Keçmiş həmsədrdən “istefa verərdim” çağırışı
Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyanın Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin
tənzimlənməsi ilə bağlı təzadlı fikirləri ayrı-ayrı ölkələrin siyasi
ekspertləri arasında da birmənalı qarşılanmır. Onların fikirlərinə görə,
münaqişənin tənzimlənməsində vasitəçi olan ATƏT-in Minsk qrupu Paşinyanın
fikirlərinə sərt mövqe sərgiləməli olsa da, susurlar və bəzən də mahiyyətdən
kənar bəyanatlar verməklə işlərini bitirmiş sayırlar.
Bu günlərdə məsələyə münasibət bildirən keçmiş amerikalı həmsədr, Atlantik Şuranın siyasi şərhçisi Metyu Brayza deyib ki, Ermənistan hökumətinin mövqeyi məzmunlu danışıqlar aparmağa imkan vermir. Onun fikrincə, bu mövqe Azərbaycan üçün tamamilə qəbuledilməzdir.
BƏXTİYAR
Bu günlərdə məsələyə münasibət bildirən keçmiş amerikalı həmsədr, Atlantik Şuranın siyasi şərhçisi Metyu Brayza deyib ki, Ermənistan hökumətinin mövqeyi məzmunlu danışıqlar aparmağa imkan vermir. Onun fikrincə, bu mövqe Azərbaycan üçün tamamilə qəbuledilməzdir.
M.Brayza Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyanın qəribə bəyanatlar
verdiyini qeyd edib: "Onun bəyanatları bir-birinə ziddir. Gah deyir Dağlıq
Qarabağ müstəqildir, gah da deyir Ermənistanın bir hissəsidir. Mən vasitəçi
olsaydım, buna açıq şəkildə etiraz edib istefa verərdim. Bu mövqe ilə
irəliləyiş əldə etmək mümkün deyil. Bu, ədalətli deyil”.
Keçmiş həmsədr olan M.Brayzanın ATƏT-in Minsk qrupunun həmsədrlərinə
etdiyi bu çağırışı necə qiymətləndirmək olar?
Məsələ ilə bağlı "Kaspi” qəzetinə açıqlamasında Milli Məclisin deputatı, politoloq Elman Nəsirov bildirdi ki, vaxtı
ilə ABŞ tərəfindən həmsədr olmuş Metyu Brayzanın ATƏT-in Minsk qrupunun
fəaliyyəti ilə bağlı səsləndirdiyi tənqidi fikirlər reallığı əks etdirir:
"Məsələ ondadır ki, Paşinyan münaqişənin tənzimlənməsi prosesi ilə bağlı elə
absurd, populist və avantürist fikirlər səsləndirir ki, o, bu halda sələflərini
belə üstələyir. Koçaryan və Sərkisyan belə sərsəm mövqe nümayiş etdirmirdi. Bu
da onu göstərir ki, Paşinyanın vəziyyəti çox gərgindir və ölkədə ona qarşı
etimadsızlıq mühiti formalaşıb. Vaxtı ilə onu küçədən hakimiyyətə gətirən kütlə,
Paşinyanın hərəkətlərindən məyus olmağa başlayıb. Məyusluq, ardınca peşmançılıq,
ondan sonra isə etiraz gəlir ki, bu da son nəticədə növbəti inqilabın
başlanmasına gətirib çıxarır. Bu baxımdan Brayzanın səsləndirdiyi fikirlər
Paşinyanın son dərəcədə məsuliyyətsiz və avantürist mövqedə olduğunun
təsdiqidir. Eyni zamanda Minsk qrupunun nə qədər dişsiz və prinsipsiz bir mövqe
ortaya qoyduğunun ifadəsidir. Yəni əgər Paşinyan Azərbaycanın işğal olunmuş
ərazisində "Qarabağ Ermənistanındır” deyirsə, bu, ATƏT-in Minsk qrupunun
1992-ci ildən indiyə qədərki fəaliyyətinin üstündən xətt çəkmək anlamındadır.
