Həqiqət, yoxsa yalan üzərində qurulan çıxış?
Politoloqların fikrincə, Paşinyan bu cür ifadələr
işlətməklə, "Qarabağ klanı” və Rusiyanın prosesə mane olduğunu vurğulamaq istəyib
Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həlli ilə bağlı Rusiyanın XİN rəhbəri Sergey Lavrovun məlum açıqlamasından sonra Ermənistan daxilində siyasi gərginlik davam edir. Ermənistan XİN rəhbərinin bir-birinə zidd açıqlamalarından sonra baş nazir Nikol Paşinyanın Qarabağ münaqişəsinin tənzimlənməsi ilə bağlı səsləndirdiyi fikirlər yenə də birmənalı qarşılanmayıb. Belə ki, Paşinyan Ermənistan parlamentindəki hökumət saatında çıxışı zamanı qeyd edib ki, Qarabağ münaqişəsinin tənzimlənməsini bütün tərəflər istəməlidir: "Azərbaycan Prezidenti ilə ünsiyyətdə onun konstruktiv olduğunu və danışıqlarda vasitəçilər - Rusiya, Fransa və ABŞ-ın səylərini hiss edirəm”. Artıq məsələyə Azərbaycan XİN münasibət bildirib. Xidməti idarəsinin rəisi Leyla Abdullayeva N.Paşinyanın parlamentdə çıxışı zamanı münaqişənin həlli ilə bağlı mövqeyinin 2018-ci ildən bəri zərrə qədər də dəyişilmədiyi barədə bəyanatını şərh edib: "Bu bəyanatı ilə Ermənistan baş naziri Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həllinə və beləliklə də bölgədə sülh və təhlükəsizliyin təmin olunmasına məhz Ermənistanın əngəl törətdiyini etiraf etmiş olur. Bu bəyanat kimin danışıqlardan imtina etdiyini, kimin beynəlxalq ictimaiyyətin, ilk növbədə isə BMT Təhlükəsizlik Şurasının qətnamələrinin tələblərini yerinə yetirməkdən imtina etdiyini, beləliklə də, kimin münaqişənin tənzimlənməsinə maneə olduğunu açıq şəkildə göstərir.
Ermənistan rəhbərliyi bu açıqlamaların münaqişənin danışıqlar yolu ilə tənzimlənməsinə heç də xidmət etmədiyini anlamalı və nəhayət, dərk etməlidir ki, Azərbaycan öz Konstitusiyasına və beynəlxalq hüququn norma və prinsiplərinə istinadən beynəlxalq tanınmış sərhədləri çərçivəsində ərazi bütövlüyünü bərpa edəcək. Münaqişənin həlli çərçivəsində yarana biləcək hər hansı gərginliyin məsuliyyəti isə Ermənistan tərəfinin üzərindədir”.
Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həlli ilə bağlı Rusiyanın XİN rəhbəri Sergey Lavrovun məlum açıqlamasından sonra Ermənistan daxilində siyasi gərginlik davam edir. Ermənistan XİN rəhbərinin bir-birinə zidd açıqlamalarından sonra baş nazir Nikol Paşinyanın Qarabağ münaqişəsinin tənzimlənməsi ilə bağlı səsləndirdiyi fikirlər yenə də birmənalı qarşılanmayıb. Belə ki, Paşinyan Ermənistan parlamentindəki hökumət saatında çıxışı zamanı qeyd edib ki, Qarabağ münaqişəsinin tənzimlənməsini bütün tərəflər istəməlidir: "Azərbaycan Prezidenti ilə ünsiyyətdə onun konstruktiv olduğunu və danışıqlarda vasitəçilər - Rusiya, Fransa və ABŞ-ın səylərini hiss edirəm”. Artıq məsələyə Azərbaycan XİN münasibət bildirib. Xidməti idarəsinin rəisi Leyla Abdullayeva N.Paşinyanın parlamentdə çıxışı zamanı münaqişənin həlli ilə bağlı mövqeyinin 2018-ci ildən bəri zərrə qədər də dəyişilmədiyi barədə bəyanatını şərh edib: "Bu bəyanatı ilə Ermənistan baş naziri Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həllinə və beləliklə də bölgədə sülh və təhlükəsizliyin təmin olunmasına məhz Ermənistanın əngəl törətdiyini etiraf etmiş olur. Bu bəyanat kimin danışıqlardan imtina etdiyini, kimin beynəlxalq ictimaiyyətin, ilk növbədə isə BMT Təhlükəsizlik Şurasının qətnamələrinin tələblərini yerinə yetirməkdən imtina etdiyini, beləliklə də, kimin münaqişənin tənzimlənməsinə maneə olduğunu açıq şəkildə göstərir.
