Kiçik ölkənin nəhəng “gözətçi”si - Portret
Futbol üzrə dünya çempionatına sayılı günlər qalıb.
Bütün futbol pərəstişkarları Rusiyada təşkil olunacaq dördilliyin futbol
bayramını səbirsizliklə gözləyirlər. Zarafat deyil, top oyununun həvəskarları
bu möhtəşəm turnirdə futbolun verdiyi bütün hissləri yaşamaq imkanı əldə edəcəklər
- zəfər sevinci, məğlubiyyətin verdiyi kədər, təəssüf, gərginlik, gözəl oyundan
alınan zövq, taktika savaşı, sensasiya və s. Sensasiya axtarışında olanlar
İsveçrə, Braziliya və Serbiya ilə birgə E qrupunda yarışacaq Kosta-Rika
millisinin oyununa köklənməlidirlər. Mərkəzi amerikalılar bir çox yığma kimi
Avropanın top-komandalarında çıxış edən ulduzlara, şanlı tarixə sahib olmasa
da, sensasiya etmək qabiliyyətinə malikdir. Bunu Oskar Ramiresin yetirmələri 4
il öncəki mundialda artıqlaması ilə sübut etdilər. Uruqvay, İtaliya və İngiltərə
kimi futbol ölkələri ilə bir qrupda mübarizə aparan amerikalılar, dördqat dünya
çempionları italyanları və bir dəfə bu sevinci yaşamış, futbolun yaradıcıları
olan ingilisləri qrupda saxlayaraq, 1/8 finala vəsiqə qazandılar. Burda
Yunanıstanı oyunsonrası penaltilər seriyasında yolundan kənarlaşdıran
Kosta-Rika yığması, 1/4 finalda dünya çempionatının favoritlərindən olan, son
mundialın (2010) finalçısı Hollandiya millisi ilə üz-üzə gəldi. Mərkəzi
amerikalıların yolunu "narıncılar”la matçda "lotereya” kəsdi.
Ancaq Kosta-Rika millisi Braziliyadakı əzmkar,
qorxmaz oyunu ilə futbol azarkeşlərinin könlündə taxt qurdu. Yuxarıda
vurğuladığımız kimi, bu yığmanın heyətində dünya səviyyəli futbolçuların sayı
azdı. Lakin 4 il öncə olduğu kimi, bu gün millinin qapısı əmin əllərdədir. Söhbət
Avropa nəhəngi "Real”ın əsas qapıçısı olan Keylor Navasdan gedir. Bəs necə oldu
ki, Kosta-Rika kimi ortabab yığmanın qolkiperi "köhnə qitə”ni lərzəyə salan
top-komandanın əsas "çərçivə” qoruyucusu oldu? Bu yazıda sizə ulduz qapıçıların
kölgəsində qalan, ancaq hətta Canluici Buffon kimi əfsanənin belə həsədlə
baxdığı uğurlara imza atan Navasın keçdiyi yoldan bəhs edəcəyik.
Ata-ana Amerikada,
özü...
Keylor Navas 1986-cı il dekabrın 15-də,
Kosta-Rikanın Peres-Seledon rayonunun San İsidro şəhərində dünyaya gəlib. Onun
valideynləri Freddi və Sandra Navas Keylor hələ çox kiçik ikən qazanc ardınca
ABŞ-a yollanırlar. Maraqlıdır ki, Navaslar övladlarını özləri ilə götürməyi
lazım bilmir və balaca oğullarını babası Xuana həvalə edirlər. Xuan nəvəsinin tərbiyəsi
ilə yaxından məşğul olur. Elə Keylorun üzərində valideynlərindən çox, babasının
əziyyəti olub desək, yəqin ki, yanılmarıq. Onu ilk dəfə futbola aparan da elə
babası olub. Keylor 8 yaşında yerli "Pedreqoso” klubuna yazılır. O, düz 6 il bu
komandada çıxış edir. Daha sonra isə vaxtilə atasının da çıxış etdiyi "Peres
Seledon” klubuna baxışa yollanır. Burda onu qəbul etmirlər. Səbəb kimi isə
boyunun qısa olmasını göstərirlər. Həvəsdən düşməyən gənc Navas, paytaxt San
Xoseyə yollanır. "Deportivo Saprissa” klubunun məşqçiləri gənc Keylorda
potensial görür və onu kluba götürürlər. Uzun müddət "Saprissa”nın aşağı yaş
qruplarında çıxış edən qolkiper, 2005-ci ildə klubun əsas komandasına cəlb
olunur. Tezliklə "Saprissa”nın əsas qolkiperinə çevrilən Navas, bu komanda ilə
6 ölkə çempionluğu ilə yanaşı, KONKAKAF Çempionlar Kubokunun da qalibi olur.
Mərkəzi Amerikadan Avropaya
Klubla qazandığı uğurlar Avropanın qapılarını
Keylorun üzünə açır. İspaniya Sequnda təmsilçisi "Albasete” kosta-rikalı
qolkiperi heyətinə cəlb edir. Keylor Prineydə ilk mövsümündə 42 oyunun 36-da
şans qazanır. Lakin o, komandasını aşağı liqaya düşməkdən xilas edə bilmir.
