“Hansı işdə olursan ol, orada xarakterini göstərməlisən”
Bəzən efirin
aldadıcı olduğunu deyirlər. Əvvəllər bu fikirlə razı olmasam da, bu gün, aktyor, aparıcı Mehman
Piriyevi daha yaxından tanıyandan sonra bu fikirlə razılaşmalı oluram. Onu
uşaqlıq illərimdən - Azərbaycan Dövlət Televiziyasının intellektual verilişlərin
aparıcısı kimi tanımışam. Daha sonra "Region” ARB24 telekanallarında müxtəlif
verilişlər aparıcısı kimi qarşımıza çıxdı. ARB24 kanalında yayımlanan "Gün
başladı" informasiya proqramının redaktoru və aparıcılarından biri idi.
Onu aktyor kimi tanımağım isə Bakı Uşaq Teatrında oldu. İntiqam Soltanın rejissorluq etdiyi
"Sevgi şimşəyi” tamaşasından sonra əsl
aktyor olduğunu, 1997-2001-ci illərdə Azərbaycan
Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetinin teatr və kino aktyorluğu fakültəsində
təhsil aldığını, 2001-2005-ci illərdə İrəvan Dövlət Azərbaycan Dram Teatrında, 2005-2010-cu
illərdə Bakı Uşaq Teatrında çalışdığını öyrəndim. 2010-cu ildən sonra ancaq
televiziyada çalışmalı olub. Bir il əvvəl
isə yenidən teatra qayıdıb. Yenə də əvvəlki iş yerinə - Bakı Uşaq Teatrına. Bu bir
il ərzində bir çox uğurlara sahib olub. M.Piriyevlə söhbətdə əldə etdiyi
uğurlardan və onu televiziyadan teatra gətirən səbəblərdən danışdıq.
- Bakı Uşaq Teatrına nə vaxt qayıtdınız?
- Artıq bir ildir ki, Bakı Uşaq Teatrında çalışıram. Televiziya ilə qarşılıqlı şəkildə yollarımız ayrıldı. Teatra olan sevgim məni yenidən özünə qaytardı. Həyatdır, heç kim heç nədən sığortalanmayıb. Deyə bilmərəm ki, ömrümün sonuna kimi teatrda qalacağam. Teatr mənim üçün ata evi rolunu oynayır.
- Teatra gəldikdən sonra dinamik şəkildə uğurlarınız bir-birini əvəzlədi. Əsas qəhrəmanı canlandırdığınız "Sevgi Şimşəyi” tamaşası Türkiyədə festivalda iştirak etdi, Vaqif İbrahimoğlunun xatirəsinə həsr olunmuş festivalda oynanıldı, "Nəsimi ili, Nəsimi dili” festivalında yer tutdunuz və beləliklə, uğurlarınız sizi izlədi. Bəs indi hansı obraz üzərində çalışırsınız?
- Teatrımızın direktoru, rejissor İntiqam Soltanın uşaqlar üçün hazırladığı tamaşada rol alacam. Bundan başqa, rejissorların diqqətindən uzaq, yeni tamaşa hazırlayacağam və bu, mənim rejissor kimi üçüncü işim olacaq. Arzu Soltanın əsərinə müraciət etmişəm. Tamaşa ana-övlad sevgisindən bəhs edir.
O ki, qaldı tənqidlərə, "100 faiz hər şey əladır” deyilən bir şey yoxdur. Dünyanın ən çox tanınan filmlərində, hətta "Oskar" almış filmlərdə belə hər hansı səhv tutmaq mümkündür. Əgər o işdə səhv yoxdursa, deməli, iş yoxdur.
- Bizdə kütləyə nəyi təqdim edirsənsə, onu da qəbul edir.
- Bəzən deyirlər ki, tamaşaçı nə istəyirsə, onu veririk. Xeyr, tamaşaçıya nə verirsənsə, ora köklənəcək. Ola bilər ki, tamaşaçı bayağı bir şey istəyir. Ancaq televiziya elə bir iş təqdim edər ki, insanların şouya münasibəti dəyişər. Teatr niyə etmir onu? Çünki teatr tamaşaçısına "sən mənə tərəf gəl” deyir.
