“İşləməkdən heç vaxt yorulmamışam” - Keçmişdəki mən
Radioya
adi bir işçi kimi gəlir, bu müddətdə səsə vurulur. Bu gün səs onun üçün hər
şeydir, deyir ki, insanın səsi, danışığı onun iç dünyasını, xarakterini açıb
göstərir. İlk vaxtlardan radionun bu tərəflərini sevir. Aradan heç də az
olmayan 45 illik zaman keçir. "Gözümü açandan radioda işləmişəm” deyən müsahibimiz "Space"
radiosunun baş redaktoru Əhməd Əsgərdir.
1955-ci
ildə Göyçayda doğulub, amma uşaqlığı Bakıda keçib. Deyir ki, əslində, hamı
uşaqlığında dava edir, dəcəl olur: "Uşaqlıq dövründə hamı divara da dırmaşır,
hay-küy də salır. Kiminləsə dalaşırsan, kiminləsə dostlaşırsan, kiminlə
uzaqlaşırsan və s. Bu proseslər özlüyündə zamanla insanın xaraketinə təsir
edir. Uşaq xarakterindəki davakarlıq üzdə olan şeylərdir, bir də insanın iç
dünyası olur. Ətraf mühit zamanla insanın içində bir şəxsiyyət formalaşdırır.
Bundan insanın özünün xəbəri olmur, 20 yaşdan sonra o faktor ortalığa çıxmağa
başlayır”.
"...o ədəbiyyatdan məndən çox bilir”
Daha çox
humanitar fənləri yaxşı oxuyur. Sənətə, ədəbiyyata önəm verən bir ailədə olması
onun da bu istiqamətə maraq göstərməsinə gətirib çıxarır: "Riyaziyyatdan zəif
idim, amma humanitar sahəni çox yaxşı bilmişəm. Ailəmizdə ədəbiyyata böyük
maraq olub. Mən çox kiçik yaşımda olanda atam Göyçayda rayon icra hakimiyyətində
işləyib. Bununla yanaşı, Göyçayda mədəniyyət sarayında qoyulan tamaşalarda da fəaliyyət
göstərirdi. Mən orta məktəbdə oxuyanda Azərbaycan Dövlət Dram Teatrında
premyeralar olanda atamla maşınla gəlib baxıb, gecə ilə rayona qayıdırdıq. Belə
sənət sevən idi. Şair İbrahim Göyçaylı mənim qardaşımdır. Ədəbiyyatı atamdan sonra o, mənə sevdirib. Sənətə, ədəbiyyata dəyər
verən ailədə böyümüşəm. 10-cu sinfi bitirəndə atam ədəbiyyat müəllimimizdən
xahiş etmişdi ki, Əhmədlə məşğul ol, gedib instituta imtahan verəcək. İki-üç dəfə
getdim, atamın adı Məhəmməd idi. Gəlib atama demişdi ki, ay Məhəmməd müəllim, o
məndən çox bilir ədəbiyyatdan, ona nə öyrədim?”.
"Başımı qaldırdım ki qadın ağlayır”
Orta məktəbi
bitirəndən sonra ali təhsil üçün seçimi jurnalistika olur. Lakin ilk imtahandan
kəsilir, sonra hərbi xidmətə gedir. Vətənə xidmət edib qayıdandan sonra yenidən
jurnalistikaya imtahan vermək üçün hazırlaşır, lakin heç də hər şey
planlaşdırıldığı kimi alınmır: "İncəsənət Universitetinin imtahanları o birindən
bir ay əvvəl olacaqdı. Qardaşım İbrahim mənə dedi ki, sənədlərini sənətşünaslığa
ver, o da çox gözəl ixtisasdır. Qardaşım dövlət televiziyasında ədəbiyyat şöbəsinin
müdiri idi. Bu söhbət olanda Həsən Əbluc, Əliabbas Qədirov, Səməndər Rzayev də
orda idi, çay içirdilər. Onlar dedilər ki, qardaşın düz deyir. İbrahim dedi ki,
apar sənədlərini ver, o istiqamətdə oxumazsan, heç olmasa o biri imtahan üçün
bir məşq olar. Dedim axı sənətşünaslığı bilmirəm. Dedi kinonu, teatrı bilirsən.
Səməndər Rzayev dedi ki, götürün bunu aparın sənədlərini versin ora”.
