Mahnıları ilə çələng hörən bəstəkar - Fotolar
Musiqi - insanı keçmişə və gələcəyə aparan möcüzə
dolu bir aləmdir. O, insanın dünyaya gəlişinin, dünyada mövcudluğunun, dünyadan
gedişinin elə-belə olmadığını vurğulayan, hər kəsi ömrü boyu müşayiət edən
sirli səslər toplusudur. Qəribədir ki, insan həm sevincli, həm də kədərli
anlarında musiqiyə müraciət edir və daxilində bir rahatlıq tapır. Bunun
əsasında demək olar ki, insanın ən yaxın dostu və sirdaşı gözəl musiqilərdir. Bu
musiqiləri isə ərsəyə gətirmək heç də asan məsələ deyil. Bunu bacaranlardan
biri, varlığı musiqi ilə yoğrulmuş, dünyaya musiqilər gətirən sevilən bəstəkar,
əməkdar incəsənət xadimi Tahir Əkbər martın 2-də bu dünyadan köç etdi.
Onun minlərin, milyonların qəlbində özünə yer tapa
bilməsi böyük sevginin bir göstəricisidir. Bu qədər sevilmək, sevgiyə boğulmaq
heç də hər kəsə nəsib olmur. Balaca yazımın böyük qəhrəmanı olan Tahir Əkbər
hər zaman xatırlanan, anılan, hər musiqi sədası eşidildikdə, yada düşən ölməz
sənətkarlarımızdan biri idi və elə də olacaq. Açılan hər sabahımıza, qaçılan
hər dünənimizə, aylı axşamlarımıza onun ayrıca qəlb pıçıltıları, könül
nəğmələri, bütün insanlığa yetəcək sevgi payı var, olub və olacaq da. İstər
peşəkarlar, istərsə də sadə dinləyiciləronun musiqiləriniilknotlarından
tanıyırlar.O musiqilər ki, Tahir Əkbər ruhunun gözəlliyi ilə, qəlbindən
süzülən incə tellərlə onlara can, nəfəs verib. Onun bəstələri sevilən
sənətkarların dillər əzbərinə çevrilib. Bundan sonra da çevriləcək, oxunacaq,
dinləniləcək, seviləcək. Ancaq o Tahir Əkbərdən bir də olmayacaq.
Onunla tanışlığımız bir neçə il əvvəl klip
təqdimatlarının birində gerçəkləşmişdi. "Musiqinin dili olsa da danışsa...”
demişdim. Mənə musiqinin əslində dili olduğunu, ancaq onu musiqidən
anlayanların başa düşdüyünü demişdi. Sonra xırdalamağa başlamışdı. Deyirdi ki,
o yazdığı mahnıları quşa bənzədir. Onun bir qanadı bəstəkar, bir qanadı
şairdir. Amma bu quşu göylərə qaldıran, ona ruh verən müğənnidir. Üçü də
mükəmməl olanda, nəticə də mükəmməl olur. Bu üçlükdə kimsə axsasa, o musiqi
zəif olacaq: "Məsələn, mənim "Dərdin alım” mahnımı Zeynəb Xanlarova oxuyub, çox
da məşhur mahnıdır. Şair Osman Sarıvəllinin şeiri ilə mənim musiqimə Zeynəb
xanım can verib. Bunu etiraf etmək lazımdır axı. Mən zaman-zaman Osman
Sarıvəlli, Bəxtiyar Vahabzadə, Fikrət Qoca və digər xalq şairlərimizlə birgə
işləmişəm. Yaxşı mahnının yazılmasında şeiriyyətin rolu çox böyükdür”.
Tahir Əkbərin qeyd etdiyi "Dərdin alım” mahnısı
uşaqdan-böyüyə insanların sevgisini qazanmışdı, dillər əzbərinə çevrilmişdi.
İndi də dinlənilir və sevilir:
Bahar çağı səhər erkən,
Göy çəməndə gəzəndə sən
Bilirsənmi ürəyimdən,
Nələr keçər dərdin alım...