- Mehman bəy, teatr kontingenti üçün simanız
çox tanışdır. Adətən, televiziyada çalışan insanların siması daha çox tanınır və
bu da aktyora xüsusi bir üstünlük gətirir.
- Təbii ki,
simanın tanınmasında televiziyanın rolu böyükdür. Əgər efirdəsənsə, demək ki,
gündəmdəsən. Əgər efirdə deyilsənsə, bir müddətdən sonra yada düşmürsən.
Teatrda isə vəziyyət bir qədər fərqlidir. Heç zaman teatra iş yeri kimi
baxmamışam. Teatr aktyorun yaşam tərzidir, ikinci evidir. - İndi siz televiziyada çalışmırsınız və bu
da o deməkdir ki, gündəmdə deyilsiniz?
- Hazırda gündəmdə
deyiləm. - Axı, İctimai Televiziyada yayımlanan
"Solğun çiçəklər” serialında rol alırsınız.
- O əsgər pis əsgərdir
ki, general olmaq istəmir. Heç zaman tanınmaq xətrinə işləməmişəm.
Televiziyadan ayrıldıqdan sonra bir çox telekanallardan dəvət aldım. Gündəmdə
olmaq, daha da tanınmaq xətrinə dəvəti qəbul edə bilərdim. Ancaq aktyorluq fəaliyyətimi
davam etdirmək istədim və buna nail oldum. Çünki teatrda rahatam, burda ruhum
dincəlir. Narahat olduğum yerdə nə olur-olsun, qalmıram. Harada rahatamsa, mən
ora aidəm. - Belə görünür ki, aktyorluq sənətindən bir qədər
ayrı qalmağınız sizi darıxdırıb.
Qayıdışa əsas səbəb nə oldu?
- Əslində mən
teatrdan getmişdim və bilirdim ki, nə vaxtsa bura qayıdacağam. Teatrsız qala
bilmirdim. Bölgə televiziyalarının birində çalışanda Qazax Dövlət Dram Teatrında
tamaşaların məşqlərinə gedirdim. Viktor Hüqonun "Bir edam məhkumunun son günü” əsərində
rol aldım. Hara getməyimdən asılı olmayaraq, heç zaman teatrla əlaqələrimi kəsməmişəm.- Uşaqlıqdan ciddi xəbər, intellektual
verilişlərin aparıcısı kimi tanıdığımız birini teatrda aktyor kimi görmək bir qədər təəccüb doğurur.
- Teatrda nəinki
dram, komediya tamaşalarında da rol almışam.
Elə olub ki, dostlarım teatra gəlib, tamaşaya baxıb və sonda mənə deyiblər
ki, sən niyə oynamırdın? Halbuki həmin tamaşada baş rolu mən oynamışam. Səhnəyə
çıxanda orada sanki başqa biri oluram. Ciddilik mənim xarakterimdir. Ümumiyyətlə,
heç zaman yüngül verilişlər aparmaram. Hansı işdə olursan ol, sən orada
xarakterini göstərməlisən. Bir aktyor kimi xarakterin varsa, sənə diqqət daha
çox olacaq və insanlar hörmət edəcək. Mən də hər zaman içində olduğum layihələrdə
xarakterimi göstərməyə çalışmışam. Kimliyindən asılı olmayaraq, insanın öncə şəxsiyyəti
olmalıdır. - Bakı Uşaq Teatrına nə vaxt qayıtdınız?
- Artıq bir ildir ki, Bakı Uşaq Teatrında çalışıram. Televiziya ilə qarşılıqlı şəkildə yollarımız ayrıldı. Teatra olan sevgim məni yenidən özünə qaytardı. Həyatdır, heç kim heç nədən sığortalanmayıb. Deyə bilmərəm ki, ömrümün sonuna kimi teatrda qalacağam. Teatr mənim üçün ata evi rolunu oynayır.
- Televiziyadan çıxıb teatra gələndə
haqqınızda "xəbər aparıcılığı hara, aktyorluq hara?” kimi fikirlər səsləndirdilərmi?
