İnqilabçı Paşinyan baş nazir Paşinyana çevrilə bilmir
Ermənistanda yaşanan xaos və ikitirəlik dünya mediasının diqqət
mərkəzindədir. Birləşmiş Ştatların məşhur "Washington Times” nəşrində müəllif
Adam Ereli dərc etdiyi "Anarchy in Armenia” başlıqlı məqaləsində ölkədəki
mövcud vəziyyəti anarxiya kimi qələmə verib. Müəllif yazır ki, Ermənistanda
anarxiya hökm sürür - ölkədə dövlət hakimiyyətinin olmaması səbəbindən
qanunsuzluq və siyasi başıpozuqluq yaşanır. "Avropa və Qafqaz Ermənistanın
institusional dezinteqrasiyasından zərər çəkə bilər. Ukraynada, Gürcüstanda
inqilabları yaşayan və şahidi olan biri kimi bu gün mən Ermənistanda baş
verənlərdən heyrətimi gizlədə bilmirəm”, - deyə Ereli yazır. Daha sonra
xatırladır ki, "Nikol Paşinyan 2018-ci il mayın 8-də hakimiyyətə gəlib və həmin
tarixdə meydana 250 min insanı yığmağa müvəffəq olub. Daha sonra parlament onu
baş nazir seçməyəcəyi təqdirdə hamını ümumxalq etirazları ilə onu hədələməkdən
də çəkinməyib. Parlament də ona güzəştə gedərək, baş nazir seçib. Halbuki, onun
partiyası parlamentdəki 105 yerdən 9-na sahib idi. Vəzifəsinin icrasına
başlayandan bəri "xalq namizədi” sistematik olaraq Ermənistanın mövcud
idarəçilik sistemini dağıtmaq və məhv etməklə məşğuldur”. Müəllif yazır ki, özünün 100 günlük
hakimiyyətinə həsr olunmuş mitinqdə baş nazir bildirir ki, ölkədə koalision
hökumət, parlament çoxluğu mövcud deyil. "Erməni küçəsi qanunun aliliyinin icra
olunduğu əsas meydançaya çevrilib. Baş nazir müxalifətin etirazına baxmayaraq,
Yerevan Şəhər Şurasını buraxıb. Oktyabrın 2-də parlament Paşinyanın qanunvericilərə
müqavimətinə baxmayaraq, növbədənkənar parlament seçkilərinin keçirilməsinə
razılaşmayıb. Nəticədə baş nazir on minlərlə tərəfdarını yenə küçələrə çıxarıb.
Paşinyan eyni zamanda Ermənistanın məhkəmə sistemini də tənqid edərək, onu
müəyyən güzəştlərə malik insanların sinfi adlandırıb. Onun sözlərinə görə,
məhkəmə hakimiyyətdə təmsil olunan insanların nazı ilə oynamaqla məşğuldur. Amma
baş nazir tənqid etdiyi sərt taktikanı, özü də rəhbər tutur. Məsələn,
təhlükəsizlik xidməti və məhkəmələrdən mafioz qarşıdurmalarında istifadə edir.
İyulun 27-də məhkəmə hüquq-mühafizə orqanlarının keçmiş prezident Robert
Koçaryanın həbsi barədə iddialarından cəmi bir gün sonra onun həbs edilməsi
barədə qərar qəbul etdi. Eyni zamanda sabiq müdafiə naziri Mikael Arutunyunyan
hədəfə alındı. Hər iki şəxsə qarşı 2008-ci ildə konstitusion sistemi devirmək
cəhdi üzrə ittiham irəli sürüldü. Məlumat üçün bildirək ki, Paşinyan həmin
hadisələrdə iştiraka görə, yeddi il müddətinə həbs olunmuşdu. Ən dəhşətli və
biabırçı hallardan biri Ermənistan Xüsusi İstintaq Xidmətinin rəhbəri ilə Milli
Təhlükəsizlik Xidmətinin rəhbəri arasındakı telefon danışığının internetdə yayılması
oldu. Lent yazısından da bəlli olur ki, MTX rəhbəri baş nazir Nikol Paşinyanın
ona müdafiə nazirinin müavini həbs etmək tapşırığı verdiyini deyir. Etiraf edir
ki, hakimə Koçaryanı həbs etmək barədə təzyiq edib”.
Öz növbəsində Chatham House təşkilatının müxbir üzvü Lourens Brursunun sözlərinə görə, Ermənistan məhkəmə sisteminin Koçaryanda etibar doğuracağı şübhə doğurur.
Müəllif sonra yazır ki, Paşinyan özünü Macarıstan baş naziri Viktor Orban, Çexiya baş naziri Andrey Babiş, Albaniya baş naziri Edi Ramo və Belarus prezidenti Aleksandr Lukaşenko ilə yanaşı qoyulmasından fəxrlə danışa bilər. "Bu şəxslər də dövlət institutlarını iradələrinə tabe olmağa məcbur edirlər. Lakin Avropa və Qafqaz üçün təhlükə ondadır ki, Paşinyanın qurduğu populist kənd onun və tərəfdarlarının başında çatlaya bilər. Anarxiyanın resepti – hakimiyyətin dövlət institutlarının zəiflədiyi və kütləyə verilməsidir”, - deyə məqalədə bildirilir. Məşhur erməni şərhçisi Gevorq Arutunyan bildirir ki, əsas məsələ odur ki, inqilabçı Paşinyan baş nazir Paşinyana çevrilə biləcəkmi? Əlavə edir ki, hazırkı anda belə pozitiv dəyişikliklər müşahidə edilmir.