Beləliklə,
birinci imtahana gedir. Elə o dönüş də bu imtahanda olur: "İlk olaraq bizdə fənlərlə
bağlı ümumi hazırlığı yoxlayırdılar. İmtahana girdim, 3 nəfər yaşlı müəllim
oturmuşdu, biri qadın idi, ikisi kişi. Teatrdan sual verdilər, danışdım. Birdən
xanım sual verdi ki, Hüseyn Caviddən nə deyə bilərsən? H.Cavidin "Peyğəmbər” əsəri
var, o vaxt onu qadağan etmişdilər, sovet hökuməti dağılandan sonra ortalığa
çıxdı. Onu mən bir yerdən tapıb oxumuşdum. Fikirləşdim ki, bura məşqə gəlmişəm,
onsuz jurnalistikaya imtahan verəcəm. "Peyğəmbər” əsərinin heç adını da çəkmirdilər,
icazə vermirdilər. Gözümü yumub ağzımı açdım, o əsərdən nə bilirdimsə,
danışdım. Birdən kişilərdən biri qayıtdı ki, a bala, bəsdir. Başımı qaldırdım
ki qadın ağlayır. Çaşıb qaldım. Kişi dedi ki, çıx get. Suyu süzülə-süzülə çölə
çıxırdım, dedi ki, imtahan biletini də götür. Çöldə baxdım ki, 5 yazıblar.
İkinci imtahan isə şifahi ədəbiyyat idi. Gördüm ki qapı açıldı, həmin xanım içəri
girdi. İmtahanı götürən müəllimə məni göstərib nəsə dedi, imtahan başlayan kimi
məndən heç nə soruşmadan 5 yazıb dedilər ki, get. Sonra xarici dil imtahanında
da o xanım gəlib dedi ki, bu uşaqdır, yenə 5 yazdılar. Sonralar bildim ki, o
xanım Turan Caviddir. Ondan sonra mən jurnalistikaya gedə bilmədim, çünki məni
o cür imtahandan keçirmişdi”.
"Uzun illər idman sahəsində çalışdım”
Elə tələbə
vaxtı radioda işləməyə başlayır, o mühiti necə sevirsə, ordan ayrılmaq haqqında
heç düşünmür: "Atam rəhmətə getmişdi, mən burda qardaşımın yanında qalırdım.
Sonra düşündüm ki, qardaşıma tam mənada yük olmayım. Universiteti axşama
keçirdim, gündüzlər işləyirdim. İlk olaraq radioda kasetləri daşıyan bir iş var
idi, onu görürdüm. Bütün musiqi nömrələri kasetlərdə yığılırdı, onları efirə gətirirdim,
sonra da qaytarıb yerinə yığırdım. Sonra universiteti bitirib, qırmızı diplom
aldım. Diplom götürüb Azərbaycan Dövlət Televiziya və Radio Verilişləri Komitəsində televiziya proqramlarının baş
redaktoru Elşad
Quliyevin yanına getdim. Dedim ki, mənə bir iş verin. Kasetləri daşıya-daşıya
pul qazanmaq üçün qonorarla idman, gənclik, ədəbiyyat redaksiyasında yazılar
yazırdım. Elşad Quliyev mənim bu cəsarətimi görəndən sonra televiziyada 3 baş
redaktora zəng vurub, yanına çağırdı. Biri Aydın Əliyev, ikincisi Mailə
Muradxanlı idi. Üçüncüsünün adı indi yadıma düşmür. Birinci Aydın müəllim otağa
gəldi. Elşad müəllim dedi ki, bu, mənim dostumdur, hansısa redaksiyaya düzəltmək
istəyirəm. Aydın Əliyev dedi ki, hə, gəlsin bizim şöbəyə. Razılaşıb qapıdan
çıxanda Mailə xanım da gəldi, dedi bizdə də çalışsın, amma birinci idmanla
razılaşmışdıq deyə, orda qaldım. Uzun illər idman sahəsində çalışdım, şöbə
müdiri vəzifəsinə qədər qalxdım. Sonra ordan çıxdım. Bakı Şəhəri Reklamvə İnformasiyaİdarəsində işlədim,
orda reklamı öyrəndim. Sonra "Space”nin keçmiş rəhbəri Etibar Babayev məni bura
dəvət etdi. 18 ildir burdayam. Ümumiyyətlə, Etibar müəllimlə 1987-ci ildən
yaxınam. Evimiz, işimiz, bağımız bir olub...”.
"İstifadə etdiklərini bilsəm də, böyük ləzzətlə
yazırdım”
Təcrübəsiz,
gənc vaxtlarında öz işini ona gördürmək, istifadə edib yazısını ona yazdırmaq
istəyənlər də az olmayıb. O, bu cür məsələlərə fərqli tərəfdən baxırmış: "Yeni,
cavan kadr idim. Bəzən təcrübəli biri gəlib deyirdi ki, mənə belə bir yazı
tapşırıblar, yaz bilmirəm, kim yaza bilər? Sonra deyirdi ki, Əhməd, bəlkə sən
edəsən? Tənbəllikdən məni yükləyirdi, onun qonorarı da mənim deyildi. Bəzən
deyirdi ki, bu mövzunu ancaq sən işləyə bilərsən. Mənə belə xoş söz deyib
yazdırmaq istəyirdi. Məndən istifadə etdiklərini bilsəm də, böyük ləzzətlə
yazırdım. Yazı üçün veriləcək 20 manat qonorarı mən almasam da, o yazıları işləyərkən
qazandıqlarım çox olurdu. Təcrübə əldə edirdim, özümü motivasiya edirdim ki, sən
bunu da elə görək nə olur? Yorulmurdum, işləyirdim. İşləməkdən heç vaxt
yorulmamışam. Mən çox işləyəndən sonra evə gəlib "öldüm” deməmişəm. İşləmək
lazımdır”.