Ermənistan rəhbərliyi bu açıqlamaların münaqişənin danışıqlar yolu ilə tənzimlənməsinə heç də xidmət etmədiyini anlamalı və nəhayət, dərk etməlidir ki, Azərbaycan öz Konstitusiyasına və beynəlxalq hüququn norma və prinsiplərinə istinadən beynəlxalq tanınmış sərhədləri çərçivəsində ərazi bütövlüyünü bərpa edəcək. Münaqişənin həlli çərçivəsində yarana biləcək hər hansı gərginliyin məsuliyyəti isə Ermənistan tərəfinin üzərindədir”.
Mövzu ilə bağlı "Kaspi” qəzetinə açıqlamasındapolitoloq Nəzakət Məmmədovabildirdi ki, Paşinyanın hər bir çıxışına, fikirlərinə ilk növbədə Ermənistan
daxilindəki klan savaşı prizmasından baxmaq lazımdır: "Paşinyan öz hakimiyyəti
üçün Azərbaycandan daha çox, Ermənistanda kök salmış yadelli "Qarabağ klanı”nı
təhlükə görür, buna əminəm. Çünki o, yaxşı bilir ki, Azərbaycan Ermənistanın
daxili işlərinə müdaxilə etmək fikrində deyil, tək istədiyi Ermənistanın öz
işğalçılıq siyasətindən əl çəkməsidir. Lakin "Qarabağ klanı” və onları idarə edən
böyük güclər bu qüvvəni Paşinyan hakimiyyətinə təzyiq vasitəsi kimi saxlayıb, hər
an onu devirmək istəyə bilərlər. Bu çıxışı ilə də Paşinyan daha çox, Azərbaycana
və beynəlxalq icimaiyyətə mesaj verərək münaqişənin həll olunmamasının əsas məsuliyyətinin
"Qarabağ klanı” və onun əsas himayəçisi Rusiyanın üzərində olduğunu demək istəyir.
Onun bu çıxışını, fikrimcə, Lavrovun ittihamlarına cavab hesab etmək olar”.
N.Məmmədova qeyd
etdi ki, Qorçakov Fondunun onlayn müzakirələrində Lavrovun Qarabağ münaqişəsinin
həlli ilə bağlı mərhələli planı dilə gətirməsi Ermənistanda böyük narahatlığa səbəb
olub: "Xüsusilə, Lavrovun BMT Təhlükəsizlik Şurasının qəbul etdiyi qətnamələrdə
Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü vurğulaması, iki ildən bəri bu prinsiplər əsas
götürülməklə danışıqların davam etdirildiyini vurğulaması Ermənistanda
çaxnaşmaya səbəb oldu. Rusiya növbəti dəfə Qarabağ kartından istifadə etməklə
Paşinyanın ermənilər arasındakı nüfuzuna ciddi zərbə vurmaq qərarına gəlib.
