“Hüseyn Cavid və teatr” mövzusunda tədbir keçirilib
Bu il
qüdrətli Azərbaycan şairi və dramaturqu Hüseyn Cavidin anadan olmasının 135
illiyi tamam olur. Bu münasibətlə sentyabrın 29-da böyük sənətkarın Naxçıvan
şəhərindəki Ev Muzeyi və Xatirə Kompleksində "Hüseyn Cavid və teatr” mövzusunda
disput keçirilib.
Tədbir iştirakçıları əvvəlcə
Cavidlər məqbərəsini ziyarət etmiş, buraya gül qoymuşlar. Disputu Hüseyn
Cavidin Ev Muzeyi və Xatirə Kompleksinin direktoru, Naxçıvan Muxtar
Respublikasının Əməkdar mədəniyyət işçisi Bəhruz Axundov giriş sözü ilə açaraq
bildirib ki, Azərbaycan ədəbiyyatında romantik cərəyanın qüdrətli
nümayəndələrindən və əsas yaradıcılarından olan Hüseyn Cavid öz əsərlərində
ümumbəşəri problemlərə toxunmuşdur. Böyük sənətkarın yaradıcılığı fikirlərin
dərinlik və vüsətində, toxunduğu mövzuların siqlətində həmişə bəşəriyyəti
narahat edən məsələləri qaldırdığı üçün yenidir və təzədir. Zaman keçdikcə
Cavid irsinə maraq daha da artır, böyük şair-dramaturqun irsinin öyrənilməsi də
aktuallıq tələb edir. Böyük romantiki həyat və insan, sülh və müharibə, xeyir
və şər, məhəbbət və nifrət kimi ümumbəşəri problemlər daim düşündürmüşdür.
Cavid hər zaman insan qüdrətinin ən ülvi duyğularını tərənnüm etmişdir.
Sənətkarın yaradıcılığı ictimai-siyasi, əxlaqi-estetik problemləri önə çəkməklə
bərabər, həm də cəmiyyətin, zamanın, şəxsiyyətlərin həyatını romantik-fəlsəfi
mövqedən dərk etmək baxımından kamil sənət nümunəsidir.
Bildirilib ki, Cavid yaradıcılığı
teatrla bağlı olmuşdur. Cavid dramaturgiyasını Azərbaycan teatrından ayrı təsəvvür
etmək mümkün deyildir. Böyük sənətkarın dramaturgiyası Azərbaycan teatrının ən
güvəndiyi sənət nümunəsi olmaqla bu gün də sevilə-sevilə səhnəyə qoyulur. Cavid
dramaturgiyası bütöv bir rejissor və aktyor nəslinin yetişməsində mühüm rol
oynamışdır. Romantik teatr məktəbinin və nəzmlə yazılan ilk pyeslərin müəllifi
olan Cavidin səhnə sənətimizin inkişafında müstəsna xidmətləri vardır.
Tədbirdə yazıçı-jurnalist Əbülfəz
Əsgərli, xalq artistləri Rza Xudiyev, Kamran Quliyev, Şirzad Abutalıbov, Həsən
Ağasoy, Bakıdakı "Turan Cavid” Qadınlar Məclisinin Sədri Sevda Cəfərova,
əməkdar rəssam Əli Səfərli, Azərbaycan Respublikasının Əməkdar artisti Tofiq
Seyidov, Əməkdar incəsənət xadimləri Yaşar Xəlilov, Kamal Əhmədov, filologiya
üzrə fəlsəfə doktoru Elxan Yurdoğlu, Əməkdar mədəniyyət işçisi Faiq Musayev və
başqaları çıxış edərək Cavid əsərlərinin səhnə taleyindən və təcəssümündən, bu
əsərlərə yazılmış musiqidən, bədii tərtibatdan söhbət açmışlar. Qeyd edilib ki,
Cavid əsərlərinin ötən əsrin müdhiş 30-cu illərində ən gec yığışdırıldığı teatr
Naxçıvan səhnəsi olmuşdur. 1936-cı ildə "Şeyx Sənan” faciəsi Naxçıvan teatrında
oynanıldıqdan sonra Cavid əsərləri sənətkara bəraət verilənə qədər ölkəmizdə
qadağan olunmuşdur.
Çıxışlarda qeyd edilib ki, Cavid
dramaturgiyası hər zaman teatrlarımızın müraciət etdiyi sənət xəzinəsi olaraq
qalacaqdır. Tamaşaçı sevgisi qazanmış bu əsərlər bütün zamanlar üçün müasir
olduğu üçün həmişə səhnəmizin bəzəyi olacaqdır.
Sonda muzeyin ekspozisiyasına
baxış olmuşdur.
Əli Rzayev