Koronavirus postsovet məkanını da cənginə alıb
Ən acınacaqlı durumda olan
dövlət isə Ermənistandır
Hər gün onlarla insanı tələf edən, minlərlə
insanı yoluxduran koronavirus pandemiyası günbəgün güclənməkdə davam edir. Artıq
bu gün birmənalı şəkildə demək olar ki, bu problem hər bir evdə müzakirə olunan ciddi problemə
çevrilib. Planetin əksər ölkələrini əhatə edən pandemiya il bağlı postsovet
məkanında da vəziyyət qənaətbəxş deyil. Qonşu Rusiya artıq sərt karantin tədbirlərini
reallaşdırıb. Rusiya prezidenti Vladimir Putin xalqa dünənki
müraciətində bildirib ki, həm dünyada, həm də Rusiyada
koronavirus epidemiyası pik nöqtəyə çatmayıb. O, Moskvada koronavirusla bağlı vəziyyəti yaxşılığa doğru dəyişməyin
hələlik mümkün olmadığını, lakin yaşlıları qorumağa, uşaq müəssisələrində
epidemiyanın yayılmasının qarşısını almağa nail olunduğunu qeyd edib. O, ölkədə əmək haqqı saxlanmaqla
qeyri-iş günlərinin müddətinin aprelin 30-dək uzadılması barədə sərəncam da verib.
Eyni zamanda, vəziyyət yaxşılığa doğru dəyişdiyi təqdirdə bu qərarın
dəyişəcəyini istisna etməyib. Son sutkada Rusiyada daha 771 nəfər
koronavirusa yoluxub. Bununla da pandemiyaya yoluxanların sayı 3 min
548 nəfərə qalxıb. Qeyd edək ki, ölkə üzrə 30 nəfər bu virusdan ölüb. Lakin
Rusiyanın problemi tək koronavirusla bağlı deyil. Neftin qiymətinin aşağı
düşməsi də ölkə üçün ciddi problemlərə yol açır. "Eurasianet” yazır ki, Rusiyada 9 milyon insan
iş yerini itirə, 3 mln. müəssisə isə müflisləşə bilər. Ekspertlər bildirirlər
ki, koronavirus Rusiya iqtisadiyyatına nefin qiymətinin aşağı düşməsindən də
ciddi təsir edə bilər. Maliyyə naziri Anton Siluanov da bunu etiraf edib və
pandemiyanı neftin qiymətinin aşağı düşməsindən də ciddi problem adlandırıb. "Biz
bu il büdcə kəsirinə keçəcəyik, Milli Rifah Fondundan yararlanmalı olacağıq”,
-deyə nazir vurğulayıb.
Postsovet məkanının digər
nəhəng dövləti Ukraynaya gəldikdə, burada da vəziyyət qənaətbəxş deyil. Bu ölkə
postsovet məkanında pandemiyanın çətinlikləri ilə üzləşən ilk ölkə olub. Hələ
fevral ayında Çindən vətəndaşlarını evakuasiya edən Kiyev onlar üçün heç bir
karantin tətbiq etmədi. Fövqəladə tədbirlərə yalnz martın 17-dən başlanıldı.Ukraynada
koronavirusa yoluxma nəticəsində ölənlərin sayı 22 nəfərə çatıb. İndiyədək
891 nəfər virusa yoluxub, onlardan 19 xəstə isə sağalıb. Artıq Ukrayna defolt
həddinə çatıb. Əksəriyyət bu ölkənin iqtisadiyatının koronavirus pandemiyasına
tab gətirməyəcəyini düşünür.
Belarusa
gəldikdə, bu ölkənin prezidenti Aleksandr Lukaşenko bildirib ki, burada da virusa yoluxma halları pik
həddə çatır. Xəstələrin sayı 163 nfır olub ki, onlardan da 2-i vəfat edib. Belarus prezidenti Pasxaya
qədər yoluxmaların azalacağına ümid etdiyini bildirib: "Xəstəliklərin rəqəmsal
analizi göstərir ki, biz zirvədəyik. Allaha dua edirəm ki, xəstələrin sayı Pasxaya
qədər azalsın”.
Mərkəzi Asiyaya
gəldikdə burada da vəziyyət qənaətbəxş deyil. İlk karantin tədbirlərini
Qazaxıstan edib və martın 15-dən ölkədə fövqəladə vəziyyət elan edilib. Ən çox
xəstə iri şəhərlərdə - Alma-Ata və Nur-Sultandadır. Bütövlükdə dünən qədər
ölkədə 450-yə yaxın koronavirus xəstəsi qeydə alınıb.
