Kirayə ev biznesi inkişaf edir
Azərbaycanda şəxsi evlərin
turistlərə kirayə verilməsi halları artıb. Bunu Trend-ə Azərbaycan Turizm
Assosiasiyası (AzTA) sədrinin müşaviri Müzəffər Ağakərimov bildirib. Onun
sözlərinə görə, belə hallar həm Bakının mərkəzində, həm də Bakıdan kənar
ərazilərdə müşahidə edilir. Azərbaycanda hotellərin sayının az olduğunu deyən
M.Ağakərimov qeyd edib ki, ölkədə yeni hotellər inşa edilməlidir.
AzTA rəsmisi qeyd edib ki,
hotellərin inşası üçün stimullaşdırıcı tədbirlər həyata keçirilməlidir:
"Azərbaycana gələn turistlərin sayı getdikcə artır. Ona görə də hotellərə
tələbat var”. M.Ağakərimovun sözlərinə görə, hazırda Azərbaycanda 535 hotel
fəaliyyət göstərir. Həmin hotellərin 146-sı Bakı və Abşeron yarımadasında
yerləşir.
Bəs görəsən evlərin turistlərə
verilməsinin hansı müsbət və mənfi tərəfləri var? Ümumiyyətlə evlərin bir
günlük qiyməti nə qədərdir?
"Millenium”
turizm şirkətinin rəhbəri Ruslan Quliyev deyir ki, turistlərə evlərin kirayə verilməsi əslində
müsbət hal kimi qiymətləndirilməlidir: "Aztəminatlı ailələr üçün belə bir
şəraitin yaradılması təbii ki, yalnız alışlana bilər. Artıq nəinki paytaxt Bakı
şəhərində, həmçinin bölgələrdə də turistlərə evlərin kirayə verilməsi məsələsi
gündəmdədir. Bu özlüyündə həm də turizmin inkişafı və məşğulluğun artımı
baxımından faydalıdır. Xüsusən də bölgələrdə yaşayan və gəliri aşağı olan insanların
rifahını yaxşılaşdırmaq baxımından bu çox vacibdir. Təcrübə onu göstərir ki,
kütləvi turizmin inkişafı üçün çalışırıqsa, mehmanxana və hotellərlə yanaşı,
Bakı şəhərində və rayonlarda mənzillərin
turistlərə kirayə verilməsi çox vacibdir. Kirayə verilən mənzillər həm də turistlərin
yerləşdirilməsi probleminin aradan qaldırılmasına xeyli köməklik edir. Evlərini kirayə verən şəxslər
əlavə xidmətlərin göstərilməsində də maraqlı ola bilərlər. Düşünürəm ki, bu
addım həm də kənddən şəhərə olan axının qarşısının alınmasına səbəb ola bilər”.
Mövzu ilə bağlı Müzəffər Ağakərimovun da fikirlərini öyərndik: "Turizm
inkişaf etdikcə, hotellərə və hotel tipli müəssisələrə olan tələbat da durmadan
artır. Təəssüflər olsun ki, bizdə belə hotellərin sayı qənaətbəxş səviyyədə
deyil. Bahalı və çoxulduzlu hotellərlə yanaşı, aztəminatlı turistlər üçün nəzərdə
tutulan hotellər də olmalıdır. Azərbaycanda bu tipli hotellərin sayı çox az
olduğuna görə, gələn turistlərin əksəriyyəti məcbur olub kirayə ev götürürlər.
Təbii ki, bu, evini kirayəyə verən şəxslərin gəlirlərinin artması baxımından
çox yaxşı haldır”.
M.Ağakərimov deyir ki, turistlərin sayı artdıqca, bu tələbatın artması
normaldır: "Kirayədə əsasən təhlükəsizlik məsələləri, vergi ödənişləri və sanitar-gigiyenik
qaydalara riayət məsələsi hostellərdən fərqlənir. Hostellərdə bu daha yüksək
səviyyədə olur. Evini turistə kirayə vermək olar. Amma kirayə verən şəxs bu
kimi nüanslara diqqət yetirməlidir ki, qaydalara uyğun olsun. Bu istiqamətdə
Gürcüstan və Türkiyə təcrübəsindən yararlana bilərik. Xüsusən Gürcüstanda bu
təcrübə daha yaxşı inkişaf edib”.
Turizm
şirkətinin rəhbəri, hüquqşünas Rəhman Quliyev deyir
ki,kirayə ev biznesinin inkişafı hotellərin
dolu olması ilə bağlıdır: "Vətəndaşların öz evlərini turistlərə kirayə verməsi
əlbəttə, müsbət məqamdır. Bu, ilk olaraq vətdaşların sosial rifahına müsbət
təsir göstərir. Bununla yanaşı, kirayə biznesi həm də turizmin ikişafına
faydalıdır. Lakin burada bəzi diqqət yetiriləsi məqamlar var. Belə ki, ilk
növbədə turistlərin təhlükəsizliyini təmin etmək məqsədilə kirayə verilən evlər
birmənalı şəkildə vergiyə cəlb edilməlidir. Ev yiyəsi bu haqda hüquq-mühafizə
orqanlarına məlumat verməkdə maraqlı olmalıdır ki, neqativ hallara yol
verilməsin. Qiymətlərə gəlincə isə, deyə bilərəm ki, bu, kirayəyə verilən evdən
asılıdır. Şəhərin mərkəzində olan evlərin bir günlük qiyməti 80-100 manata,
mərkəzdən kənar evlərin bir günlük haqqı isə 50 manatadək ola bilir. Əgər
vətəndaş vergidən yayınmırsa və turistə normal şərait təmin edə bilərsə, burada
qeyri-adi heç nə yoxdur. Dünyanın bir çox ölkələrində bu təcürbədən istifadə
edilir. Lakin turistə verilən kirayə ev müqavilə əsasında olmalıdır. Çünki ev
sahibi turistin təhülkəsizliyinə cavabdehlik daşıyır və turistin qiymətli
əşyaları, yaxud nağd pulu ola bilər. Bu kimi detallar mütləq nəzərə alınmalıdır”.
Şəbnəm
Mehdizadə