Tahir Əkbər müxtəlif janrlarda - xor musiqisi, simfonik
və kamera əsərləri də yaradıb. Bəstəkarın bəstələdiyi onlarca mahnı, o cümlədən
"Dərdin alım”, "Heç küsməyin yeridirmi?”, "Azərbaycan”, "Əzizim”, "Heyfim
gəldi”, "Qalardım”, "Bir qız bir oğlanındır”, "Xəzəllərin rəqsi” və başqaları
görkəmli ifaçılarımız Şövkət Ələkbərova, Mirzə Babayev, Zeynəb Xanlarova və
digər müğənnilər tərəfindən uğurla ifa olunub. Onun mahnıları, həmçinin Türkiyə
müğənnilərinin də ifalarında səslənib. Bunları niyə deyirəm? Çünki bir
çoxlarımız onun yaradıcılığından xəbərsizik. Eşitdiyimiz o köhnə mahnıların
bəzən xalq mahnısı olduğunu düşünsək də, onların bəstəkarı məhz Tahir Əkbər
idi. Ondan bizə ərməğan qalan musiqilər.
Tahir Əkbərin ailə dostu, sirdaşı, əməkdar artist Aybəniz Haşımova mərhum bəstəkarı nə
sağ vaxtı, nə də xəstə olarkən bir an tək qoydu. Davamlı olaraq biz mətbuat
nümayəndələrini, bəstəkarın dostlarını onun səhhəti ilə bağlı xəbərdar etdi.
Bəstəkar gözlərini həyata əbədi yumanda isə, ürək sözlərini sosial şəbəkədəki
özəl səhifəsində qeyd etdi. Bu sözlərdən onun nələr yaşadığını aydın şəkildə
hiss etmək və sezmək olurdu: "Ömrümdə ilk dəfədir ki, yazacaqlarımın qarşısında
aciz qalıram. Artıq neçə il idi ki, Tahir müəllimin sağlamlığında çox ciddi
problemlər yaranmışdı. O, ilk beyin əməliyyatından sonra da arabir vəziyyəti dəyişkən
olurdı. Amma bütün hallarda insan özünə bir ipucu axtarır ki, ümidlərini
öldürməsin. O, ümid neçə müddət onun özünü də, onu sevənləri də möcüzəyə
inandırırdı. Möcüzələrin baş verməsinə həm inanırdım, həm də... Onu hər o
vəziyyətdə görəndə, ürəyim tab gətirmirdi. Gəlirdim evə və otağımda xısın-xısın
ağlayardım. Ona kömək edə bilmədiyim üçün çox üzülürdüm. Kaş ki, əlimdə olsaydı,
onu Əzrayılın əlindən ala biləydim. Amma mümkünsüz idi. Atam da belə ölmüşdü,
ondan bilirdim. Sənətkarın susması, bilirsinizmi necə dəhşətdir? Özü də belə
sənətkarın! Sevimli Mehriban Əliyeva ona ilk yardım əlini uzadandan sonra çox
sevinmişdi. Hətta özü də inanırdı ki, ölməyəcək! Necə ürəkdən inanmışdısa,
səsinin, dilinin tutulmasına baxmayaraq, nələrsə deməyə çalışırdı. Mehriban
xanıma olan minnətdarlığını olmayan dilinin ürək səsiylə, sevinc hissiylə
bildirməyə çalışırdı. Bu da son, canı qurtuldu bu vəfasız dünyadan... Onu
nəğmələri yaşadacaq. İnanıram ki, yaradıcılığına layiq olduğu yüksək mükafatlar
veriləcək”.
Mərhum sənətkarın yaxın dostu olan Aybəniz xanım
daha sonra "Xalq ulduzu” yarışması ilə bağlı xatirələrini paylaşdı: "Yaxşı
xatırlayıram, "Xalq ulduzu” yarışmasının hansısa ilində fəxri ada layiq
görülmüşdüm. Mənə dedi ki, daha bu ildən yarışmaya qatılmayacağam. Sual verdim
ki, niyə? O, "hamınızın fəxri adı var, amma mənim yox. Sizin yanınızda pərt
olacağam, gəlməsəm, daha yaxşı olar” , - deyə bildirdi. Tahir bəy bunu deyəndə
çox üzülmüşdüm və ona təsəlli verməyə çalışdım ki, narahat olmasın, aparıcıdan
xahiş edəcəm ki, fəxri adımı efirdə səsləndirməsin”.
Tahir Əkbərin yaxın dostlarından olan xalq artisti Mübariz Tağıyev bəstəkarın
ölümünə kədərləndiyini və onu heç zaman unutmayacağını bildirdi: "Tahir Əkbər
bəstəkardan olmaqdan əlavə, çox alicənab, işinin peşəkarı olan bir insan idi.
Dostlarının yanında hörmət-izzət qazanmışdı. Bəstəkar kimi də çox tanınır və
sevilirdi. Onun ilk mahnısını mən oxumuşam... O illəri çox gözəl xatırlayıram.
