşım bu günləri, bizim gələcəyimizi görərək
özünün səmimi, təbii ürək sözlərini yazmışdı. Həmin sətirləri oxuyanda beşinci
kursda oxuduğumuz günlər yadıma düşdü. Jurnalistika fakültəsinin ixtisas
dərslərini keçdiyimiz binanın qarşısında həmyerlimiz Hüseyn Abdullayevlə rastlaşdım. Görüşüb hal-əhval tutandan sonra ayrıldıq.
Növbəti gün onu yenidən bu binanın qarşısında gördüm. Bir neçə gündən sonra
Hüseynlə görüşəndə mənə ürəyini açdı. Sən
demə, o, bizim tələbə yoldaşımız Elmiranı sevirmiş. Universiteti bitirdik və
bir müddətdən sonra onlar ailə həyatı qurdular.
...O zaman universitetin jurnalistika fakültəsinin məzunlarına
təyinatlar Azərbaycan KP Mərkəzi Komitəsi tərəfindən verilirdi. Biz də 1974-cü
ildə təyinatlarımızı alıb hərəmiz bir tərəfə "pərvazlandıq”. Beləcə, əla
qiymətlərlə-fərqlənmə diplomu ilə universiteti bitirən Elmira Əhmədova təyinat
üzrə Azərbaycan Dövlət Televiziya və Radio Verilişləri Komitəsində işə başladı. Azərbaycan radiosunun
təbliğat baş redaksiyasında onun
jurnalist istedadı özünü tez bir vaxtda büruzə verdi, güclü qələmindən, şirin,
səlis dilindən, ağıllı dərrakəsindən çıxan verilişlər həm onu dinləyicilərə tanıtdı, həm də peşəkar
jurnalist obrazını yaratdı. Elmira əməksevərliyinə, qabiliyyətinə, zirəkliyinə görə həmkarları
arasında "od parçası” adını qazanmışdı. Qələmə aldığı iri həcmli oçerk,
reportaj və müsahibələri hər gün efirdə səslənirdi. Sadə əmək, peşə adamları,
elm, sənət sahiblərindən yazırdı.
Əmək fəaliyyəti dövründə "Bakı”, "Baku”, "Nezavisimaya qazeta”,
”Azərbaycan gəncliyi”, ”Ulduz”, "Azərbaycan qadını” "Azərbaycan İnternəşnl” və
digər qəzet-jurnallarda çalışdı. 1989-1990-cı illərdə "Azadlıq "qəzetində,
1990-cı ildən isə ”Azadlıq” radiosu ilə əməkdaşlığa başladı. Onun qələmindən
çıxan məqalələr qəzet-jurnallarda dərc olunmaqla yanaşı hazırladığı verilişlər
şirin ləhcəli səsi ilə 1974-90-cı illərdə Azərbaycan radiosundan, 1990-cı ilin
əvvəllərindən isə "Azadlıq" radiosundan eşidilirdi. Hər gün radionun
dalğalarında Elmiranın şirin, həyəcanlı səsi eşidilirdi. O, bu verilişlərdə
Azərbaycanın azadlığı və müstəqilliyi uğrunda mübarizə aparan, Azərbaycanı
dünyaya tanıdan və dünyaya sevdirən
fədakar bir jurnalist və azadlıq mücahidi kimi çıxış edirdi.
Elmira işgüzar, peşəkar, mətin, cəsarətli jurnalist idi. 20 yanvar
faciəsi zamanı fövqəladə vəziyyət şəraitində bir reportyor olaraq əsl mübarizə
meydanına atılmışdı, qorxmadan çalışırdı. O zaman fövqəladə vəziyyətin
qadağalarına sinə gərən Elmira jurnalist zirəkliyi ilə Bakının qanlı küçələrini
gəzib böyük sarsıntı və dəhşət içərisində olan insanlardan müsahibələr alırdı.
