Meksikalıların Rusiyada ümidi olacaq “balaca noxud” - Portret
Gələn il bütün futbol dünyasının gözü Rusiyada olacaq. Bu ölkə dördilliyin
ən nəhəng futbol turniri olan futbol üzrə dünya çempionatına ev sahibliyi
edəcək. Yenə sevinc, kədər, həyəcan bir-birinə qarışacaq, yalnız bir komanda
isti yay günlərində soyuq şimal ölkəsində keçirilən nəhəng yarışdan kubokla
ayrılacaq. Lakin bu cür böyük turnirlərdə yalnız çempion yox, bura vəsiqə
qazanan bütün millilər qalib sayılır. Bu cür yarışa "bilet” əldə etməyin özü
belə, artıq qalib olmaq deməkdir. Təsadüfi deyil ki, DÇ-2018-in seçmə mərhələ
səddini dünyanın bir neçə sayılıb-seçilən nəhəng yığmaları da keçə bilmədi.
Ancaq bəzi ölkələr də var ki, mundialda böyük uğurlar qazanmasa da, həmişə bu
mötəbər turnirin iştirakçılarından olur, öz oyunu ilə futbol azarkeşlərinə zövq
yaşadır.
Bu cür millilərdən biri də Meksika yığmasıdır. Mərkəzi amerikalılar
bu il tarixi ərzində 16-cı dəfə (gələn il keçiriləcək dünya çempionatı sayca
21-ci olacaq) dördilliyin ən mötəbər idman yarışına vəsiqə qazandı.
"Üçrənglilər” seçmə mərhələdə keçirdiyi 10 oyundan 21 xal toplayaraq, dünya
çempionatına "bilet” əldə etdi.
Yuxarıda vurğuladığımız kimi, Meksika millisi heç də dünya
çempionatlarının favoritlərindən deyil. Lakin "asteklər” mundiallarda sabit
çıxışları ilə seçilirlər. Son 6 dünya çempionatının iştirakçısı olmuş
meksikalılar, bu yarışların hamısında qrup mərhələsini adlayıb, ancaq bütün
hallarda 1/8 finalda mübarizəni dayandırıb. "Üçrənglilər” yalnız iki dəfə -
doğma meydanda keçirilən mundiallarda (1970, 1986) 1/4 finala kimi irəliləməyə
nail olub.
Meksika kimi yığmaların heyəti ulduz futbolçularla zəngin olmur.
Əsasən, komanda oyununa arxalanan bu cür millilərin heyətini bir və ya iki
ulduz "bəzəyir”. Meksika azarkeşləri Rusiyada Xavyer Ernandesə güvənir. Məhz
onun "asteklər”i arxasınca apararaq, "1/8 final” lənətini qıracağına inanırlar.
Bu yazıda sizə Meksika futbolunun son illərdə yetişdirdiyi ən istedadlı hücumçulardan
olan, Avropanın "Real”, "Mançester Yunayted” kimi nəhəng klublarında top qovmuşÇiçarito ləqəbli Xavyer Ernandesdən bəhs edəcəyik.
Futbol onun qanındadır
Xavyer Ernandes 1988-ci il, iyunun 1-də Meksikanın Qvadalaxara
şəhərində dünyaya gəlib. Onun futbola necə gəlməsinin tarixini uzun-uzadı
araşdırmağa ehtiyac yoxdur. Elə təkcə, atası və babasının vaxtilə futbol üzrə
Meksika millisinin əsas üzvlərindən olduqlarını demək kifayətdir. Yəni belə
deyək, Çiçaritonun top oyununu seçməsi üçün xüsusi bir səbəb yoxdur, sadəcə,
futbol onun qanındadır.
Onun babası Tomas Balkazar DÇ-1954-də Meksika millisinin heyətində
yer almış, hətta Fransa ilə qarşılaşmada (2:3) komandasının 2 qolundan birinə
də imza atmışdı. Maraqlıdır ki, bundan 56 il (!) sonra onun nəvəsi Xavyer də
babasının bu uğurunu təkrarladı. Lakin babasından fərqli olaraq, Çiçaritonun
Fransa millisinə vurduğu qol meksikalılara qələbə qazandırdı (2:0).
Onun atası da mundial iştirakçısı olub. Xavyer Ernandes Qutyerres
1986-cı ildə, vətəndə keçirilən dünya çempionatında Meksika millisinin
heyətində yer alıb.
Kiçik Xavyer futbolun sirlərinə 9 yaşında, yerli "Qvadalaxara”
klubunda yiyələnməyə başlayıb. Onun yüksəlişi çox qısa olub. Cəmi 15 yaşında bu
klubla ilk peşəkar müqaviləsini bağlayıb. 18 yaşında isə ölkə çempionatında ilk
oyununu keçirib. Çiçarito həmin mövsümdə şans qazandığı 7 oyunda 1 qola imza
atıb. Bu hücumçunun çıxışı çox çəkmir ki, Avropanın istedad axtarışında olan,
ayıq-sayıq skautlarının diqqətindən yayınmır. Onun "izinə” ilk düşən nəhəng isə
"Mançester Yunayted” olur. 2009-cu ildən Çiçaritonu izləməyə başlayan
mankunianların nümayəndələri nəhayət, onunla bağlı yekun qərarı verirlər -
Transfer edilməlidir!