Heyf o günlərdən, o illərdən. Mən sizə nə deyim? Elə hisslər var ki, onlar
deyilmir, sadəcə yaşanır. Tahir Əkbər özünü reklam etməyi heç zaman sevmirdi, reklamdan
qaçırdı. Elə bil bu zəmanənin adamı deyildi. Gözə girmək, özünü tərifləməklə
heç arası yox idi. Hər zaman getdiyi məkanlarda belə, kölgədə dayanmağa
çalışırdı. Hərdən deyirdim ki, yazdığın əsərləri niyə ifa etmirsən? Mahnıları
da çox dəyərli və qiymətli idi. Özünə qapanan insan və öz dünyası olan bir
sənətkardı. Xatirəmdə ziyalı insan, gözəl dost, bəstəkar kimi qaldı. Onunla
bağlı danışmaq mənim üçün çox ağırdır. Allah rəhmət etsin”.
M.Tağıyev Tahir Əkbərin ölüm xəbərini çox gec
öyrəndiyini bildirdi. Bunun üçün bir xeyli də giley etdi: "O öləndə mən xəstə
idim, xəbərim olanda isə, artıq onu dəfn etmişdilər. Mən onunla sonuncu dəfə
Az.TV-də görüşmüşdüm. Oturduq, söhbət etdik, dərdləşdik, iki yaxın dost kimi.
Onda birinci dəfə xəstəxanaya düşmüşdü. Səhhəti yaxşı deyildi. Biz sənət
adamlarıyıq. Hər zaman sosial şəbəkələrdə ola bilmirik. Məhz bu səbəbdən
dostlarımızın ölüm xəbərlərini gec eşidirik. Mən onun öldüyünü gec eşitdim və
onunla vidalaşa bilmədiyim üçün çox məyusam. Nə radioda, nə televiziyada belə
sənətkarların ölən gün xəbəri verilmir. Biz dostlarımızın ölümündən beləcə
bixəbər qalırıq”.
Xalq artisti Gülyaz
Məmmədova ilə əlaqə saxladıq. İfaçı bu günlərdə öz atasını da
itirdiyini və hər iki itkiyə görə çox məyus olduğunu bildirdi: "Tahir Əkbər
bizim üçün əziz və bir o qədər də dəyərli insan idi. Onu itirdiyimizə hələ də
inana bilmirəm. O, Azərbaycan mədəniyyətinin çox sevilən simalarından biridir.
Bundan əlavə, hamının sevimli bəstəkarı idi. O, musiqinin bir çox janrında
əsərlər yazsa da, yaradıcılığının böyük hissəsini mahnılar və romanslar təşkil
edir. Onun əsərləri milli dəyərlərə söykənir. Biz də bacım Gülyanaqla onun
nəğmələrini oxumuşuq. Belə ki, "Vətəni
sevirəm”, "Göy-göl”, "Xaçmaz”, "Şabran”, "Səndən mənə yar olmaz” mahnılarımızın
bəstəkarı məhz Tahir Əkbər idi. Onunla vidalaşmaq bizə çətindir. Martın 4-də
biz atamızı da itirdik. Onların hər ikisinə Allahdan rəhmət diləyirik”.
İki il bundan öncə 70 yaşı Heydər Əliyev Sarayında
böyük təntənə ilə keçirilən bəstəkarın sevinci o gün gözlərindən sezilirdi.
Niyə də sezilməsin axı, o gün bütün dostları, pərəstişkarları yanında idi. Gecə
boyu bəstəkarın dillər əzbəri olan mahnılarından çələng hörüldü. Bu mahnıların içərisində
illərdən bəri sevə-sevə eşitdiyimiz, yaddaşımızda saxladığımız mahnılar da
vardı, yeni yazılan nəğmələr də. 2 il xəstə yatağında qalan bəstəkarı da məhz
bu səbəbdən ziyarətə getmədim. Onu o səhnədə gördüyüm kimi şux və şən
xatırlamaq üçün. Nədənsə hər dəfə Tahir Əkbər yaradıcılığından söhbət düşəndə,
ağlıma onun "Heç küsməyin yeridirmi?” mahnısı gəlir. Bəlkə də bu onun
yaradıcılığında ən çox sevdiyim bəstəsi olduğu üçündür. Amma bəlkə də onun
bizlərdən sanki küsüb getdiyini düşündüyüm üçün...
Noldu yenə küsdün getdin?
Heç küsməyin yeridirmi?
Ürəyimi al qan etdin
Heç küsməyin yeridirmi?
Xəyalə Rəis