Məlumatı çox çətinliklə əldə edərək, çətin şəraitdə, əzab-əziyyətlə hazırlayıb,
informasiya blokadasını yararaq "Azadlıq” radiosuna ötürürdü. Sovet ordusunun
qaniçənliyi, zülmkarlığı, Bakıda və digər şəhərlərdə törətdiyi vəhşilikləri,
bir də Moskvanın təcavüzkar siyasətinin nəticələrini təhlil edib dünyaya bəlli
edirdi ki, Azərbaycanın azadlığı uğrunda mübarizə aparanları sovet ordusu
qırır. Bu hadisələrin ardınca hətta Elmira Moskvaya gedib çıxmışdı. Ümummilli
lider Heydər Əliyevi axtarıb tapmışdı. Ondan 1990-cı ilin aprel ayında aldığı
irihəcmli (4 saatlıq) müsahibə ”Azadlıq” radiosu vasitəsilə bütün dünyaya yayılmışdı.
1993-cü ildə Heydər Əliyevin hakimiyyətə qayıdışından sonra Azərbaycan Prezidentinin xarici səfərlərini
müşayiət edən və işıqlandıran
jurnalistlərin tərkibində Elmira Əmrahqızı da vardı. İstedadlı jurnalist Azərbaycan ümummilli
liderin hər bir görüşünü, xarici dövlətlərin rəhbərləri ilə apardığı
danışıqları, onun parlaq nitq və çıxışlarını diqqətlə dinləyib siyasi və
iqtisadi prosesləri bacarıqla şərh edir, görüş və hadisələri qələmə alıb dünya
ictimaiyyətinə çatdırırdı. Bu barədə kitabın ön sözünün müəllifi, Azərbaycan
Dövlət İnformasiya Agentliyinin (AZƏRTAC) İdarə Heyətinin sədri Aslan Aslanov
unudulmaz tələbə yoldaşımız haqqında yazır: "Harada işləməsindən, hansı
informasiya vasitəsini təmsil etməsindən asılı olmayaraq, Elmira Əmrahqızı
bütün ömrü boyu qələminə və əqidəsinə, millətinə və dövlətinə sadiq qaldı. Çünki
Vətəni və xalqı üçün döyünən böyük ürəyə sahib idi. Elmira Əmrahqızının qələmi
o ürəyin diktə etdiklərini yazır, sözlər dilinə o ürəkdən süzülüb gəlirdi”.
"Azərbaycan İnternəşnl” jurnalının baş redaktoru xanım Betti Bleyer
Elmira Əmrahqızının xatirəsinə həsr etdiyi məqaləsində xüsusilə vurğulayır: "Elmira
Azərbaycanda öz dövrünün ən çox hörmət edilən jurnalistlərindən idi. O, Sovet
İttifaqının süqutundan sonra inkişaf edən müstəqil mətbuatın formalaşmasında
böyük rol oynamışdı. O, "Azadlıq” radiosunun (Praqa) gündəlik xəbər
yayımlarının azərbaycanlı müxbiri kimi yorulmadan çalışırdı, eyni zamanda
"Azərbaycan İnternəşnl” jurnalının Bakı müxbiri idi. Prezident Heydər Əliyev
onun çalışqanlığını, istedadını və Azərbaycanla bağlılığını görür və onu
müşayiət edən mətbuat komandasına tez-tez Elmiranı da dəvət edirdi”.
Kitabda Elmira Əmrahqızının həyatı, yaradıcılığı, jurnalistlik
fəaliyyəti ilə bağlı dövlət, siyasət, diplomatiya, mətbuat xadimlərinin,
həmkarlarının, doğmalarının, yaxınlarının xatirələri toplanmışdır.
"Azadlıq” radiosunda çalışdığı illərdə Elmira Əmrahqızı Azərbaycan
redaksiyasının ən parlaq əməkdaşlarından biri kim tanındı. Qarabağ
problemi, Cənub mövzusu ilə yanaşı, Azərbaycanın müstəqilliyə qovuşması, yeni
cəmiyyət quruculuğu yolundakı çətinliklər onun daim toxunduğu problemlər idi. Onun
hər gün "Mən jurnalistəm, Bakıdan zəng edirəm...” müraciəti ilə efirə çıxır, Azərbaycanın
gələcəyinə ümidlə, inamla baxırdı.