Yeri gəlmişkən, elə erməni nəşrləri də ölkənin uçuruma yuvarlandığı qənaətindədirlər. Məsələn, "Yekramas” saytı da xüsusi olaraq diqqətə çatdırır və bildirir ki, Ermənistan xaosa yuvarlanmaq ərəfəsindədir: "Hər hökuməti ilk 100 gününə görə mühakimə edirlər. Məhz bu dövr ərzində hakimiyyətə gələn qüvvənin öz proqramını nə dərəcədə icra etmək qabiliyyəti aydın olur. Hakimiyyətə gələrkən Nikol Paşinyan deyirdi ki, onun hədəfi hakimiyyətdəki oliqarxik klanlar əsasından formalaşan, qərarları hüquqi əsas üzərində yox, hakimiyyət institutlarına qeyri-qanuni təzyiqlər əsasında qəbul edən köhnə sistemi sındırmaqdır. Paşinyan və onun tərəfdarları deyirdilər ki, hədəfləri güclü demokratik institutlar qurmaqdır. Bəs bu gün biz nə müşahidə edirik? Hakimiyyətinin 100 günü ilə bağlı mitinqdə Paşinyan bəyan etdi ki, bundan sonra küçə yenidən formalaşmanın qarantı olacaq. Əgər hər şeyin qərarı meydanda veriləcəkdisə, onda hansı islahatlardan və demokratik institutların formalaşmasından söhbət gedə bilər? Bu, sadəcə başlanğıcdır”.
Sayt Ermənistanın yeni hökumətinin sələfləri üçün cinayət hesab etdiyi bütün addımları təkrarladığını yazıb.
Azər
Öz növbəsində Chatham House təşkilatının müxbir üzvü Lourens Brursunun sözlərinə görə, Ermənistan məhkəmə sisteminin Koçaryanda etibar doğuracağı şübhə doğurur.
Müəllif sonra yazır ki, Paşinyan özünü Macarıstan baş naziri Viktor Orban, Çexiya baş naziri Andrey Babiş, Albaniya baş naziri Edi Ramo və Belarus prezidenti Aleksandr Lukaşenko ilə yanaşı qoyulmasından fəxrlə danışa bilər. "Bu şəxslər də dövlət institutlarını iradələrinə tabe olmağa məcbur edirlər. Lakin Avropa və Qafqaz üçün təhlükə ondadır ki, Paşinyanın qurduğu populist kənd onun və tərəfdarlarının başında çatlaya bilər. Anarxiyanın resepti – hakimiyyətin dövlət institutlarının zəiflədiyi və kütləyə verilməsidir”, - deyə məqalədə bildirilir. Məşhur erməni şərhçisi Gevorq Arutunyan bildirir ki, əsas məsələ odur ki, inqilabçı Paşinyan baş nazir Paşinyana çevrilə biləcəkmi? Əlavə edir ki, hazırkı anda belə pozitiv dəyişikliklər müşahidə edilmir.
Yeri gəlmişkən, elə erməni nəşrləri də ölkənin uçuruma yuvarlandığı qənaətindədirlər. Məsələn, "Yekramas” saytı da xüsusi olaraq diqqətə çatdırır və bildirir ki, Ermənistan xaosa yuvarlanmaq ərəfəsindədir: "Hər hökuməti ilk 100 gününə görə mühakimə edirlər. Məhz bu dövr ərzində hakimiyyətə gələn qüvvənin öz proqramını nə dərəcədə icra etmək qabiliyyəti aydın olur. Hakimiyyətə gələrkən Nikol Paşinyan deyirdi ki, onun hədəfi hakimiyyətdəki oliqarxik klanlar əsasından formalaşan, qərarları hüquqi əsas üzərində yox, hakimiyyət institutlarına qeyri-qanuni təzyiqlər əsasında qəbul edən köhnə sistemi sındırmaqdır. Paşinyan və onun tərəfdarları deyirdilər ki, hədəfləri güclü demokratik institutlar qurmaqdır. Bəs bu gün biz nə müşahidə edirik? Hakimiyyətinin 100 günü ilə bağlı mitinqdə Paşinyan bəyan etdi ki, bundan sonra küçə yenidən formalaşmanın qarantı olacaq. Əgər hər şeyin qərarı meydanda veriləcəkdisə, onda hansı islahatlardan və demokratik institutların formalaşmasından söhbət gedə bilər? Bu, sadəcə başlanğıcdır”.
Sayt Ermənistanın yeni hökumətinin sələfləri üçün cinayət hesab etdiyi bütün addımları təkrarladığını yazıb.
Azər