Digər postsovet
ölkəsi Qırğızıstanda isə 130 xəstə qeydə alınıb. Xəstələrdən 4-ü ağır vəziyyətdədir. Artıq COVID-19-dan
ilk ölüm hadisəsi də baş verib. "61 yaşlı pasiyent koronavirusdan öldü", -
xəbərdə deyilir.
Özbəkistandakı
vəziyyətə gəldikdə burada xəstələrin sayı 300-ə çatıb. Digər ölkə Tacikistanı
isə Ümümdünya Səhiyyə Təşkilatı koronovirus xəstəsinin qeydə alınmadığı ölkə
adlandırıb. Koronavirus təhlükəsi ilə bağlı Tacikistan martın 20-dən bütün
beynəlxalq reysləri iki həftəliyə bağlayıb. Xatırladaq ki, indiyədək
Tacikistanda koronavirus aşkar edilməyib. Bununla belə, fevralın 1-dən martın
18-dək 1890 adam karantində olub, onların 1426-sı evə buraxılıb.
Türkmənistana gəldikdə isə bu ölknin
rəhbərliyi ümumiyyətlə koronavirus sözünün ölkə ərazisində işlənməsini qadağan
edib. Burada da xəstə qeydə alınmayıb.
Bədnam
qonşumuz Ermənistanda isə son sutka ərzində 73 nəfər koronavirusa
yoluxub. Bununla da
koronavirusa yoluxanların sayı 736 nəfərə çatıb. Qeyd edək ki, bu günədək Ermənistanda
7 nəfər virusdan ölüb. Koronavirus ölkənin onsuz da ağır olan durumunu daha da
ağırlaşdırıb. İşğalçılıq siyasəti üzündən sərhədləri qapalı olan ölkə
iqtisadiyyatı ağır duruma düşüb.
Gürcüstanda da vəziyyət
ürəkaçan deyil. Baş nazir Georgi Qaxariya dünən bəyan edib ki, "koronavirusa 18 yeni yoluxma halı qeydə alınıb, ötən gün isə bu
rəqəm 15 nəfər idi. Aydındır ki, vəziyyət sürətlə pisləşir”. O bildirib ki, vəziyyətin
mürəkkəbləşməsi ilə əlaqədar ölkənin bütün iri xəstəxanalarına tam hazır vəziyyətə
gəlmələri üçün iki gün vaxt verilib: "Əsas yük Səhiyyə Nazirliyinin və xəstəxana
sektorunun üzərinə düşür”.
Qeyd edək ki,
hazırda Gürcüstanda yeni növ koronavirusa yoluxması təsdiqlənmiş şəxslərin sayı
148 nəfərdir, onlardan 27-nin sağaldığı bildirilir. Ölkə üzrə 5392 nəfər
karantində saxlanılır. Gürcüstanda koronavirusa ilk yoluxma fevralın 26-da qeydə
alınıb. Baş nazir onu da bildirib ki, xəstəxanalar və ilkin tibbi yardım xidməti hazırlıq vəziyyətinə gətirilir.
Yaranmış gərgin durumda 20-dən çox müxalifət partiyası dünyanın aparıcı ölkələri
və beynəlxalq maliyyə qurumlarına müraciət ünvanlayıb. Sənəddə Gürcüstanın
koronavirus epidemiyasına görə ciddi problemlərlə üzləşdiyi bildirilib. Müraciət
müəllifləri qeyd ediblər ki, koronavirusdan ən çox ölkə iqtisadiyyatı zərər
görüb və vəziyyət daha da pisləşə bilər: "Zərərin miqyasını hesablamaq hələ çətindir,
lakin aydındır ki, həcm böyük olacaq. İqtisadi böhran ölkənin kövrək
demokratiyasını təhlükə altında qoya bilər. Gürcüstan demokratyası bu il
qarşıdan gələn parlament seçkilərində ciddi sınağa tab gətirməlidir”. Müxalifət
partiyaları Gürcüstan hökumətinin beynəlxalq maliyyə dəstəyinə çox ehtiyacı
olduğunu bildiriblər. Müraciət ABŞ, Böyük Britaniya, Kanada, Norveç, İsveçrə
hökumətləri, DB, BVF, Avropa İnkişaf Bankı, AYİB və digər maliyyə təşkilatlarına
təqdim olunub.
Azər NURİYEV