Kitab və qəhvə kefinin ahəngi - Reportaj
"İnanırsınız,
bayaq bir xanım tam 280 manatlıq bazarlıq etdi. Səhv etmirəmsə, həkim idi. Aldıqlarının
bir hissəsini özü, qalanı isə qızı üçün idi. Açığı, ilk dəfə idi ki, bu
mağazada 280 manatı belə ürəklə xərcləyən birini görürdüm. Məncə, alqışlanası
haldır. Çünki indiki dövrdə bu qədər məbləği gözünü qırpmadan buradakı mallara
xərcləyəcək adam çətin tapılar”.
"Kitab seçərkən nələrə diqqət etdiklərini müşahidə
edirəm”
Yəqin ki,
bir çoxunuz söhbətin hansısa geyim və ya ayaqqabı mağazasından getdiyini
düşünəcəksiniz, amma elə deyil. Söhbət ölkəmizdə kifayət qədər tanınmış kitab
mağazalarından olan "Libraff”ın "Gənclik Mall” filialının kafesində baş tutub.
Həmsöhbətim isə uzun müddətdir ki, bu kafenin və mağazanın müştərisi olan
Ehtiram Qurbanovdur. Ehtiram işi ilə əlaqədar olaraq bir neçə aydır ki, hər gün
bu kafedə oturduğunu, gəlib-gedən insanları müşahidə etdiyini deyir: "Uzun
müddətdir ki, "Libraff” kitab mağazalarından alış-veriş edirdim, amma bu kafedə
oturmamışdım. İşim daha çox buradakı mağazalarla olduğu üçün qərara gəldim ki,
boş vaxtlarımda kafedə oturub qəhvəmi içə-içə həm insanları müşahidə edim, həm
də burada qoyulan kitabları oxuyum. Kitabların satışı digər tərəfdə olur, amma
kafedə oturanların da səmərəli vaxt keçirmələri üçün heç bir ödəniş etmədən
götürüb oxuya biləcəkləri kitabların olması çox müsbət haldır. İşim marketinq
sahəsi ilə bağlı olduğu üçün çox zaman alış-veriş edənlərin davranışlarını,
onların daha çox hansı kitablara üstünlük verdiklərini, kitab seçərkən nələrə
diqqət etdiklərini müşahidə edirəm”.
Qəhvəmi və kitabı götürüb masaya yaxınlaşdım
"Libraff”ın
kafesinə gəlib bir fincan qəhvə içmədən getmək heç yaxşı olmazdı. Qeyd edim ki,
burada çox gülərüz, yüksək səviyyədə xidmət göstərən gənclər çalışır. Qəhvəmi
alıb, kafenin müştəriləri üçün ödənişsiz olan kitabları nəzərdən keçirirəm və
maraqlı bir kitab seçib, oturmaq üçün yer axtarıram. Birdən gözüm masalardan
birində tək əyləşən xanıma sataşır. Xanımın oturduğu masaya yaxınlaşaraq
əyləşmək üçün icazə istəyirəm. Bir müddət sonra mağaza haqqında həmsöhbət
olmağa başlayırıq. İlk olaraq onu deyim ki, Aysel xanım çox gülərüz və mehriban
biridir. Bakı Dövlət Universitetində oxuduğunu qeyd edən həmsöhbətim deyir ki,
həftə içi gəlməyə çox vaxtı olmadığından, bura daha çox həftə sonları gəlir: "Buranın
aurası çox gözəldir, həzin musiqi sədaları altında kitab oxuyuram. Bəzən elə
olur kitabı özüm gətirirəm, bəzən isə burada qoyulanlardan götürürəm. Tələbə
olduğum üçün hər gün gələ bilmirəm, amma şənbə və bazar günləri imkan olan kimi
gəlirəm. Hətta, qrup yoldaşlarımızla kollektiv gəldiyimiz vaxtlar da olur”.
Kitab və qəhvə kefinin ahəngi
Qəhvəmi
bitirdikdən sonra yavaş-yavaş yan tərəfdən gələn o möhtəşəm kitab qoxusu
altında mağazaya tərəf keçirəm. Əsas hissəyə keçməzdən əvvəl "Libraff” kitab
mağazaları haqqında qısa məlumat verim. Hazırda Bakıda 8, Gəncədə isə 1 mağaza
fəaliyyət göstərir. Şəhərin müxtəlif yerlərində fəaliyyət göstərən "Libraff”
mağazalarının 4- kitab və qəhvə kefinin ahəngi
yaradılıb. Mağazanın çox gözəl aurası var. Rəflərdə həm böyüklər, həm də
uşaqlar üçün olan bədii, tarixi və ensiklopedik kitab, 3 yaşa qədər uşaqlar
üçün nəzərdə tutulan musiqili, toxunuş kitabları adamı heyrətə gətirir. Mağaza
böyük olduğundan tək gəzməyim mümkün deyildi. Ona görə bu işdə mənə mağazanın
nümayəndəsi Anar İsmayılov kömək edir.
