İsveçrəlilərin nifrət etdiyi sarışın xorvat - Portret
Bir neçə ay
sonra futbol dünyasının, hətta bu oyuna ciddi maraq göstərməyən bir çox insanın
da bütün diqqəti Rusiyaya yönələcək. Şimal qonşumuz tarixi ərzində ilk dəfə
futbol üzrə dünya çempionatına ev sahibliyi edəcək. Bu oyunun vurğunu olan
azarkeşlər yenə barışmaz mübarizənin, həyəcanın, heç bir çərçivəyə sığmayan
sevincin, hönkür-hönkür ağlamağa məcbur edən təəssüfün, kədərin, ən əsası isə
dünyanın futbol ulduzlarının Rusiyanın yaşıl meydanlarında "parıltı”sının
şahidi olacaqlar. Ancaq bu ulduzlar heç də bütün komandalara bərabər
paylanmayıb. Mundialın iştirakçısı olacaq 32 millinin bəzilərinin heyətini
dünyanın top-komandalarının əsas üzvü olan futbolçular bəzəyirsə, bəzi
komandaların heyətində bu cür oyunçu tapmaq buludlu səmada ulduz axtarmağa bənzəyir.
Xorvatiya
millisi bu cəhətdən bəxti gətirənlərdəndir. Balkan ölkəsi təmsilçisinin heyətində
Avropanın top-komandalarının əsas heyət üzvü olan yetərincə futbolçu var - İvan
Perişiç, Luka Modriç, Mateo Kovaçiç, Mario Mancukiç və s. Son illərdə
"Barselona”nın heyətində xarüqələr yaradan, komandanın mərkəz xəttinin əsas
qüvvəsi, "Barsa”nın "onurğa sütunu”nun möhkəmliyi sayılan İvan Rakitiç də bu
siyahıya daxildir. Bu yazıda sizə futbolçu karyerası ərzində Avroliqa,
Çempionlar Liqası kimi turnirləri qazanmış, dünyanın ən güclü komandalarından
olan "Barselona”nın əsas heyət üzvlərindən olan, "Raketa” ləqəbli İvan Rakitiçdən
bəhs edəcəyik.
İsveçrədə
xorvat ailəsi
İvan Rakitiç
1988-ci il, martın 10-da İsveçrənin Melin şəhərində dünyaya gəlib. Bəs niyə
Xorvatiya yox, İsveçrə? Məsələ ondadır ki, İvan hələ dünyaya gəlməmişdən öncə
onun valideynləri - Luka və Kata Yuqoslaviyada aranın qarışacağını hiss edərək,
ölkəni tərk etmək qərarına gəlirlər. Onlar Avropada əmin-amanlığın olduğu ölkəni
- İsveçrəni seçirlər. Gələcək Rakitiç
ailəsi də burda formalaşır - İvan, qardaşı və bacısı da məhz bu ölkədə dünyaya
gəlir.
Onun bütün
uşaqlığı, yeniyetməliyi də bu ölkədə keçir. İvanda futbola həvəs necə yaranıb?
Çox sadə. O, gözünü açandan bu oyunu görüb. İvanın atası Luka Rakitiç futbolçu
olub. Lakin o, gənc yaşlarında zədə səbəbindən karyerasını erkən bitirməli
olub. İvan Rakitiçin qardaşı Deyan da futbolçu olub. Ancaq o, İvandan fərqli
olaraq, atasının taleyini yaşayıb. Gənc yaşda ağır zədə alan Deyan, butslarını
vaxtından bir xeyli öncə mismardan asmalı olur. Dünyanın yaşıl meydanlarında
Rakitiç soyadını daşımaq missiyası isə evin kiçiyinin - İvanın üzərinə düşür.
İvan futbol oynamağı atasından öyrənib. Kiçik yaşlarında daim atası ilə futbol
oynayan İvanda get-gedə bu oyuna olan həvəs böyüyüb. Nəhayət, atası onu İsveçrənin
kiçik klublarından olan "Möhlin-Riburq” klubuna yazdırır. Burda bir müddət
keçirən Rakitiç, 1995-ci ildə bu ölkənin nəhəng klublarından olan "Bazel”in
aşağı yaş qrupuna keçir.