Deyirlər, bir komanda nə qədər zəif çıxış edirsə, qolkiperin bacarığı bir o qədər
çox üzə çıxır. Elə "Albasete”nin arxa xəttinin zəif çıxışı da Navası meydanda
daha çox tər tökməyə və öz bacarığını göstərməsinə səbəb olur. Nəticədə, La
Liqa təmsilçisi "Levante”nin diqqət mərkəzinə düşür. "Yarasalar” kosta-rikalını
bir illik icarəyə götürürlər. Navas La Liqadakı ilk mövsümündə cəmi 1 görüşdə
şans qazanır. Çempionatın son turuna təsadüf edən bu oyun onun taleyini dəyişir.
"Levante” son turda "Atletik”i 3:0 hesabı ilə məğlub edərək, tarixi ərzində ilk
dəfə avrokuboklara vəsiqə qazanır. Bu görüşün iştirakçısı olan və qapısını toxunulmaz
saxlayan Navasın klub rəhbərliyinin gözündə dəyəri artır və cəmi 150 min avro
qarşılığında onun transfer hüququna yiyələnirlər. O, La Liqa təmsilçisi ilə 3
illik müqavilə bağlayır.
Növbəti mövsümdə Keylor La Liqada yenə əvəzedici
rolu ilə barışmalı olur. Lakin Avropa Liqasında "çərçivə” ona həvalə olunur.
Valensiya təmsilçisi Avroliqada qrup mərhələsini və 1/16 finalı adlasa da, 1/8
finalda "Rubin”ə uduzaraq mübarizəni dayandırır.
Əvəzedici kimi alınsa
da...
Qitənin ikinci dərəcəli klub turnirindəki inamlı
çıxışı növbəti mövsümdə La Liqada əsas qapıçı kimi çıxış etməsində əsas rol
oynayır. 2013/14 mövsümü qolkiperin karyerasında dönüş nöqtəsi olur. Navas
"Levante”nin əsas qapıçısına çevrilir. Qolkiperin həm La Liqada, həm də
Kosta-Rika yığmasının heyətində dünya çempionatında sərgilədiyi inamlı oyun
İspaniya nəhəngi "Real”ın diqqətindən yayınmır. "Kral klubu” kosta-rikalını
transfer edir. Ancaq Madrid təmsilçisi Navası əsas yox, İker Kasilyasın əvəzedicisi
kimi heyətə cəlb edir. Bu keçiddən əsas qazanan isə "Levante” olur. "Yarasalar”
2 il öncə cəmi 150 min avroya transfer etdikləri qolkiperin satışından 10
milyon avro qazanırlar.
"Real”ın alınmayan De
Xea arzusu
Navas gözlənildiyi kimi "Real”dakı ilk mövsümündə
Kasilyasın əvəzedicisi funksiyasını yerinə yetirir. Ancaq az-çox şans qazandığı
oyunlarda inamlı çıxışı ilə yadda qalır. Mövsümün sonunda isə "kral klubu”nun rəhbərliyi
gözlənilməz addım atır. Klubun əfsanələrindən sayılan İker Kasilyasla yollar
ayrılır. "Kral klubu”nun İkerlə yolları ayırmasına əsas səbəb isə ənənəvi ulduz
transferi "xəstəliyi” idi. Madrid təmsilçisinin başbilənləri "qoca” Kasilyasın əvəzinə
ulduzu yeni-yeni parlamağa başlayan, "Mançester Yunayted”li David De Xeanı
transfer edərək, yeni reklam qazancları əldə etmək istəyirdi. Maraqlıdır ki,
"Real” rəhbərliyi Davidin transferi qarşılığında bir qədər pulla yanaşı, ikinci
qapıçısı Keylor Navası da Mançesterə göndərməyi planlaşdırırdı.
Qolkiper bununla razı deyildi. Madriddən ayrılmaq
istəmirdi. Ancaq... Navas daha sonra müsahibələrinin birində həmin vaxt
yaşadığı hissləri belə ifadə etmişdi: "Transfer pəncərəsinin son günü
karyeramın ən ağır günü oldu. Hər şey başa çatandan sonra həyat yoldaşımın
yanında ağlamağa başladım. Mən insanam, ona görə də emosiyalarıma hakim ola
bilmədim. Həmin vaxt aeroportda idim. Hətta
özümlə zəruri əşyalar olan çanta da götürə bilməmişdim. Oturub, təyyarənin
havaya qalxacağı vaxtı gözləyirdim.
Situasiya ağır idi. Mən qalmaq istəyirdim. Ancaq bu məsələni mənim əvəzimə
başqaları həll edirdi. Agentim mənə dedi ki, Londona uçmalısan. "Mançester
Yunayted"dən müqaviləni çox gec aldıq. Agentim müqaviləyə baxıb "hər
şey yaxşıdır" dedi. Ancaq heç hara getmək istəmirdim”.