- Əlbəttə. Son
illər "camaat nə deyər?” prinsipi ilə yaşamaqdan yorulmuşam. Artıq bu fikirləri
kənara atmışam. Çünki bütün gəncliyimi camaatın haqqımda nə düşünəcəyi ilə
keçirmişəm. Kim nə deyir, desin, insan həm sənətdə, həm şəxsi həyatında istədiyi
kimi yaşamalıdır. Bir şərtlə ki, heç kimə mane olmasın. Təəssüf hissi ilə qeyd
edirəm ki, mən bunu gec anladım. - Teatra gəldikdən sonra dinamik şəkildə uğurlarınız bir-birini əvəzlədi. Əsas qəhrəmanı canlandırdığınız "Sevgi Şimşəyi” tamaşası Türkiyədə festivalda iştirak etdi, Vaqif İbrahimoğlunun xatirəsinə həsr olunmuş festivalda oynanıldı, "Nəsimi ili, Nəsimi dili” festivalında yer tutdunuz və beləliklə, uğurlarınız sizi izlədi. Bəs indi hansı obraz üzərində çalışırsınız?
- Teatrımızın direktoru, rejissor İntiqam Soltanın uşaqlar üçün hazırladığı tamaşada rol alacam. Bundan başqa, rejissorların diqqətindən uzaq, yeni tamaşa hazırlayacağam və bu, mənim rejissor kimi üçüncü işim olacaq. Arzu Soltanın əsərinə müraciət etmişəm. Tamaşa ana-övlad sevgisindən bəhs edir.
- Yaradıcılığınıza nəzər yetirdikdə xoruz,
dovşan kimi obrazlar canlandırdığınızın şahidi oluruq. Bu obrazları
canlandırmaq sizi narahat etmir?
- Əksinə, xoş təsir
bağışlayır. Əgər səhnədəyəmsə, mənim üçün rolun heç bir fərqi yoxdur. Zaman
olub ki, səhnədə kloun da, qul da, xoruz da olmuşam. Qeyd etdiyiniz məsələ
rejissorların problemidir ki, onlar aktyoru hər zaman eyni ampluada sınayıblar. Məncə, aktyor üçün obraz
olmamalıdır. Bizim beynimizdə belə bir şey formalaşıb – dram və komediya
aktyoru. Mən İrəvan Dövlət Dram Teatrında işləyən zamanlarda komediya janrında
olan bir tamaşada hamilə qadın paltarında oynayırdım. Və bu da normal qəbul
olunmuşdu. İnanın ki, ciddi adamın
komediyada oynamağı daha gülməli olur. Bakı Uşaq Teatrına yeni gələndə ilk
obrazım qul idi. Şah çiynimdə otururdu və mən ağcaqanad öldürürdüm. İrəvan
Teatrında "Unuda bilmirəm» tamaşasında Kamranı oynayandan sonra qul
obrazını canlandırmışam. Əlbəttə ki, filmdə, serialda rolun fərqi var, ancaq
teatrda heç bir fərqi yoxdur. - İctimai Televiziyada yayımlanan "Solğun çiçəklər”
serialında rol alırsınız. Bu gün Azərbaycanda çəkilən serialları tənqid edənlərin
sayı günü-gündən artır. Ümumiyyətlə, bu mövzu ilə bağlı sizin fikirlərinizi
eşitmək istərdik.
- Bundan əvvəlki
illərə baxanda indi serial sistemimiz çox yaxşıdır. Azərbaycanda ilk seriallar
çəkilməyə başlayanda "Sirr” serialına çəkildim. Əvvəllər serial çəkilişlərindən
imtina edirdim. Mənə dedilər ki, seriallardan çox imtina edirsənsə, bundan
sonra səni heç kim seriala dəvət etməyəcək.
Açığı, qorxdum və ona görə çəkilməyə başladım (gülürük). Əvvəl Cavid Təvəkkülün
Cümhuriyyətin 100 illiyi ilə əlaqədar çəkdiyi "İstiqlaliyyət” filmində Fətəli
Xan Xoyskini canlandırdım. Tarixi şəxsiyyəti oynamaq hər bir aktyorun
arzusudur. Sənədli filmlərdə bir çox tarixi şəxsiyyətləri oynamışam. Ancaq Fətəli
Xan Xoyskini oynamaq başqa bir duyğu idi. O ki, qaldı tənqidlərə, "100 faiz hər şey əladır” deyilən bir şey yoxdur. Dünyanın ən çox tanınan filmlərində, hətta "Oskar" almış filmlərdə belə hər hansı səhv tutmaq mümkündür. Əgər o işdə səhv yoxdursa, deməli, iş yoxdur.
