Lal kişi
Beynimdə bir nağıl var, mən onu danışa bilmirəm. Demək olar
ki, o nağılı unutmuşam, ancaq hərdən xatırlayıram.
Bu nağıl küçənin o biri başında yerləşən evdəki 3 adamdan bəhs
edir. Əgər mən söz deyə bilsəydim, mahnı oxuyardım. Mən o mahnını qadınların,
ana olan qadınların qulağına pıçıldayardım. Küçədə gəzə-gəzə o mahnını
dayanmadan oxuyardım. O mahnını oxumaqdan dilim qabar olardı.
O evin bir otağında 3 kişi var. Onlardan biri cavan və
yaraşıqlıdır. O nə vaxt baxsan gülür. Otaqda olan o biri kişinin uzun, ağ
saqqalı var. Saqqallı kişi hər şeyə şübhəylə yanaşır. Təsadüfü hallarda şübhələr
kişini tərk edir və kişi yuxuya gedir. Otaqdaklı üçüncü kişinin gözləri cin
gözlərinə oxşayır, əsəbi halda otaqda o baş bu başa gedir, əllərini bir-birinə
sürtür. Kişilərin üçü də gözləyirdi. Evin ikinci mərtəbəsində alatoranlıqda bir
qadın arxasını divara söykəyib pəncərənin qabağında dayanmışdı. Bu, mənim
nağılımın bünövrəsidir.
Yadımdadır ki, otağa dördüncü bir kişi də daxil oldu, ağ
geyinmişdi. Sakit bir kişi.
Otaqdan səs gəlmirdi, gecələr dəniz necə sakit olarsa, otaq
da elə sakit idi. Dördüncü kişi otaqda yeriyəndə ayaqlarının səsi eşidilmirdi.
Gözləri cin gözlərinə
oxşayan kişi bir dəqiqə də olsun yerində sakit durmurdu. Heyvan qəfəsə salınanda
qəfəsin içində necə qaçarsa o da elə qaçırdı. Elə bil boz saçlı kişiyə də onun əsəbiliyi
yoluxmuşdu, o saqqalını dartmağa başladı.
Dördüncü kişi, ağ kişi yuxarı mərtəbəyə, qadının yanına
qalxdı.
Qadın orda idi, gözləyirdi.
Ev necə də sakit idi! Saatın çıqqıltısı aydınca eşidilirdi.
Yuxarı mərtəbədəki qadın sevgiyə susamışdı. Bu haqda ayrıca bir nağıl yazmaq
olardı. Onun bütün bədəni sevgi aclığı çəkirdi. Ağ, sakit kişi yaxınlaşanda
qadın ona sarı tullandı. Onun dodaqları aralandı. Onun dodaqlarında təbəssüm
vardı. Ağ kişi qadına heç nə demədi. Onun baxışlarından qəzəb, sual oxunmurdu.
Onun gözləri insan gözləri kimi deyildi, ulduz soyuqluğu vardı onun gözlərində.
Aşağı mərtəbədə gözləri cin gözlərinə oxşayan kişi zarıyır, azmış it kimi irəli-geri
qaçırdı. Boz kişi onun arxasınca qaçmaq istədi, ancaq yoruldu, döşəməyə uzandı
ki, yatsın. O, bir daha oyanmadı.
Yaraşıqlı kişi də döşəmədə uzandı. O gülür və nazik, qara
bığı ilə oynayırdı.
Heç bilmirəm, mənim nağılıma nə olub, mən nağılımı danışa
bilmirəm.
Yəqin ki, ağ, sakit kişi Ölümdür.
Gözləyən, sevgiyə susayan qadın Həyatdır.
Yaşlı, boz, saqqalı və cinə oxşayan kişi məni çaşdırır. Mən
ha fikirləşsəm də, onları başa düşə bilmirəm. Demək olar ki, mən çox vaxt onlar
haqda fikirləşmirəm. Mən o yaraşıqlı kişini fikirləşirəm, nağılımda bütün vaxtı
gülən kişini.
Əgər mən onu başa düşə bilsəydim hər şeyi başa düşərdim.
Bütün dünyanı gəzib gözəl nağıl söyləyərdim. Mən onu başa düşsəydim daha lal
olmazdım.
Niyə mənə sözlər verilməyib? Mən niyə lalam?
Mənim deyiləsi bir nağılım var, ancaq onu necə deməyi
bilmirəm.
Şervud Anderson