Lavrov Ermənistanı qarışdıran bəyanat verməklə, Paşinyanın heç də demokrat
olmadığını, xalqa açıq olmayan diplomatiya yeritdiyini, bunu xalqdan gizlətdiyini,
ermənilərin istəyinə uyğun olmayan sülh planında iştirak etdiyini göstərərək,
onun etimadını sarsıtdı. Paşinyan hakimiyyətinə müxalifətdə olan Ermənistan
Milli Təhlükəsizlik Xidmətinin keçmiş rəhbərinin də Lavrovun sözlərini təsdiq
etməsi, bunu sübut edir. Paşinyan bu çıxışla demək istəyib ki, Azərbaycan sülhə hazır olsa da, Ermənistandakı
"Qarabağ klanı” və Rusiya prosesə mane
olur. Problemin Azərbaycandan deyil, Rusiya və onun Ermənistan siyasətindəki əlaltılarında
olduğunu açıq şəkildə izah edib. Bununla da, Lavrovun onu ifşa etməsinə cavab
olaraq, o da "Qarabağ klanı” və Rusiyanı ifşa etmək niyyətini ortaya qoyub”. Politoloq Əhməd Əlili bildirdi ki, Dağlıq Qarabağ münaqişəsi ilə bağlı
son zamanlar baş verənlər göstərir ki, bu donmuş münaqişə deyil və proseslər
çox intensiv mərhələdə davam edir: "Paşinyanın parlament iclasını çağırması və
dinləmələrdə iştirak etməsi və Qarabağa dair xüsusi bir formanın təşkil
olunması göstərir ki, bu məsələ Ermənistan ictimaiyyətinin diqqətindədir. Xüsusilə
də, Lavrovun verdiyi bəyanatlardan sonra bu məsələlər Ermənistan ictimai-siyasi
fikrində xüsusi yer tutur. Məsələnin daha sonra hansı şəkildə transformasiya
etməsi başqa məsələdir. Amma hazırda ciddi fazanı müşahidə edirik. Proseslərin
bu fazasında Paşinyanın bu şəkildə bəyanat verməsi, daha çox öz ölkəsinin
maliyyə institutlarından küskün düşməməsi məqsədi daşıyır. Çünki Ermənistanın
hazırda əksər maliyyə institutları ilə yanaşı, digər siyasi qərar qəbul edən
institutlar qarşısında da öhdəliyi vardır ki, bununla da Dağlıq Qarabağ
probleminin həlli ilə bağlı pozitiv addımlar atmalıdır. Bu pozitiv addımlar
sırasında da Dağlıq Qarabağ ətrafındakı rayonların qaytarılması məsələsi ilk
sıralardadır. Ona görə də, Paşinyan öz ölkəsini müharibədən qaçan və öz öhdəliklərinə
sadiq ölkə kimi olduğunu göstərmək üçün Azərbaycan Prezidenti cənab İlham Əliyev
haqqında və həmsədrlər haqqında belə müsbət fikirlər deməyə məcbur olub”.
Ə.Əlili
vurğuladı ki, hazırda Dağlıq Qarabağ məsələsinə görə, siyasi rəhbərlik, xüsusilə
Ermənistan XİN rəhbəri Zohrab Mnatsakanyan və Paşinyan çox ciddi ictimai
pressinq altındadırlar: "Onlara hər tərəfdən ciddi təzyiqlər var. Belə olan
halda Paşinyanın bu cür bəyanat verməsi, yəni "İlham Əliyev kostruktivdir və ATƏT-in
Minsk qrupu həmsədrləri səylərini əsirgəmirlər” kimi fikirləri onu göstərir ki,
belə bir təzyiq altında Ermənistan rəhbərliyində təmsil olunan komanda bu və ya
digər formada müsbət bəyanatlar verməyə məcburdur. Paşinyanın bu sözlərinin nəyin
etirafı olduğu məsələsinə gəldikdə isə, bu göstərir ki, Ermənistan tərəfi hələ
də prosesləri mümkün qədər uzatmaq, nə isə söz vermək, amma bunu icra etməmək
kimi bir yol seçib. Çalışırlar məhz bu istiqamətdə də addımlar atsınlar”. BƏXTİYAR