Gənc yaşda başlayan
legioner karyerası
Mərkəzi və Cənubi Amerika ölkələrində top qovan bir çox futbolçu
Avropa xəyalı ilə yaşayır. Lakin onların "köhnə qitə”nin nəhəng klublarına yolu
heç də hamar olmur. Amerikalı istedadlar top oyunundakı bacarıqlarını nümayiş
etdirmək, ulduzlar mərtəbəsinə yüksəlmək üçün ilk növbədə Avropanın Hollandiya,
Belçika kimi "ikinci eşelon” ölkələrindən körpü kimi istifadə etməli olurlar.
Bəzi oyunçuların isə bu cəhətdən bəxti gətirir. Bu futbolçular elə gənc
yaşlarında nəhənglərin diqqətini cəlb edirlər. Çiçarito da bu oyunçulardan
olur. "Qırmızı şeytanlar” gənc istedadın transferi üçün 7,5 milyon avrosundan
keçməli olur. 2010-cu ilin aprelində mankunianların üzvü olan Çiçarito həm də,
ölkəsinin futbol tarixinə düşür. Belə ki, o, "Mançester Yunayted”də forma
geyinən ilk meksikalı olur.
Futbol dahisinin etimadını
qazanan meksikalı
Çiçarito "Mançester Yunayted”dəki ilk mövsümündə bu komandanın o
vaxtkı baş məşqçisi, futbol dahilərindən hesab edilən Aleks Ferqyusonun
etimadını qazana bilir. Xavyer Premyer Liqadakı ilk mövsümündə 15-i əsas
heyətdə olmaqla, cəmi 27 matçda şans qazanır ki, bu oyunlarda da 13 dəfə rəqib
qapılara yol tapır. Ümumilikdə isə meksikalı mövsümü 20 qolla başa vurur.
Şotlandiyalı mütəxəssis növbəti mövsümlərdə də ona şans verir. O, 2011/12 və
2012/13 mövsümlərində müvafiq olaraq 12 və 18 qola imza ataraq, məşqçinin
ümidlərini qoğruldur.
Eniş dövrü, bir illik
"Real” macərası
Maraqlıdır ki, Ferqyusonun məşqçi karyerasını bitirib, "Mançester
Yunayted”dən ayrılmasından sonra Çiçaritonun oyununda eniş yaşanır. O, növbəti
mövsümdə cəmi 4 qola imza atır. Çiçaritonun mankunianlarda əsas heyətə düşməkdə
çətinlik çəkməsi Avropanın başqa nəhəng klubu - "Real”ı hərəkətə keçirir. "Kral
klubu” 3 milyon avro qarşılığında meksikalını 1 illik icarəyə götürür. Lakin
Xavyer Madrid təmsilçisində əsas heyətə düşməkdə çətinlik çəkir. Çiçarito La
Liqada mövsüm ərzində cəmi 7 dəfə əsas heyətdə yer alsa da, bu, ona 7 qol
vurmağa mane olmur. Ancaq icarə müddətinin sonunda "Real” onu komandada
saxlamamaq qərarı verir. Beləliklə, Çiçarito "Mançester Yunayted”ə geri
qayıdır.
"Bayer”də liderə çevrilən
Çiçarito
Ancaq "Mançester Yunayted” də onu istəmir. Meksikalının potensialının
tükəndiyini düşünən "qırmızı şeytanlar” onu 12 milyon avro qarşılığında
"Bayer”ə göndərir. Xavyer isə "asprinlər”in heyətində mankunianların
yanıldığını sübut edir. Leverkuzen təmsilçisində keçirdiyi 76 oyunda 39 qola
imza atan Ernandes, komandanın liderlərindən olur. Bu il isə Çiçarito
İngiltərəyə qayıdır. Premyer Liqa təmsilçisi "Vest Hem” 17,8 milyon avro qarşılığında
29 yaşlı hücumçunu heyətinə cəlb edir. London təmsilçisində əsas heyətin üzvü
olan Çiçarito, cari mövsümdə şans qazandığı 11 oyunun hamısında start heyətində
şans qazanıb. Ancaq meksikalı əvvəlki məhsuldarlığından bir qədər geri qalır.
Belə ki, o, bu oyunlarda cəmi 4 dəfə rəqib qapılarına yol tapıb.