Ortabab
kosta-rikalının ümidinə qalan "qalaktikos”
Navasın dediyi kimi, hər şey hazır idi. Lakin son
anda sənədləşmə işlərində yaranmış problem "Real”ın planlarını pozur. Transfer
pəncərəsinin bağlanması isə problemi həll etməyə macal vermir. Bununla da, hər
şey Navasın arzuladığı kimi yekunlaşır. Belədə, "kral klubu” Mançesterə göndərməyə
hazırlaşdığı Keylorun ümidinə qalır. "Kral klubu”nun yeni "1 nömrə”si məhz
kosta-rikalı olur.
"Qalakatikos”un qapısının ortabab futbol ölkəsi
olan Kosta-Rikadan olan birinə tapşırılması bir qədər qeyri-adi səslənirdi.
Lakin Keylor futbolda adların oynamadığını sübut edə bilir. O, Çempionlar
Liqasının 2015/16 mövsümündə şans qazandığı ilk 6 görüşdə qapısını toxunulmaz
saxlayır. Əvvəlki mövsümdən 2 "quru oyunu” da olan Keylor, bu nəticə ilə Edvin
Van Der Sarın rekordunu qırır. Keylorun inamlı çıxışı "Real”ın dadına çatır.
"Kral klubu” ÇL-in qalibi olur. Məhz bundan sonra Madrid təmsilçisinin rəhbərliyi
Navasla bağlı qərar çıxarmaqda tələsdiklərini anlayırlar. Növbəti mövsümdə də
kosta-rikalı "Real”ın əsas qapıçısı olur. "Kral klubu” bu mövsümdə son vaxtlar
heç kimin bacarmadığını reallaşdıraraq,
ardıcıl ikinci dəfə ÇL-in qalibi olur. Ancaq mövsüm sona yaxınlaşdıqca, yenidən
De Xea ilə bağlı söz-söhbət yayılmağa başlayır. "Real”ın son iki mövsümdə
komandanın əsas qolkiperi olan Navası satacağı barədə iddialar mətbuatın gündəmini
zəbt edir. Bundan xəbərdar olan klubun sadiq fanatları "Real”ın prezidenti
Florentino Peresdən qolkiperin satılmamasını xahiş edirlər. Bəlkə də, Peres
doğrudan azarkeşlərin təzyiqlərinə məhəl qoyur, kosta-rikalını komandada
saxlayır və... "Real” artıq ardıcıl 3-cü il ÇL-in finalındadır.
Tarixi uğurun əsas
memarı
Keylor millidə 2008-ci ildə, DÇ-2010-nun seçmə mərhələsi
çərçivəsində keçirilmiş Surinamla oyunda (4:1) debüt edib. Həmin vaxtdan indiyə
kimi 76 dəfə milli formanı geyinən qolkiper, hazırda yığmanın əsas üzvü,
lideridir. DÇ-2014-də bütün futbol dünyasını yaxşı mənada təəccübləndirən
Kosta-Rika millisinin əsas simalarından biri məhz Navas idi. Keylor
Kosta-Rikanın qrupda keçirdiyi oyunlarda cəmi 1 qol buraxır. Yığma isə qrup mərhələsini
birinci kimi başa vurur. Yunanıstanla 1/8 final oyununda (1:1) oyunsonrası
penaltilər seriyasında Teofanis Gekasın zərbəsini zərərsizləşdirərək,
Kosta-Rika yığmasının tarixi ərzində ən böyük uğuruna imza atmasında, DÇ-də 1/4
finala adlamasında həlledici rol oynadı.
Dar gündə Allaha
sığınan Keylor
Keylor "Real”da legioner sayılmır. Belə ki, o,
2014-cü ildə İspaniya vətəndaşlığı da alıb. Navas evlidir. O, 2009-cu ildə
Andrea Salasla ailə həyatı qurub. Cütlüyün Daniela adında qızı, Mateo adında
oğlu var. Keylor ailəsinə çox bağlıdır. Qolkiper çox sakit təbiətlidir və demək
olar, heç vaxt şəxsi həyatı ilə mətbuatda gündəm olmur.
Öz dünyasında yaşayan bir çox qolkiper kimi Navasın
da inancları var. Keylor hər matçdan öncə xristianarın dini kitabı olan
"İncil”dən ayə oxuyur. O, ən çətin vaxtlarında Allaha sığınır. Bunu qolkiper
özü mətbuata açıqlamasında da etiraf edib.
Portret
Sakit təbiətli olan Keylor, həm də, səbirlidir. Məhz
bu amil ona öz vaxtını gözləməkdə kömək edib. Vaxtı çatan kimi isə etimadı
qazanmağı bacarıb. Vaxtilə "Levante”də ikinci qapıçı olan Navas, məhz bu səbri
və əzmkarlığı sayəsində bu gün Avropanın ən titullu klubunun əsas qolkiperidir.
İndi onu qarşıda ÇL-in finalı gözləyir. Yayda isə Rusiyadakı mundialda vətəni
üçün savaşmalı olacaq. Onun əsl gücü məhz mundialda bilinəcək. Bu dəfə qapıya gələn
zərbə sayı çox olacaq. Ancaq Kosta-Rika rahat ola bilər. Çünki "çərçivə”də bu zərbələri
qarşılayacaq "gözətçi” var.
Elnur