Çox əziyyət
çəksə də, bu gün əldə etdikləri ilə müqayisə edəndə heç nədən narazı olmadığını
deyir: "Həyatımda hər şey yaxşıdır. Çəkdiyim əziyyətləri hesablayanda, verdiklərini
də müqayisə edəndə Allahdam razıyam. Çox əziyyətlər çəkmişəm. İki övladım var,
Bakının kirayə yaşamadığım küçəsi qalmayıb. İndi şükür, hər şey yaxşıdır. Vaxt
olub ki, mən də Bakıya yuxarıda parkdan baxanda demişəm ki, şəhərdə minlərlə
evdə işıq yanır, niyə bu yanan işıqlı evlərdən biri də mənim deyil? Buna mənim
haqqım yoxdur? Allah zaman-zaman hamısını yetirdi”.
"Biz övladların tərbiyəsində bir çox şeylərə diqqət
etmişik”
Uzun illərdir
həm də şeir yazır, amma hələ indiyə qədər heç birini çap etdirməyib: "Tələbə
vaxtı şeir yazırdım, tələbə yoldaşlarım Əliheydərlə Nadir oxuyub deyirdilər ki,
bunu Nobel mükafatına verək. Deyirdilər ki, Nobel mükafatı komissiyasına yazaq
ki, Əhmədin evi zadı da yoxdur, indidən ev versinlər, o yüz faiz o mükafatı gələcəkdə
qazanacaq, evi indidən verin. İndi də yazıram, amma çapa vermək haqqında heç
düşünməmişəm. Rəssam fırçası ilə ürəyindəkiləri kağıza tökür, mən də sözlərlə”.
Müsahibimiz
bir fərdin formalaşmasında ailə mühitinin rolunun böyük olduğunu deyir: "Bu cəhətdən
biz övladların tərbiyəsində bir çox şeylərə diqqət etmişik. Uşaqlar 5-7
yaşlarında olanda bizim evdə plastinkalara qulaq asırdıq. Hər gün bir saat
klassik musiqi dinlətdirirdik. Oğlum bəstəkarlığı bitirdi, yaxşı uğurları var.
Mahnı bəstələmir, klassika üzrə işləyir. Bu yaxınlarda İngiltərə Mədəniyyət
Departamenti bir beynəlxalq müsabiqə keçirmişdi, gənc kino bəstəkarlarının
müsabiqəsi idi. Oğlum orda birinci yer tutdu. Qızım da al təhsil aldı, amma hələ
ki işləmir”.
"Yaxşılıq etdiyiniz adamdan cavabını gözləməyin”
10 ildir
ki, Bakı Slavyan Universitetinin jurnalistika fakültəsində müəllim kimi də fəaliyyət
göstərir. Həm radio-televiziyadan, həm də reklamdan dərs keçir. Onu təəssüfləndirən
məqamın isə gənclərin internetə çox vaxt sərf etməsidir: "İnternet resursları,
sosial şəbəkələr gəncləri məhv edir. İnternet pis şey deyil, nə isə lazım
olanda çox operativ yardımçı olur. Amma bunun yaxşı tərəflərindən istifadə etmək
lazımdır. Günün 6-7 saatını sosial şəbəkədə boşuna oturan, boş-boş yazışmağa
vaxt sərf edənlər az deyil. İnternet kitab oxumaq ləzzətini uşaqların əlindən
alıb”.
Müsahibimizin
gənclərə məsləhəti edilən yaxşılıqların qarşılığının gözlənilməsi ilə bağlı
oldu: "Yaxşılıq etdiyiniz adamdan cavabını gözləməyin. Çünki cavabı verən o
olmur. Söz var: "Balığı at dəryaya, balıq bilməsə də, xaliq bilər”. Balıq heç nə
edən deyil. İnsanların yaxşısı, pisi olmur, insanın özünün yaxşısı, pisi olur.
Bir yaxşılıq edirsən və qarşındakından da qarşılığını gözləyirsənsə və o da bu
etmirsə, qarşındakı pis deyil, sən düzgün fikirləşmirsən”.
Aygün
Asimqızı