Həyat və yaradıcılığının ən qaynar dövrünü yaşayan Elmiranın səsi Nyu-York,
London, Lissabon, Paris, Pekin, Budapeşt, Oslodan, dünyanın digər dövlətlərinin paytaxtlarından gəlirdi. Həmin
şəhərlərdən hazırladığı
reportajlarında Elmira Əmrahqızı
dövlətçiliyimizin qorunması və inkişafı baxımından respublikamızın daxili və
xarici siyasətinin ən ümdə məsələlərini şərh edirdi, obyektivlik və
gerçəkliklə, aydınlıq və dürüstlüklə bu
məsələləri təhlil edirdi.
...Yaradıcılığının çiçəkləndiyi, arzularının gerçəkləşdiyi, jurnalist
kimi püxtələşdiyi, sevildiyi, tanındığı bir dövrdə Elmiranın ağır xəstəliyə düçar
olması onu cahana sığışmayan arzularından, həyatını bağladığı jurnalistikadan,
sevimli ailəsindən, övladlarından ayırdı. 1998-ci ilin 27 fevral günü Elmira
Əmrahqızı 45 yaşında bu dünyadan köçdü. İstedadlı, fədakar, mübariz Azərbaycan
jurnalistinin vaxtsız vəfatı xəbəri "Azadlıq” radiosu vasitəsilə dünyanın bütün
guşələrinə yayıldı. Azərbaycan mətbuatının ən ləyaqətli, dəyanətli
nümayəndəsini böyük bir izdiham-respublika ictimaiyyətinin, mətbuat
orqanlarının nümayəndələri, hökumət üzvləri, siyasi partiyaların liderləri,
yaxınları, əzizləri son mənzilə yola saldılar.
2018-ci ildə Elmira Əhmədovanın vəfatından 20 il keçdi. Onun haqqında
xatirələrdən ibarət ”Mən jurnalistəm..." kitabını oxuyandan sonra 1998-ci ilin
mart ayında "İki sahil” qəzetində dərc olunmuş ”Elegiya. Nə biləydim ki, bu
axırıncı görüşdü...” adlı məqaləmin bu sətirləri ilə yazımı və fikrimi
tamamlamaq istəyirəm: ”Yaxınlarda, uzaqlarda Elmira Əmrahqızı kimi tanınan,
"Azadlıq " radiosu ilə səsi dünyanı dolaşan gözəl bacımızın həmişə gülümsər,
mehriban, şən simasını qəzetlərin qara ölüm çərçivəsində heç vəchlə təsəvvür
edə bilmirəm. İlahi, axı onun həyatının sonu hələ çatmamışdı, həyat və
yaradıcılığının gözəl dövrlərini bundan sonra yaşayacaqdı... Nə üçün vaxtsız,
vədəsiz ölümə düçar oldu?! Qəlbi yazıb-yaratmaqla alovlanan, Vətən, xalq
təəssübü ilə həmişə döyünən, Millət sevgisi ilə coşan, xalqın dərdini qeyrətlə
çəkən, səsini dünyaya eşitdirən bir azadlıq aşiqini, müstəqil Azərbaycanımızın
haqq səsini dünyaya yayan istedadlı qələm sahibini, ləyaqətli bir insanı itirdik.
Əziz, mehriban bacımız, əbədi dünyanda rahat yat! Sən Azərbaycan
xalqının qəlbində, mətbuatımızın tarixində haqq səsinlə, həqiqəti yazan qələminlə yaşayır və yaşayacaqsan. Heyf sənə,
əziz bacım! Heyf ki, sənin kimi istedadlı, cəsarətli, yetkin bir jurnalisti
itirdik. Bu itkinin yerini doldurmaq, belə bir jurnalisti yetirmək üçün azı bir
qərinə gərək olur. Deyirlər ki, ölüm haqdır. Biz hamımız bu həyatda qonağıq. Amma
bu vaxtsız, qəfil, cavan, amansız ölümlər bizi zaman-zaman ağrıdır...”
Afət Sadıqoğlu