Həqiqətin uzaqlarda axtarışı

Həyatda heç bir uğuru olmayan adamla, bir çox uğurlar əldə etmiş adamın vicdan, ədalət kimi nəsnələrə baxışları fərqli olur. Heç nəyə sahib olmadan vicdandan, ədalətdən danışmaq asandır. Ancaq ən böyük imkanlara sahib olduğun zaman vicdan, ədalət haqqında heç nəyin olmadığı zamandakı kimi əminliklə danışa biləcəksənmi? Axı həqiqət axtarışı, vicdanlı olmaq, ədalətli davranmaq bizdən ciddi qurbanlar verməyimizi tələb edir. Biz bu qədər ağır bədəl ödəməyə hazırıqmı? Yoxsa, sadəcə eqoist zehniyyətimizə sığınıb özümüzü vicdanlı, ədalətli göstərmək istəyirik? İnsanların düşüncəsində elə bir fikir yaratmaq istəyirik ki, biz imtina etməyə hazırıq. Yetər ki, dünyada sülh, vicdan bərqərar olsun. Sizcə? də çox pafoslu səslənmirmi? Ya da sualı belə qoyaq: Dünyanın bizim qurbanlarımıza ehtiyacı varmı?

Dostu Qovinda da Siddhartha ilə birlikdə getmək istəyir:

"Mən də səninlə gəlirəm, mən də həqiqəti tapmaq, özümə, özlüyümə qovuşmaq istəyirəm”/ Rahiblərlə tanış olurlar. Rahiblər daim çöllərdə, aclıq, səfalət içində yaşayırlar. Kəndlərə gedirlər, meditasiya ilə məşğul olurlar. Getdikləri yerlərdə kənd sakinləri onlara çörək verir. Onlar öz bədənlərinə ağlasığmaz işgəncələr verirlər. Uzun illər sonra Siddhartha bütün bunların mənasızlığını anlayır və dostuna deyir ki, bu işgəncələrlə, bu məhrumiyyətlərlə axtardığım məmnuniyyəti, hüznü, səadəti tapa bilmirəm. İki dost hər kəsin fəlsəfəsinə, təliminə heyran olduğu Qautama Şakyamunini dinləməyə gedirlər. Ancaq əsəri oxuduqca bizə məlum olur ki, Siddhartha yenə də özünü tapdığına, ali həqiqətə, yüksək ruha nail olduğuna əmin olmur. Ali həqiqətə çata bilməmək qorxusu onun təlatümlərini artırır. Bu məqamda dostu Qovinda ilə onun arasında ziddiyyət yaranır. Qovinda mürid kimi Şakyamuninin yanında qalmaq istəsə də, Siddhartha oradan uzaqlaşır və axtarışlarına davam edir. Siddhartha fəlsəfi düşüncələrə dalmayan, nə üçün yaşadığını bilməyən və sualları olmayan, bu suallara cavablar axtarmayan insanları uşaq adlandırır. Onlara yazığı gəlir, hətta daha sərt desək özünü onlarsan üstün tutur. Siddhartha bir qadınla tanış olana qədər pessimist düşüncədə qalır. O Kəmalədən eşqi öyrənmək istəyir. Qadından xahiş edir ki, ona eşqi öyrətsin. Kəmalə də bunun qarşılığında ondan hədiyyələr istəyir. Siddhartha bu hədiyyələri almaq üçün bir tacirin yanında çalışmağa başlayır. Bir müddət keçəndən sonra bizə bəlli olur ki, Siddhartha çox dəyişib. Bir zamanlar insanlara yardım edən qəhrəmanımız indi insanlara qarşı soyuyub. Bəyənmədiyi, küçümsədiyi insanlar kimi yaşayır. İnsanlara qarşı soyuq münasibət göstərir. Bir zamanlar aclığı, səfaləti həqiqətə çatmaq yolları kimi görən Siddhartha indi bütün mənəvi dünyadan uzaqlaşıb və həyatını maddi əsaslara görə qurmağa çalışır, varlanmaq istəyir. Qəhrəmanımızın hisləri, iztirabları, varlanmaq istəyi bizə yad deyil. Çünki biz də bu hisləri yaşamışıq və ya yaşayırıq. Siddhartha haqlı olaraq deyirdi ki, başqalarının təlimlərini dinləyərək, başqalarının həyatlarını mənimsəyərək Budda olmaq olmaz. Gərək, sənin öz həyat tərzin, öz baxış bucağın, öz taleyin olsun.

Hadisələri özün yaşayaraq, öz üzərində təcrübələrdən keçirərək Budda ola bilərsən.