Onun fəaliyyətini ayaq altına alıb tapdalamaqdır. Paşinyan belə deyirsə, bəs,
onda 27 illik fəaliyyət nəyə lazım idi? Prezidentlər səviyyəsində danışıqlar nə
üçün idi? Ümumiyyətlə, ATƏT-in Minsk qrupunun vasitəçiliyi nəyə lazım idi? Belə
çıxır ki, Minsk qrupu münaqişənin tənzimlənməsi ilə bağlı nəinki bir addım
irəli gedib, əksinə, iki addım geriləyib. Təəssüflər olsun ki, bu, acı
reallıqdır”.
E.Nəsirov qeyd etdi ki, ATƏT-in Minsk qrupu öz simasını qoruyub
saxlamaq üçün prinsipiallıq, obyektivlik və qətiyyət ortaya qoymalıdır: "O
cümlədən, ünvanlı bəyanatlar verməlidir. İnsanlarda haqlı olaraq "həmsədrlər
növbəti dəfə turist kimi regiona gəlməyə hazırlaşırlar”, ya da "turistlər
növbəti bəyanat verdilər” kimi fikir formalaşıb. Artıq insanlar Minsk qrupunun
həmsədrlərinə vasitəçi kimi yox, "turistlər” kimi qiymət verirlər. Hesab edirəm
ki, Brayzanın bu fikirləri də cəmiyyətdə formalaşmış mövqe ilə üst-üstə düşür.
Bu, çox acınacaqlı haldır. Bunun ən qorxulu tərəfi də odur ki, Paşinyan belə
məsuliyyətsiz bəyanatlar versə də, bunun qarşılığında heç bir cəza almadığını
görür. Eləcə də, o, ATƏT-in Minsk qrupunun həmsədrlərinin hər hansı ünvanlı
bəyanatını və ya kəskin tənqidi yanaşmasını görmür. Bunu görməyəndə, Prezident
İlham Əliyevin təbirincə desək, onda arxayınçılıq sindromu yaranır. Paşinyanda
belə bir illüziya yaranır ki, cinayəti etdim, cəzasız qaldı və bundan sonra da
təkrarlamaq olar. Hesab edirəm ki, ATƏT-in Minsk qrupu bütün bu reallıqlardan
nəticə çıxarmalıdır, əks halda, hadisələr ən arzuolunmaz ssenari üzrə inkişaf
edə bilər. Buna görə də, məsuliyyət Ermənistanın, o cümlədən Minsk qrupunun
üzərinə düşmüş olar”.
Bakı Politoloqlar Klubunun
sədri Zaur Məmmədov bildirdi Metyu Brayzanın dediyində həqiqət var: "Əlbəttə
ki, Paşinyanın sərsəm fikirlərinə reaksiya verməmək ATƏT-in Minsk qrupu
həmsədrlərinin imicinə çox böyük ləkədir. Təəssüf ki, ABŞ, Rusiya və Fransa hər
zaman olduğu kimi, Ermənistanın aqressiv siyasətinə qarşı ümumi bəyanatlar səsləndirərək,
guya öz işlərini bitmiş hesab edirlər. Bununla da Azərbaycandan özlərinə qarşı
neqativ imic qazanmaqdadırlar. ATƏT-in Minsk qrupunun həmsədrlərinin əsas
məqsədi regionda nəyin bahasına olur-olsun, müharibəyə imkan verməməkdir. Yəni
Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsini indiki vəziyyətdə
saxlamaqdır. Bu isə birbaşa olaraq o
deməkdir ki, həmsədrlər münaqişəni dondurulmuş vəziyyətdə saxlamasına
çalışırlar. Münaqişənin həll edilməməsi isə müharibəyə gətirib çıxara bilər.
Ona görə də, diqqətli olmaq lazımdır”.
Z.Məmmədov vurğuladı ki, Azərbaycan torpaqları Ermənistan tərəfindən
işğal olunub və həmsədr ölkələr bunu çox yaxşı bilirlər: "Sadəcə olaraq, indiki
halda Dağlıq Qarabağın Ermənistana birləşdirilməsi hegemon ölkələrin də maraq
dairəsində deyil”.