Güc tətbiq etmədən sülhə məcburetmə
Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan hakimiyyətə gəldikdən sonra
Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin tənzimlənməsi ilə bağlı verdiyi açıqlamalarda
danışıqlar formatının dəyişdirilməsi, qondarma rejimin iştirakı məsələsi və
digər bu kimi fikirlər səsləndirməyə başladı. Bir neçə gün əvvəl isə
Tacikistanın paytaxtı Düşənbədə keçirilən MDB dövlət başçılarının zirvə
toplantısında Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev və Ermənistanın baş naziri
Nikol Paşinyan arasında görüş keçirildi. Bu görüşdən sonra erməni baş nazirin
açıqlaması göstərdi ki, danışıqların formatını dəyişmək heç bir halda mümkün
deyil və daxili auditoriyaya hesablanmış populizmdir.
Məsələ ilə bağlı Azərbaycan Prezident Administrasiyasının Xarici
siyasət məsələləri üzrə şöbəsinin müdir müavini Hikmət Hacıyev bildirib ki, Düşənbədə
MDB-nin Zirvə toplantısı çərçivəsində Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev və
Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan arasında söhbət Ermənistan baş nazirinin
təşəbbüsü ilə baş tutub: "Bu, bir daha onu göstərir ki, danışıqlar prosesinin
formatı dəyişilməz qalır və münaqişə tərəfləri olaraq danışıqlar məhz
Ermənistan və Azərbaycan arasında aparılır. Eyni format çərçivəsində Ermənistan
və Azərbaycan xarici işlər nazirlərinin 26 sentyabr tarixində Nyu-Yorkda BMT
Baş Assambleyası çərçivəsində, bu ilin iyulunda isə Brüsseldə görüşü
keçirilmişdi. Biz bunu müsbət qarşılayırıq və Azərbaycan tərəfi
Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həllinə xidmət edən
konstruktiv danışıqlara və təmaslara həmişə hazırdır. Bu, Azərbaycanın mövcud
format əsasında danışıqlar prosesinə sadiqliyini növbəti dəfə nümayiş
etdirir".
E.Nəsirovun sözlərinə görə, Düşənbə sammiti çərçivəsində məlum oldu
ki, Paşinyan mövqeyini dəyişib: "Onun mövqeyini dəyişməsinin əsas amillərindən
biri o olub ki, Azərbaycan prezidenti güzəştsiz, qətiyyətli mövqeyini ortaya
qoyub. Paşinyan onun fərqində olub ki, heç bir halda Azərbaycan bu məsələdə
güzəştə getməyəcək. İkinci mühüm faktor da o olub ki, Paşinyanın səsləndirdiyi
tezisə heç bir dövlətdən, beynəlxalq təşkilatdan dəstək qazanmadı. Əksinə,
görünür ki, Paşinyana çox ciddi beynəlxalq təzyiqlər olub. Ona başa saldılar
ki, danışıqlardan imtina edilməsi Ermənistana yaxşı heç nə vəd etmir. Çünki
danışıqlar olmayacağı təqdirdə ona alternativ aktuallaşır və bu da müharibədir.
Müharibə isə bütün regionu alovlandıra bilər. Onu qeyd edim ki, əgər bu olarsa,
Ermənistanı çox faciəvi bir sonluq gözləyəcək. Ona görə də Paşinyanın daxili
auditoriyaya ünvanlanmış populist mövqeyi öz yerində, amma unutmamalıdır ki,
hadisələr müharibə ssenarisi üzrə inkişaf edə bilər. Elə aprel döyüşləri onun
üçün ciddi dərsdir. Çoxları təsəvvür edə bilməzdi ki, aprel döyüşləri baş
verəcək. Vəziyyət bu şəkildə davam etsə, Paşinyanın keçirmək istədiyi
seçkilərin taleyi də sual altında qalacaq. Hesab edirəm ki, bütün bu reallıqlar
fonunda Paşinyanın mövqeyində dəyişikliklər baş verib. Minsk qrupu həmsədrlərin
də oktyabr ayında regiona səfəri gözlənilir. Düşünürəm ki, həmsədrlərin səfərində
əsas məqsəd o olacaq ki, Azərbaycan prezidenti ilə Ermənistanın baş naziri
arasında görüşün yerini və vaxtını müəyyən etsin”.
Millət vəkili, politoloq
Hikmət Məmmədov bildirdi ki, Düşənbədə söhbətdən sonra Dağlıq
Qarabağ probleminin həlli ilə bağlı işğalçı Ermənistan tərəfindən aprel ayından
bəri davam etdirilən sərt ritorikaya son qoyulmuş oldu: "Bu, əslində
Azərbaycanın həyata keçirdiyi güc tətbiq etmədən sülhə məcburetmə
diplomatiyasının nəticəsidir. Paşinyan tərəfindən danışıqların qondarma qurumla
aparılması, formatın dəyişdirilməsinin zəruriliyi, Ermənistanın danışıqlarda
tərəf olmaması kimi iddialara son qoyuldu. Ermənistanın işğalçılıq siyasəti və
onun nəticələri ilə bağlı məsuliyyətdən yayınması mümkün olmadı. Azərbaycan
torpaqlarının 20 faizi Ermənistan tərəfindən işğal edilib, azərbaycanlılara
qarşı soyqırımı törədilib və bunun məsuliyyəti Yerevanın üzərindədir. Hazırkı
mərhələdə bütün bunlara baxmayaraq, Azərbaycanın problemi sülh yolu ilə həll
etməyə sadiq qalması Ermənistan üçün bir şansdır və işğalçı ölkə bunu
qiymətləndirməyi bacarmalıdır”.
H. Məmmədov qeyd etdi ki, bu gün işğal faktının hələ də davam
etdirilməsi regionun geostrateji bütövlüyünü pozmaqla onun əhəmiyyətini
azaldır. "Buna paralel olaraq, regionun iqtisadi və sosial–mədəni bütövlüyü də
pozulub. Regional inteqrasiya iflic olub. Vəziyyətin bu cür davam etməsi isə
Cənubi Qafqaz ölkələrinin hər üçünün milli maraqlarına ziddir və buna son
qoyulmalıdır. Yaxşı olar ki, yaranmış hazırkı mülayim siyasi iqlimdən istifadə
edərək Ermənistan işğal faktının aradan qaldırılması ilə bağlı konkret addımlar
atsın. Bu, hamının xeyrinə olar”.BƏXTİYAR