- Serial təklifi alarkən ən çox nəyə diqqət
edirsiniz?
- Ən çox
serialın rejissoruna, orada kimlərlə birlikdə çalışacağım insanların ciddiliyinə
daha çox önəm verirəm. Əgər çəkilirəmsə,
yaxşı bir filmə çəkilmək istəyirəm. «Solğun çiçəklər» serialından böyük zövq
aldım. Çünki burada peşəkarlar çalışırdı. Bəzi tamaşaçılar mənə yazırlar ki, bu
serialı türklərmi çəkir? Onlar inanmırlar ki, bütün kollektiv məhz azərbaycanlılardan
ibarətdir. - Bu gün şou verilişləri daha çox reytinq
verir və simanın tanınması üçün bu verilişlərin müstəsna xidmətləri olur. Belə
olduğu halda, televiziyada çalışdığınız 15 il ərzində nə üçün şou verilişi
aparmayıbsınız?
- Şou verilişi
apararam, ancaq mən istədiyim şəkildə. Bizdə şou verilişi deyəndə, elə bilirlər
ki, mütləq şəkildə dar cins geyinməli, saqqalın olmalı, sırğa taxmalısan. Azərbaycan teleməkanında bir şoumen
tanıyıram, o da Azər Axşamdır. Hər bir aparıcıya böyük hörmətim var. Ancaq Azərin
apardığı əsil şoudur. Zarafatlarının dadı-duzu yerində olur. Mən bunu onun
aktyor olmağı ilə əlaqələndirirəm. Onun aktyorluq bazası var. televiziyada əyləncəli
veriliş aparacağamsa, bu, tamam başqa bir şey olacaq. Bayağılıqdan uzaq, ciddi
bir şey olmalıdır. Şou deyəndə, elə bilirik ki, aləmi qarışdırmaqdır. - Bəs sizcə, əsl şou nədir?
- Məncə, əsl
şounun içərisində hər şey olmalıdır – sənət, musiqi, komediya. Elə bir şey
olmalıdır ki, tamaşaçı ondan zövq alsın. Misal üçün, İbrahim Tatlısəsin
apardığı veriliş əsl şou idi. - Bizdə kütləyə nəyi təqdim edirsənsə, onu da qəbul edir.
- Bəzən deyirlər ki, tamaşaçı nə istəyirsə, onu veririk. Xeyr, tamaşaçıya nə verirsənsə, ora köklənəcək. Ola bilər ki, tamaşaçı bayağı bir şey istəyir. Ancaq televiziya elə bir iş təqdim edər ki, insanların şouya münasibəti dəyişər. Teatr niyə etmir onu? Çünki teatr tamaşaçısına "sən mənə tərəf gəl” deyir.
- Bu gün insanlar sosial şəbəkələrə axın
edir. Sizcə "Youtube”, "Facebook” və bu kimi şəbəkələr televiziyanı üstələyirmi?
- Sosial şəbəkələr
bu gün böyük rol oynayır, ancaq heç nəyi sıradan çıxara bilməz. Dedilər ki,
televiziya yaransa, radio sıradan çıxaracaq. Ancaq bu gün bəlkə də radionun
dinləyicisi daha çoxdur. Məncə, heç nə heç nəyi sıradan çıxarmır. Necə ki, kino
teatrı sıradan çıxara bilmədi. Klassik nə varsa, heç vaxt sıradan çıxmaz, çünki
onun kökü var. Xəyalə Rəis
Bu yazı "İntellekt Araşdırmalar Mərkəzi” İctimai
Birliyinin Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Qeyri-Hökumət Təşkilatlarına
Dövlət Dəstəyi Şurasının maliyyə yardımı ilə həyata keçirdiyi "Teatr mədəniyyətinin
formalaşması istiqamətində TV və radio proqramların hazırlanması” layihəsi çərçivəsində
hazırlanıb.