Gənclər bu tipli kitablara maraq
göstərirlər
Anar bəylə birlikdə mağazanı gəzərək bütün bölümlər ilə tanış oluruq.
Həmsöhbətim bildirir ki, kitabların böyük bir qismi 3 - Azərbaycan, rus, ingilis
dilindədir: "Mağazamızda elektronika mallarının satışı da həyata keçirilir.
Bura müxtəlif kompüter və telefon avadanlıqları daxildir. Uşaqlar üçün çantalar
da var. Təxmini 5-6 hissədən ibarət olan mağazamızda hər bölümün öz satıcısı
var. Hər kəs öz bölümündə olur və yaxınlaşan müştərilərə məlumat verir.
"Gənclik Mall” filialında işçilərin sayı 10 nəfərdir. Kitablarımız arasında dil
etibarilə Azərbaycan, rus və ingilis dilində olanlar çoxluq təşkil edir.
Türkiyə tükcəsində olan kitablar da var. Ən çox tələbat görən biznes və şəxsi
inkişafla bağlı olan kitablardır. Xüsusilə də gənclər bu tipli kitablara maraq
göstərirlər. Xarici ölkə vətəndaşları üçün nəzərdə tutulan ölkəmizin görməli
yerlərindən bəhs edən şəkilli kitablarımız da var. Hansı ki, bu kitablar
müxtəlif xarici dillərdə tərtib edilib. Kitablarımızın demək olar ki, hamısı
mağazamıza aid olan "TEAS Press” nəşriyyat evinə məxsusdur”.
Ən bahalı kitabımız 500 manatdır
Həmsöhbətim
kitabların müxtəlif qiymət aralığında olduğunu deyir: "Qiymətlər fərqlidir.
Yəni qiymətin formalaşmasına təsir edən nüanslar olur. Hazırda mağazamızda 1
manat 80 qəpiyə də, 80 manata da kitab var. Ən bahalı kitabımız isə 500 manatdır,
ingilis dilindədir və səhv etmirəmsə, anesteziologiya ilə bağlıdır. Yəni bizim
mağazada hər cibə uyğun kitab tapmaq mümkündür. Kitablarımız janr etibarı ilə
də müxtəlifdir. Fantastik, detektiv, romantik, komediya janrında kitablarımız
var. Ən çox maraq olan kitablar arasında psixoloji romanları qeyd edərdim. Mağazamızda
yalnız bədii ədəbiyyat yox, elmi ədəbiyyata aid kitablar da mövcuddur”.
"Kitab yeni gəlməsinə baxmayaraq çox yaxşı satılır”
Gəzə-gəzə
gəlib mağazanın satıcısı Sərvər bəyin nəzarət etdiyi bədii ədəbiyyat bölümünə
çatdıq. Burada dünya və yerli ədəbiyyatdan müxtəlif janrlı kitablar var. Sərvər
bəy deyir ki, kitablar kimi müştərilərin zövqü də fərqlidir: "Hər janrdan olan
kitaba maraq göstərən gənclərimiz var. Son günlər ən çox maraq görən kitabımız
isə Qaraqanın müəllifi olduğu "Art və Xaos” kitabıdır. Kitab yeni gəlməsinə
baxmayaraq, çox yaxşı satılır. Demək olar ki, gələn müştərilərin əksəriyyəti
onu soruşur. Amma ümumilikdə xarici ədəbiyyatın satışı daha çoxdur. Xüsusilə də
psixoloji triller seçilənlər arasındadır”.
"İdeal
evlilik, yoxsa, mükəmməl yalan”
Maraqlıdır,
satıcımız özü kitab oxuyurmu?: "Əlbəttə, imkan olan kimi mən də kitablardan birini
seçib oxuyuram. Bəzən elə olur ki, müştəri gəlir nə istədiyini bilmir, yəni bu
qədər kitab arasında seçim etməyə çətinlik çəkir. O müştəri ilə həmsöhbət
oluruq, müəyyən suallarla zövqünü təxmini etməyə çalışaraq kitab məsləhət
görürük”.