Gün boyu top
dalınca qaçmaq ona zövq verirdi. Dərslər isə... Sadəcə, bu zövqü yarıda
saxlayan "başağrısı” idi. İvan hər nə qədər intizamlı uşaq olsa da, onda məktəbə,
dərslərə qarşı kiçik də olsa maraq yox idi. Ana Rakitiçin sözlərinə görə, oğlu
hələ çox kiçik yaşlarında ikən məktəbi nə vaxt qurtaracağını soruşur, tezliklə
bu "yük”dən azad olmaq istəyirdi:
"İvanın məktəbə
getdiyi ilk vaxtı xatırlayıram. Həmin vaxt məndən "ana, nə qədər məktəbə getməliyəm”
deyə soruşdu. Mən isə cavabında İsveçrə üçün məcburi təhsil müddəti olan "9 il”
dedim. O isə "yaxşı, onda məktəbə getməyə məcbur olduğum ilə qədər gedərəm,
ancaq bircə gün belə artıq olmaz” cavabını verdi”.
Onun anası ilə
bu dialoqundan sonra Rakitiçin gələcəyinin təhsillə, elmlə bağlı olmayacağı bəlli
idi. Məktəbdən uzaq durmaqda o qədər israrlı idi ki, hətta məcburi təhsil müddətini
azaltmaq üçün texniki məktəbə də yazıldı. İvanın təhsilə marağının çox az
olduğunu görən Rakitiç ailəsi, oğullarının gələcəyini müəyyənləşdirmək üçün
onunla danışmaq qərarına gəlirlər. Atası ona təhsil və futbolla bağlı seçim etməli
olduğunu deyir. İvan öz seçimini elə növbəti gün edir. O, bütün kitablarını
geri qaytarır və həyatını futbola həsr etmək istədiyini bildirir. Çox cəsur
addım idi. Ailəsi onun seçiminə hörmət edir və bu yolda ona tam dəstək olurlar.
İlk
peşəkar müqavilə
İvan bu qərarı
verəndə, hələ "Bazel”lə peşəkar müqavilə bağlamamışdı. O, İsveçrənin ən köklü
klubu ilə müqavilə bağlamaq üçün 10 il gözləyir. "Bazel”in aşağı yaş
qruplarından addım-addım əsas komandaya doğru irəliləyən İvan, 2005-ci ildə bu
klubla peşəkar müqaviləyə imza atır. Rakitiç "Bazel”də keçirdiyi 47 oyunda 11
qol vurur. O, 2006/07 mövsümündə İsveçrədə "mövsümün ən çox inkişaf edən
futbolçusu” seçilir. Elə həmin mövsümün sonunda da 5 milyon avro qarşılığında
Almaniyanın "Şalke” klubuna transfer olunur. Düz 4 il Helzenkirhen təmsilçisinin
uğurları üçün çalışır. Bu müddətdə meydana çıxdığı 135 oyunda 16 qol, 29 qol
ötürməsi verən İvan, klub rəhbərliyi ilə anlaşmazlığa görə, Almaniya təmsilçisindən
getməyə qərar verir.
Sevilyada
qaldı çünki...
Rakitiç 2011-ci
ildə onun xidmətində maraqlı olan İspaniya "Sevilya”sı ilə danışıqlar aparmaq
üçün həmin şəhərə yollanır. Səfər zamanı İvan və qardaşı Deyan kafelərdən birinə
gedirlər. Burda gördüyü ofisiant xanım isə onun karyerası ilə bağlı qərarına
böyük təsir edir. Ona tort təqdim edən ofisiant xanımın sinəsində yazılmış
"Rakuel Mauri” adını yaddaşına yazan İvan, Sevilyaya nə üçün gəldiyini unudur.
Bir müddət
sonra onunla başqa klub da maraqlanır. Hətta danışıqlar aparmaq üçün ardınca şəxsi
təyyarə də göndərirlər. Lakin İvan qardaşına "Sevilya” prezidentinə söz vermişəm,
bu klubla müqavilə bağlayacağam” deyir. Əslində isə məsələ bir qədər fərqli
idi. İvan kafedəki ofisiant xanıma vurulmuşdu. "Sevilya” ilə müqavilə
imzaladıqdan sonra isə həmin kafeyə tez-tez gedərək, Rakuelin qəlbini qazanmağa
nail olur. Nəhayət, 2013-cü ildə Rakitiç arzusuna çatır. O, həmin xanımla ailə
həyatı qurur. Hazırda cütlüyün iki qız övladı var.