Meksika millisinin
rekordçusu
Çiçarito millidə 2009-cu ilin sentyabrında, Kolumbiya ilə oyunda
(1:2) debüt edir. O, yığmada ilk qoluna 2010-cu ilin fevralında, Boliviya ilə
yoldaşlıq oyununda imza atır. Hücumçu komandasının 5:0 hesablı qələbəsinə 2
qolla töhfə verir. Çiçarito DÇ-2010-da Meksika millisinin əsas üzvlərindən
olur. O, Fransa üzərində qələbəyə (2:0) bir qolla töhfə verməklə yanaşı,
Argentinaya məğlubiyyətdə (1:3) komandasının təsəlli qoluna imza atır.
DÇ-2014-də də Meksika millisinin heyətində yer alan Ernandes, "üçrənglilər”i
növbəti mərhələyə daşıyan Xorvatiya ilə vacib oyunda (3:1) komandasının 3-cü
qoluna imza atır. Son illərdə Meksika millisinin "vuran ayağı”na çevrilən
Çiçarito, bu il yığmanın rekordçusu oldu. O, Xorvatiya ilə yoldaşlıq görüşündə
(1:2) fərqlənərək, millinin tarixi ərzində ən yaxşı bombardir olan Xared
Borqettinin (46 qol) rekordunu qırdı. Hazırda Ernandesin hesabında 49 qol var.
Onun cəmi 29 yaşı olduğunu nəzərə alsaq, ciddi bir hadisə baş verməsə, bu göstəricinin
bir xeyli də artacağını gözləmək olar.
Niyə Çiçarito?
Ernandesə atasından təkcə futbol istedadı keçməyib. Belə ki, o,
Çiçarito ləqəbini məhz atasından alıb. Yaşıl gözlü ata Ernandes, məhz buna görə
"Çiçaro” (ispanca - noxud) ləqəbini almışdı. Meksikalılar onun oğluna da bu
ləqəbi verir və onu "Çiçarito” (balaca noxud) adlandırırlar. Ernandes bu ləqəbi
o qədər sevir ki, hətta oynadığı klublarda formasının arxasına məhz bu adı
yazdırır. Bu gün də bir çox futbol azarkeşi onu Xavyer Ernandes yox, məhz
Çiçarito adı ilə tanıyır.
Oyun tərzi
Onun meydanda əsas xüsusiyyətləri sürətli, texnikalı və dəqiq
olmasıdır. Bir sözlə, hücumçuya lazım olan əsas keyfiyyətlərə malikdir.
Çiçarito hər bir forvard kimi cərimə meydançasında xüsusilə təhlükəlidir.
Əsasən yaxın məsafədən fərqlənən Xavyer, "fürsətcil hücumçu” kimi də tanınır.
Onun hər iki ayağı işləkdir. Yəni həm sağ, həm də sol ayağından eyni ustalıqla
istifadə etməyi bacarır. Almaniya millisinin sabiq hücumçusu Rudi Föller onun
barəsində "Çiçaritonun hər zərbəsi qol olmur, ancaq o, topun istiqamətini
müəyyənləşdirmək baxımından inanılmaz hissiyata malikdir” deyir. Aleks
Ferqyuson isə onu cəld, hər iki ayağından istifadə etməyi bacaran, texnikalı -
əsl hücumçu adlandırırdı.
Xoşməramlı səfir
Çiçarito 2012-ci ilin mayından Meksikanın UNİCEF-dəki xoşməramlı
səfiridir. Onun burdakı əsas missiyası isə uşaq və yeniyetmələri təhsildən uzaq
düşməkdən çəkindirmək, bu istiqamətdə görülən işlərdə, tədbirlərdə yaxından
iştirak etməkdir. Çiçarito dindardır. Katolik olan Ernandes oyunlardan öncə
etdiyi dualarla da diqqət çəkir. Belə ki, o, bir çox oyundan öncə diz üstə
çökərək, tanrıya dua edir.
Portret
İntizamlı, cəld, mübariz olan Çiçarito hər bir məşqçinin sərəncamında
görmək istədiyi hücumçulardandır. O, gənc yaşında "Mançester Yunayted”ə
transfer ediləndə də, bu komandanın əsas üzvlərindən birinə çevriləndə də
"ulduz xəstəliyi”nə tutulmadı. Qalxdığı yüksəklikdən aşağı endikdə, "Real”,
"Mançester Yunayted” kimi nəhənglərdən "Bayer” kimi ortababa keçəndə isə futbol
həvəsi azalmadı, oyununda geriləmə müşahidə edilmədi. Eyni əzmkarlıqla davam
etdi. İndi meksikalı futbol azarkeşləri ondan bu intizamı, əzmkarlığı gələn il
Rusiyada da nümayiş etdirməsini gözləyirlər. Ancaq Çiçaritoya gələn ilki
mundialda daha bir xüsusiyyət - liderlik də lazım olacaq. Onun lider kimi öz
missiyasının öhdəsindən necə gələcəyinə isə mundialda şahidlik edəcəyik.
Elnur