Bu məqamda
həmsöhbətimin ”elə, mən də kitab seçməkdə çətinlik çəkirəm, bəlkə, mənə də
oxumağa bir kitab məsləhət görəsiniz” deyirəm. Sərvər bəy gülümsəyərək, sanki
bu suallı gözləyirmiş kimi qarşısında dayandığımız rəfdən B.A.Parisin "Bağlı
qapılar arxasında....İdeal evlilik, yoxsa, mükəmməl yalan” kitabını məsləhət
gördü. Açığı, kitabın başlığı diqqətimi çəkmədi desəm, yalan olar. Müsahibim
kitabın çox axıcı dili olduğunu, oxuduqca insanı yormadığını dedi. Özü kitabı 3
günə bitirib.
Musiqili və toxunuş kitabları
Daha sonra
Sərvər bəyin bölümündən ayrılıb uşaq ədəbiyyatına gəlirik. Burada bizə Səbinə
xanım müşayiət edir. Səbinə qeyd edir ki, uşaq ədəbiyyatı bölümü 3 hissəyə
bölünür: "Uşaq ədəbiyyatı bölümünə 3 yaşa qədər uşaqlar üçün olan kitablar,
öyrədici test, dərslik və bədii ədəbiyyat hissələri daxildir. Kitablarımız Azərbaycan,
rus və ingilis dilində olur. 0 yaş üstü uşaqlar üçün olanlar arasında şəkilli toxunuş
kitabları daha çox marağa səbəb olur. Belə ki, bu kitabların səhifələrinə
toxunmaqla uşaq rəsmdə olan heyvanın və ya əşyanın necə olduğunu hiss edir.
Bəzən müştərilər bunu görmə məhdudiyyətli uşaqlar üçün olduğunu düşünürlər, amma
elə deyil, sırf tam normal uşaqlar üçün nəzərdə tutulub. Məsələn, it şəkli
varsa, uşaq səhifənin müəyyən hissəsinə toxunmaqla onun tükünün necə olduğunu
bilir. Daha sonra musiqili, səsli kitablarımız var. Onlarda da xüsusi düymə
olur, həmin düyməyə toxunanda nağıl danışılır və ya musiqi oxunur”.
Oğlanlar daha çox motosiklet, döyüşlər, dinozavr,
qızlar isə...
Səbinə
xanım yaşca böyük uşaqların həm şəkilli, həm də yazılı ensiklopediyalara maraq
göstərdiyini deyir: "Ən çox alınan kitablarımız ensiklopediyalardır. Bunlarda
iki cür olur. Oğlanlar daha çox motosiklet, döyüşlər, dinozavr, qızlar isə ev
heyvanları, miflər haqqında olan kitablara üstünlük verirlər.
Ensiklopediyalarımız həm şəkilli, həm də yazılı olduğu üçün istənilən yaş
qrupunda uşaqlara almaq olar. Bəzən yaşı az olan uşaqlar üçün seçimi
valideynləri edir. Yaşı çox olanlar isə özləri seçir”.
"Yaxşı olar ki, filialları çoxaldılsın”
Növbəti və
son dayanacağımız isə dəftərxana və oyuncaq bölümüdür. Burada uşaqlar üçün
müxtəlif oyuncaqlar satılır. Bu bölümdə uşaqların zehni inkişafı üçün fərqli
pazıllar var. Mağazada gəzərkən rəflər
arasında iki övladı ilə kitab axtaran xanım diqqətimi çəkdi. Yaxınlaşıb nə
axtardıqlarını, kitab mağazası haqqında fikirlərini soruşdum. Nigar xanım
övladlarına xarici dildə ədəbiyyat axtardığını dedi: "Bu cür kitab
mağazalarının olması uşaqların intellektual inkişafını təmin edir. Bəlkə də
yeganə kitab satış mağazasıdır ki, axtardığımı rahatlıqla tapıram. Hər yaşda
insana uyğun kitablar var. Biz hazırda uşaqlar üçün xarici dildə kiçik nağıl
kitabı almaq istəyirik. Bu, uşaqların dil bilgisinin inkişafına kömək edəcək.
Yaxşı olar ki, filialları çoxaldılsın”.
Beləcə,
"Libraff” kitab mağazasındakı gəzintimiz başa çatdı. Mağazanın mehriban
komandası ilə xudahafizləşib oradan ayrılırıq. Ümid edirik ki, yazımız daha çox
gəncin kitabxanadan faydalanmasına kömək edəcək.
Günel
Azadə