"Sevilya”dan
"Barselona”ya
Rakitiç, başı
sevgi macərasına qarışdığı zaman belə, futbolu ikinci plana keçirmir, məşqlərə
diqqəti azaltmır. Elə məhz bunun da nəticəsində onun qiyməti hər keçən gün bir
az da artırdı. Əslində isə onun "Sevilya” karyerası heç də uğurlu başlamamışdı.
Andalusiya təmsilçisinin tez-tez məşqçi dəyişməsi əsas heyətə düşməsində çətinlik
yaradırdı. 2011-ci ilin avqustunda, "Hannover”lə Avroliqa oyununda zədələnən
Rakitiçin ayağında sınıq aşkar edilir. Ancaq bu da ona mane olmur. İvan
"Sevilya”da kapitanlığa qədər yüksəlir. O, klubla birlikdə Avropa Liqasının
kubokunu da başı üzərinə qaldırır.
2014-cü ildə isə
onun karyerasında önəmli hadisə baş verir. Nəinki İspaniyanın, həm də dünyanın ən
nəhəng klublarından olan "Barselona” İvan Rakitiçi heyətinə cəlb edir.
Katalonlar onun transferi üçün 18 milyon avro ödəyirlər. Artıq 4-cü mövsümdür
ki "Barselona”nın uğurları üçün çalışan Rakitiç, bu komandanın əsas üzvlərindən
birinə çevrilib. O, "Barsa”nın heyətində iki dəfə La Liqa, bir dəfə isə Çempionlar Liqasının qalibi
olur. Bu gün Rakitiç "Barselona”nın əvəzedilməz
üzvlərindən hesab olunur.
Milli
seçimi, azarkeşlərin qəzəbi
Rakitiç İsveçrədə
doğulub böyüdüyündən, bu ölkənin aşağı yaş qruplarından ibarət milli
komandalarında oynayıb. O, İsveçrənin U-17 millisində də top qovur. Ancaq İvan
ölkəsindən kənarda böyüsə də, atası onu çox vətənpərvər ruhda tərbiyə etmişdi. Onun
gələcək seçimində bu amil də az rol oynamır. Rakitiç millinin o vaxtkı baş məşqçisi
Slaven Biliçin təklifinə "yox” demir. Beləliklə, İvan 2007-ci ildən öz vətəninin
millisində top qovmağa başlayır. O, bu günə kimi damalı formada keçirdiyi 68 oyunda 9 qol vurub, 12 qol ötürməsi edib.
Ancaq onun
İsveçrəni Xorvatiyaya dəyişməsi heç də birmənalı qarşılanmır. O, isveçrəli
fanatlar tərəfindən təhqir olunur. Hətta bu təhqirlərdən onun İsveçrədə yaşayan
ailəsi də yayına bilmir. Oğlunu Xorvatiya millisinin futbolkasını geyinərək dəstəkləyən
ana Rakitiç, telefon və poçt vasitəsilə hədə-qorxu məktubları alır. Ancaq Rakitiç
artıq qərarını vermişdi. O, bütün qalmaqallardan uzaq olmaq və rahat yaşamaq
istəyirdi.
Portret
İvanın
portretini müəyyənləşdirərkən ilk növbədə cəsarəti ön plana çıxır. Uşaq vaxtı
futbol üçün təhsilin üzərindən xətt çəkən balaca İvan, illər sonra bu addımında
yanılmadığını göstərdi. Onun bu addımı uşaq ağılsızlığı yox, düşünülmüş, ancaq
bir qədər riskli qərar idi. İllər sonra Rakitiç yenə öz cəsarətini göstərdi. O,
tərəddüd etmədən, böyüdüyü, yetişdiyi
İsveçrəni yox, doğma vətəni Xorvatiyanı seçməyə qərar verdi. Heç vaxt
mübarizədən çəkinməyən Rakitiç, "Barsa”da yarımmüdafiəsinin mərkəzində əsas
qüvvə hesab olunur. Elə Xorvatiya millisi də DÇ-də uğurlu çıxış üçün dünyanın nəhəng
klublarında top qovan Rakitiç və dostlarının istedadına və cəsarətinə ümidlidir.
Elnur